Czy NATO wprowadzi strefę zakazów lotów nad Ukrainą?
Dynamicznie zmieniająca się sytuacja na Ukrainie powoduje, że coraz więcej ekspertów rozmawia na temat możliwości wprowadzenia przez NATO strefy zakazów lotów (No-Fly Zone) nad Ukrainą. Czym jest ta strefa i jakie konsekwencje ze sobą niesie?
Strefa zakazu lotów to przestrzeń powietrzna, w której nie mogą przebywać statki powietrzne. W wypadku, gdy pojawi się samolot albo bezzałogowy aparat latający to siły ustanawiające strefę mogą go zestrzelić. Głównym powodem tworzenia takich stref jest ochrona ludności cywilnej w trakcie konfliktów, podczas których jedna strona ma dużą przewagę w powietrzu nad drugą.
Pierwsze strefy zakazy lotów zostały wprowadzone na początku lat 90. nad Irakiem oraz Bośnią i Hercegowiną. W obu przypadkach miało to miejsce na mocy rezolucji ONZ. W Zatoce Perskiej jej wykonanie powierzono Stanom Zjednoczonym i koalicji innych państw, a na Bałkanach odpowiedzialne za to były siły NATO.
W 2011 roku nad Libią wprowadzono zakaz lotów przez Radę Bezpieczeństwa ONZ w celu zapobiegnięcia atakom sił Muammara Kaddafiego na wojska rebeliantów i przede wszystkim ludność cywilną. Na mocy tego dokumentu kilka państw NATO rozpoczęło wojskową operację reagowania kryzysowego, której celem była egzekucja zakazów lotów nad Libią. Misja była krytykowana przez Rosję i Chiny, które zarzucały Sojuszowi, że ten w swoich działaniach wyszedł daleko poza ramy rezolucji ONZ.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku ukraińskiego konfliktu ustanowienie takiej strefy przez ONZ byłoby niemożliwe, ponieważ Rosja będąca stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ zawetuje każdą taką rezolucję. Innym rozwiązaniem byłoby ustanowienie takiej strefy przez samo NATO, co byłoby równoznaczne z koniecznością zestrzeliwania rosyjskich samolotów.
Tym samym konflikt pomiędzy Ukrainą a Rosją eskalowałbym do konfliktu pomiędzy Rosją i NATO i mógłby skończyć się tragicznie. Niektórzy krytycy tego rozwiązania wskazują, że mielibyśmy do czynienia z konfrontacją nuklearną. Możliwość wprowadzenia takiej strefy odrzucił amerykański prezydent Joe Biden, pomimo apelu ze strony ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Ukraińscy obywatele stworzyli nawet petycję nawołującą do NATO do wprowadzenia strefy zakazu lotów, ale szanse na to są niewielkie.
