Polak za sterami Apache. Po raz pierwszy na polskim niebie

"Historyczny moment dla 1 Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych! Dziś nad polskim niebem po raz pierwszy wzbił się śmigłowiec AH-64D Apache z pilotem na pokładzie. Towarzyszył mu drugi pilot - instruktor ze Stanów Zjednoczonych".

Tak pierwszy lot polskiego pilota na śmigłowcu AH-64D Apache opisał profil 1. Brygady Lotnictwa Wojska Polskiego na Facebooku. Pierwsze trzy śmigłowce trafiły do jej bazy w Inowrocławiu 16 czerwca. Rozpoczynają nowy etap modernizacji lotnictwa polskich sił lądowych.

AH-64 w wersji D są dla nas w leasingu z zasobów amerykańskiej armii na bazie umów podpisanych 27 lutego 2025 roku. Podtrzymają operacyjność żołnierzy 1. Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych w oczekiwaniu na ulepszone wersje E, jakie po raz pierwszy do Polski mają trafić w 2028 roku. Łącznie do 2032 roku do naszego kraju ma trafić aż 96 maszyn AH-64E, dzięki czemu będziemy posiadać drugą co do wielkości flotę Apache na świecie.

Do tego czasu starsze AH-64D mają także szkolić w naszym kraju pilotów i techników. Przypomnijmy, że wyleasingowaliśmy łącznie osiem tych maszyn i wszystkie mają trafić do Polski do końca tego roku.

Jak widać, początkowe szkolenia w Polsce odbywają się z udziałem amerykańskich instruktorów. Można założyć, że w przyszłości przejmą je w całości Polacy. Pierwsi z nich zaczęli loty na AH-64 jeszcze w 2023 roku. Na konferencji 17 czerwca z okazji przyjęcia pierwszych AH-64D, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz powiedział, że do tej pory na śmigłowce Apache wyszkolono 22 polskich pilotów.

Warto rozróżnić, że mówiąc wersja E czy D AH-64, mówimy de facto o jednej konstrukcji, jednak posiadających zupełnie różny zakres możliwości.

W prostych słowach AH-64E to zmodernizowana wersja AH-64D. Sama wersja D zaczęła być opracowywana w latach 90. a jej pierwszy model wszedł do służby w Siłach Zbrojnych Stanów Zjednoczonych w 1997 roku i był dostarczany do nich do 2013 roku. Wersja E została natomiast opracowana w pierwszej połowie zeszłej dekady. W ramach ciekawostki można podkreślić jej rodowód od wersji D tym, że samo oznaczenie E zostało wprowadzone we wrześniu 2012 roku i odnosiło się do wersji AH-64D Block III.

Jak z zewnątrz pomiędzy śmigłowcami Apache E i D na pierwszy rzut oka nie widać różnicy, to są to inne maszyny pod względem osiągów i awioniki.

Po pierwsze AH-64E może współpracować z bezzałogowcami, zbierając dodatkowe informacje z pola walki. Chociażby AH-64E dla Polski miały zostać zakupione z systemami MUMT-X (Manned-Unmanned Teaming Extended). To specjalny maszt, który może zapewnić dwustronną wymianę pilotom śmigłowca danych z bezzałogowcami, a nawet ich sterowanie, na odległości do kilkudziesięciu kilometrów. System też ma dawać AH-64E możliwość przekazywania informacji pozyskanych przez siebie i współpracujących z nim bezzałogowców dla innych żołnierzy. De facto dzięki temu śmigłowiec może stać się przyfrontowym centrum rozpoznania i koordynacji ataku na polu walki.

Poniższy film pokazuje działanie jeszcze uproszczonego systemu MUMT, poprzedzającą wersję MUMT-X

AH-64E posiada mocniejsze silniki T-700-701D, pozwalające mu osiągnąć prędkość do 303 km/h w locie poziomym. To o około 30 km\h szybciej niż AH-64D. Wersja E posiada także zwiększone możliwości komunikacyjne, które obejmują ulepszenia łączności satelitarnej. Należy też pamiętać, że sam AH-64E przechodzi liczne modyfikacje. Chociażby Polska zakupiła te śmigłowce w rozwijanej Version 6.5, które posiadają nowe oprogramowanie oparte o standard awioniki ARINC 661, pozwalające na integrację śmigłowca z nowymi zdolnościami, które mają być wprowadzane w kolejnych latach.

Parametry taktyczno-techniczne śmigłowca AH-64E Apache

• Producent: Boeing
• Załoga: pilot+nawigator
• Długość: 17,7 m
• Szerokość wirników: 14,6 m
• Maksymalna masa startowa: 10 430 kg
• Maksymalna masa uzbrojenia: 1504 kg
• Napęd: 2x silniki turbowałowe General Electric T700-GE-701D
• Prędkość maksymalna: 303 km\h
• Zasięg lotu: 476 km
• Pułap: 6,4 km
• Uzbrojenie: 1x działko łańcuchowe 30 mm M230, niekierowane pociski powietrze-ziemia Hydra, przeciwpancerne pociski kierowane Hellfire/Spike, pociski przeciwlotnicze Stinger

Pierwszy lot polskiego pilota w naszym kraju faktycznie należy uznać za ogromny krok milowy w modernizacji lotnictwa sił lądowych. Stanowi przy tym początek długiej drogi pełnej wyzwań. Prawdopodobnie także z dużymi wybojami ze względu na skalę całego przedsięwzięcia ich wdrożenia. Sam zakup aż 96 Apache jest przez to krytykowany, jaki przez opinie, że w obecnych czasach śmigłowce szturmowe mogą nie być tak skuteczne na polu walki, szczególnie w obliczu szerokiego zastosowania dronów. O szczegółach zamówienia AH-64 dla Polski, jego konsekwencjach dla gospodarki możesz przeczytać w poniższym artykule.