Polski eksport broni wzrósł 40-krotnie. Sprzedaż dalej mała
Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) przedstawił najnowsze dane nt. transferu uzbrojenia pomiędzy państwami w latach 2020-2024. Pokazuje on, jak bardzo wojna w Ukrainie wpłynęła na eksport i import uzbrojenia czołowych państw na świecie. Szczególną zmianę odnotowała Polska.
Najwięksi eksporterzy uzbrojenia na świecie
SIPRI w swoim czteroletnim podsumowaniu wyszczególnił, że ostatni okres charakteryzował się utrzymaniem skali przepływu zbrojeń na całym świecie, pomimo trwających wielkich konfliktów jak wojna w Ukrainie. Było to podyktowane faktem, że gdy w jednych regionach świata nastąpił znaczący wzrost transferu broni, szczególnie w Europie, w wielu regionach reszty świata doszło do spadku zbrojeń.
Niekwestionowanym królem eksportu broni na świecie są ciągle Stany Zjednoczone, które utrzymują 43 proc. udziału w światowym rynku. Druga Francja ma udział… 9,6 proc. Trzecia Rosja posiada udział w 7,8 proc. rynku uzbrojenia, co względem 2015-2019 roku oznacza spadek aż o 64 proc. wartości.
Miejsce | Eksporter | Udział w rynku 2020-2024 | Udział w rynku 2015-2019 | Procentowa zmiana udziału w rynku pomiędzy okresem 2020-2024 a okresem 2015-2019 |
|---|---|---|---|---|
1 | USA | 43% | 35% | +21% |
2 | Francja | 9,6% | 8,6% | +11% |
3 | Rosja | 7,8% | 21% | -64% |
4 | Chiny | 5,9% | 6,2% | -5,4% |
5 | Niemcy | 5,6% | 5,7% | -2,6% |
6 | Włochy | 4,8% | 2,0% | +138% |
7 | Wielka Brytania | 3,6% | 3,6% | -1,4% |
8 | Izrael | 3,1% | 3,2% | -2,0% |
9 | Hiszpania | 3,0% | 2,3% | +29% |
10 | Korea Południowa | 2,2% | 2,1% | +4,9% |
Źródło: Stockholm International Peace Research Institute |
Najwięksi importerzy uzbrojenia na świecie
Ogromny wzrost importu broni nastąpił do państw europejskich - sumarycznie o aż 155 proc. względem okresu 2015-2019 roku. Największym importerem uzbrojenia jest oczywiście Ukraina, która po pełnoskalowej inwazji Rosji 22 lutego 2022 roku otrzymała ogromną ilość broni z różnych zakątków świata. Jej obecny udział w światowym rynku importerów wynosi 8,8 proc., co względem jej udziałów w latach 2015-2019 oznacza wzrost aż o 9600 proc. Co ciekawe według danych SIPRI Ukraina w okresie 2020-2024 otrzymała najwięcej broni z kolejno USA, Niemiec i Polski.
Na drugim miejscu pod względem importu uzbrojenia na świecie są Indie z udziałem 8,3 proc. na światowym rynku, a na trzecim Katar - 6,8 proc.
Miejsce | Importer | Udział w rynku 2020-2024 | Udział w rynku 2015-2019 | Procentowa zmiana udziału w rynku pomiędzy okresem 2020-2024 a okresem 2015-2019 |
|---|---|---|---|---|
1 | Ukraina | 8,8% | 0,1% | +9627% |
2 | Indie | 8,3% | 9,1% | -9,3% |
3 | Katar | 6,8% | 3,0% | +127% |
4 | Arabia Saudyjska | 6,8% | 11% | -41% |
5 | Pakistan | 4,6% | 2,8% | +61% |
6 | Japonia | 3,9% | 2,0% | +93% |
7 | Australia | 3,5% | 4,8% | -27% |
8 | Egipt | 3,3% | 5,8% | -44% |
9 | USA | 3,1% | 1,9% | +67% |
10 | Kuwejt | 2,9% | 0,5% | +466% |
Źródło: Stockholm International Peace Research Institute |
Eksport i import uzbrojenia Polski
Polska w rankingu eksporterów i importerów broni zajęła kolejno 13. oraz 14. miejsce. Pod względem eksportu zaliczyliśmy ogromny wzrost, utrzymując 0,9 proc. udziału w rynku. Względem 2015-2019 roku to wzrost aż o 4031 proc. Większość polskiego uzbrojenia trafiła do Ukrainy (96 proc.). Drugim i trzecim kierunkiem dla broni z Polski była Szwecja (1,4 proc.) i Estonia (0,9 proc.).
Raport SIPRI przedstawia sam wolumen transferu uzbrojenia, a nie jego wartość czy wyszczególnienie sprzedaży, wymiany bądź darowizny. To wyjaśnia tak duży wzrost wartości naszego eksportu uzbrojenia w raporcie. Po pełnoskalowej inwazji Rosji Ukraina otrzymała olbrzymie darowizny uzbrojenia z polskich magazynów jak ok. 350 czołgów T-72/PT-91/Leopard 2A4, 14 śmigłowców uderzeniowych Mi-24, 250 wozów bojowych BWP-1 czy 14 myśliwców MiG-29. De facto więc taki wzrost eksportu broni z Polski nie dotyczy sprzedaży, która pozostaje jego niewielkim wycinkiem. Wymieniając polską broń sprzedaną w latach 2020-2024 można wskazać m.in. umowę na 54 armatohaubice AHS Krab od Huty Stalowa Wola dla Ukrainy z czerwca 2022 roku, umowę na 52 drony FlyEye od WB Electronics z listopada 2024 roku oraz liczne umowy na zestawy PPZR Piorun od Mesko m.in. z 2022 roku dla USA, Ukrainy, Norwegii i Estonii, z 2023 roku dla Łotwy i z 2024 roku dla Gruzji.
Duży wzrost nastąpił także w zagranicznym imporcie uzbrojenia do Polski. Względem okresu 2015-2019 wyniósł on aż o 508 proc., dając obecnie 2,4 proc. udziału w światowym rynku. Naturalnie to też wynik pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, która doprowadziła do ogromnych zakupów uzbrojenia jak 48 samolotów bojowych FA-50, 290 wyrzutni rakietowych K239 Chunmoo czy 116 czołgów M1A1 FEP. Najwięcej sprzętu sprowadzamy z USA (45 proc.), Korei Południowej (43 proc.) i co ciekawe Włoch (3,5 proc.). Z tego ostatniego kraju najprawdopodobniej zliczono 32 śmigłowce AW149 zakupione od konsorcjum Leonardo za aż 8,25 mld złotych.
