Cała prawda o szczepionkach mRNA. Nie są takie same
Przez długi czas wydawało się, że szczepionki mRNA przeciwko COVID-19, wyprodukowane przez firmy Pfizer i Moderna, są "identyczne". Okazuje się jednak, że są między nimi duże różnice, a naukowcom wreszcie udało się je dokładnie wskazać.
Pomimo podobnej konstrukcji i skuteczności, szczepionki Pfizer/BioNTech i Moderna nie są dokładnie takie same, a nasze układy odpornościowe nie reagują na nie w ten sam sposób. Z czego dokładnie to wynika?
Podczas badań klinicznych III fazy, wykazano niemal bliźniaczą skutecznośc obu preparatów, na poziomie 95 i 94 proc. Dane zebrane przez Mayo Clinic podczas jednej z fal zachorowań zdominowanej przez wariant Delta SARS-CoV-2 wykazały, że skuteczność szczepionki Moderna spadła do 76 proc., a Pfizera aż do 42 proc. Różnice te wynikają z faktu, że obie szczepionki pobudzają układ odpornościowy do wytwarzania nieco innych przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2. Opisano to w "Science Translational Medicine".
Obie szczepionki mRNA wytwarzają wysoki poziom przeciwciał neutralizujących, które mogą wiązać się z wirusem i zapobiegać atakowaniu przez niego naszych komórek. Ciekawe jest jednak to, że szczepionki generowały ogólnie różne profile przeciwciał. Okazuje się, że szczepionka Pfizera indukowała odpowiedź w klasie przeciwciał IgG i IgM, które są obecne we krwi. Z kolei preparat Moderny wytworzył dość wysoki poziom przeciwciał IgA, które zwykle są obecne na powierzchniach błon śluzowych, np. dróg oddechowych, gdzie rozpoczyna się infekcja SARS-CoV-2. Ponadto szczepionka Moderny powodowala wytwarzanie wyższego poziomu przeciwciał aktywujących komórki NK, a także neutrofile.
Zespół naukowców z Uniwersytetu Harvarda pod kierownictwem wirusologa dr Galita Altera wychwycił różnice porównując profile przeciwciał 28 osób zaszczepionych preparatem Moderny i 45 ochotników, którym podano zastrzyk Pfizera. Grupy były niewielkie, a uczestnikami badania głównie zdrowe młode kobiety z sektora medycznego, co nie jest reprezentatywne dla całej populacji. W badaniu nie analizowano także odpowiedzi immunologicznej w czasie.
Mimo tego, przeprowadzone analizy wskazują na istnienie potencjalnych różnic w jakości odpowiedzi immunologicznej wywołanej przez szczepionki mRNA. Oba dostępne na rynku preparaty generują silną odpowiedź odpornościową, ale różnice w poziomie przeciwciał mogą być kluczowe w określeniu tego, dlaczego nie wszyscy reagują na szczepionki identycznie.
Zespół dr Altera chce przeprowadzić kolejne badania, aby ustalić, czy wykryte różnice są związane z różnym poziomem ochrony i skuteczności szczepionek. Szczepionki firm Pfizera i Moderny nie tylko mają różne formuły składników, ale są też podawane w różnych dawkach i w różnych odstępach czasu między dawkami. Szczepionka firmy Moderna jest podawana w dwóch dawkach po 100 mg w odstępie czterech tygodni, natomiast szczepionka firmy Pfizer/BioNTech w dwóch dawkach po 30 mg w odstępie trzech tygodni.
Wymienione czynniki mogą wpływać na reakcje naszych układów odpornościowych. Ich zrozumienie może pomóc opracować jeszcze lepsze szczepionki w przyszłości.
