Dlaczego Bałtyk jest zimny? Nawet latem nie jest ciepło

Wielu z nas ma na koncie przynajmniej jedne wakacje nad Bałtykiem. Krótki weekend, jednodniowy wypad czy tydzień lub więcej spędzony na wybrzeżu - doskonale wiemy, z czym to się je. Polskie plaże są jedyne w swoim rodzaju. Ogromne, piaszczyste, można się w nich zakochać. Zresztą, cała północ naszego kraju, która znajduje się nad morzem jest na swój sposób wyjątkowa.

Nic dziwnego, że tak wielu z nas każdego roku, choć na chwilę chce popatrzeć na fale spotykające się z brzegiem, usiąść na plaży i podziwiać wschody oraz zachody słońca. Niestety, w tym idyllicznym obrazie znaleźć można pewną skazę, chodzi bowiem o samo morze. Jedną z cech Bałtyku jest bowiem jego temperatura. Nawet w czasie upalnych dni po wejściu do wody możemy poczuć dyskomfort wynikający z chłodu, a zamiast orzeźwienia doznamy ochłodzenia. Dlaczego tak się dzieje? 

Nie da się ukryć, że temperatura wody w Bałtyku mocno odstaje od tego na plażach w Chorwacji, Grecji czy we Włoszech. Choćbyśmy mieli potężne upały, to i tak po wejściu do wody w większości przypadków czeka nas chłód. Jak to możliwe, że przecież wcale nie takie duże morze nie nagrzewa się nawet w ciągu lata? To pytanie, na które wiele osób przebywających na urlopach zadaje sobie każdego roku.

A tak się składa, że naukowcy znają na to odpowiedź. Chodzi o zjawisko o nazwie upwelling, czyli wynoszenie chłodnych wód dennych na powierzchnię zbiornika. Może on występować nie tylko w morzach, ale również w jeziorach i nie tylko. Jego przeciwieństwo to downwelling - przenoszenie wód powierzchniowych w stronę dna. Jak to działa w przypadku Morza Bałtyckiego?

Upwelling możemy podzielić na dwa rodzaje, równikowy i przybrzeżny. Pierwszy występuje na styku półkul, czyli np. w okolicy równika. To wynika bezpośrednio z ruchu obrotowego Ziemi, To tam wody z głębin są wyciągane na powierzchnię w miejscach, gdzie oceany przechodzą przez równik. Inaczej jest w Bałtyku, gdzie występuje upwelling przybrzeżny. W tym wypadku ruch obrotowy również ma znaczenie, ale w grę wchodzą też wiatry - a Bałtyk jest przecież dość wietrzny. Zagadkę niskich temperatur naszego morza pozwala rozwiązać tzw. transport Ekmana. W dużym uproszczeniu kierunek wiatru ma wpływ na to, czy na powierzchnię w kierunku wybrzeża wydostaną się chłodniejsze wody z głębin.

A tak się składa, że znaczny udział wiatrów wschodnich nad Bałtykiem sprawia, iż to właśnie te chłodniejsze wody trafiają na wybrzeże.

Bez znaczenia nie pozostaje też to, że znajdujemy się w strefie klimatu umiarkowanego i z reguły pogoda w Polsce do najcieplejszych nie należy. To nie Włochy czy Hiszpania, aby woda miała wiele miesięcy na nagrzewanie się. Na całe szczęście braki w temperaturach zdecydowanie nadrabiamy tym, jak wyglądają nasze plaże:

Nic dziwnego, że wielu z nas po prostu lubi pojechać nad Bałtyk nawet, gdy woda w morzu jest zimna.