Dlaczego uczniowie tracą motywację? Zaskakujące wyniki badań
Wypalenie to problem, który może dotknąć uczniów na wiele sposobów. U jednych objawia się zmęczeniem i lękiem, u innych prowadzi do negatywnego nastawienia do nauki. Jakie czynniki wpływają na ten problem i co można zrobić, aby go ograniczyć? Na to pytanie spróbowali odpowiedzieć naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii.
Na wspomnianym Uniwersytecie Wschodniej Finlandii przeprowadzono badanie, podczas którego monitorowano ponad 200 uczniów fińskich szkół średnich przez trzy lata nauki. Celem było zbadanie związku między wsparciem otrzymywanym przez uczniów, ich zaangażowaniem w naukę oraz różnicami wynikającymi z płci w kontekście różnych wariantów wypalenia szkolnego objawiających się wyczerpaniem, cynizmem i niską samooceną.
Wyniki opublikowane w "Scandinavian Journal of Educational Research" pokazały, że wcześniej wymienione objawy były ze sobą powiązane już w pierwszym roku szkoły średniej. Zwiększenie wypalenia w jednym z tych obszarów prowadziło do wzrostu także w pozostałych.
Różnice w wypaleniu na przestrzeni lat
Zgodnie z analizami dr Fii Söderholm, głównej autorki badania, wyczerpanie było najwyższe w pierwszym roku szkoły średniej i pozostawało na stabilnym poziomie przez kolejne lata. Cynizm i poczucie bycia niedostatecznie dobrym, początkowo niższe, rosły natomiast z czasem.
Badanie wykazało również, że zaangażowanie uczniów miało w tym kontekście bardzo istotne znaczenie. Uczniowie, którzy emocjonalnie angażowali się w naukę, rzadziej doświadczali wyczerpania. Z kolei ci, którzy widzieli naukę jako istotną dla swojej przyszłości i mieli jasno określone cele, rzadziej popadali w cynizm.
Badania ujawniły również, że dziewczęta częściej niż chłopcy doświadczały wyczerpania i niskiej samooceny. Cynizm natomiast dotykał obie płcie w jednakowym stopniu. Co ciekawe, wsparcie ucznia otrzymane w szkole podstawowej nie miało przełożenia na jego samopoczucie po przejściu do szkoły średniej.
W szkole średniej wsparcie pomagało głównie w pierwszym roku nauki, później nawet ono nie wystarczało, aby zapobiec wzrostowi wypalenia w kolejnych latach.
Jak zapobiec wypaleniu?
Dr Söderholm zauważa, że, w miarę jak szkoła średnia staje się bardziej wymagająca w drugim i trzecim roku nauki, konieczne jest uwzględnienie rosnących wymagań jako potencjalnych przyczyn wypalenia.
Program nauczania staje się bardziej złożony, rosną oczekiwania dotyczące samodzielnej nauki, a zbliżający się egzamin maturalny wywiera presję na uczniów. Wcześniejsze badania prowadzone przez dr Söderholm i jej zespół wykazały również, że samo zaangażowanie uczniów słabnie po pierwszym roku.
Söderholm podkreśla, że różnice między kolejnymi latami szkoły średniej powinny być lepiej uwzględniane. Mówi także, że w przyszłości warto zbadać, jakie formy pomocy uczniowie najbardziej chcieliby otrzymywać. Według niej odpowiednio dostosowane wsparcie może pomóc zapobiegać wzrostowi wypalenia i poprawić samopoczucie młodych ludzi w tak wymagającym okresie ich życia.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
