Naukowcy z Uniwersytetu Yale opracowali nową szczepionkę, która zapewnia ochronę przed zakażeniem bakteriami wywołującymi boreliozę i innymi chorobami przenoszonymi przez kleszcze.
Zamiast wywoływać odpowiedź immunologiczną przeciwko konkretnemu patogenowi, nowa szczepionka błyskawicznie reaguje na składniki śliny kleszczy na skórze. To ogranicza czas bezpośredniego kontaktu pajęczaka z człowiekiem, zmniejszając ryzyko zakażenia. Innowacyjny preparat to kolejna szczepionka mRNA.
Do 15 lipca br. w Polsce odnotowano ponad 4000 przypadków boreliozy, a w całym 2020 r. stwierdzono blisko 13 000 zachorowań. Więcej było w 2019 r., kiedy to przekroczyliśmy barierę 20 000 zarażonych. W Stanach Zjednoczonych chorych jest dwa razy więcej, ale rzeczywista liczba zakażeń może być 10 razy większa. Co więcej, kleszcze mogą przenosić także inne choroby.
- Istnieje wiele chorób przenoszonych przez kleszcze, a nasze podejście potencjalnie oferuje szerszą ochronę niż szczepionka, która celuje w konkretny patogen. Mogłoby to być również stosowane w połączeniu z bardziej tradycyjną szczepionką opartą na patogenach, aby zwiększyć ich skuteczność - powiedział prof. Erol Fikrig z Yale School of Medicine.
Ślina kleszcza Ixodes scapularis, który przenosi patogen Borrelia burgdorferi (wywołujący boreliozę) zawiera wiele białek. Naukowcy skupili się na 19 z nich i wykorzystali fragmenty ich mRNA jako podstawę szczepionki. Podobną strategię zastosowano dla preparatów chroniących przed infekcjami SARS-CoV-2.
Szczepionka została już przetestowana na świnkach morskich, ale jest jeszcze za wcześniej, by mówić o testach z udziałem większych zwierząt (nie mówiąc o ludziach).
U świnek morskich, którym podano szczepionkę, szybko doszło do zaczerwienienia w miejscu ukąszenia kleszcza. Żadne ze zwierząt nie zachorowało na boreliozę, jeżeli pajęczak został usunięty natychmiast po pojawieniu się obrzęku. Około połowa zwierząt z grupy kontrolnej została zarażona B. burgdorferi po usunięciu kleszcza.
- Szczepionka poprawia rozpoznawanie kleszczy, częściowo zamieniając ugryzienie kleszcza w ugryzienie komara. Kiedy poczujesz ugryzienie komara, wymachujesz nim. Dzięki szczepionce pojawia się zaczerwienienie i prawdopodobnie swędzenie, więc możesz rozpoznać, że zostałeś ugryziony i musisz szybko ściągnąć kleszcza, zanim będzie on w stanie przenieść B. burgdorferi - dodał prof. Fikrig.
Konieczne są dalsze badania, aby odkryć, w jaki sposób białka w ślinie kleszcza mogą zapobiegać infekcjom.
