Tak wojna w Ukrainie wpływa na naszą psychikę. Sprawdzili to polscy naukowcy

Jeśli po rosyjskiej inwazji na Ukrainę mieliście problemy ze snem albo nieustannie martwiliście się, że Polska może być kolejnym celem ataku Putina, nie byliście w tym osamotnieni, a przynajmniej tak pokazuje najnowsze badanie. Naukowcy z polskiego Uniwersytetu SWPS w Warszawie, specjalizującego się w interdyscyplinarnych studiach z obszaru nauk społecznych i humanistycznych, wraz ze swoimi kolegami z zagranicznych uczelni postanowili sprawdzić psychologiczny wpływ wybuchu wojny w Ukrainie. 

Co jednak ciekawe, nie skupili się tylko na nas, ale i Ukraińcach oraz mieszkańcach Tajwanu. Dlaczego akurat taki wybór? Ich zdaniem mieszkańcy każdego z tych krajów i regionów mają różne doświadczenia i perspektywy ze względu na odmienną historię i uwarunkowania geopolityczne, tj. bliskość wojny, bezpośredni udział w wojnie i zagrożenie konfliktem, więc chcieli sprawdzić, w jaki sposób wpływa to na ich reakcję na wojnę w Ukrainie.

W tym celu w dniach 8 marca - 26 kwietnia ubiegłego roku poprosili 1625 osób (385 z Ukrainy, 1053 z Polski i 188 z Tajwanu) o wypełnienie w internecie ankiety, a o wynikach poinformowali na łamach magazynów naukowych Scientific Reports i European Journal of Psychotraumatology - będą je też omawiać na odbywającej się w dniach 19 i 20 maja konferencji naukowej "Psychologia w obliczu wojny rosyjsko-ukraińskiej".

Badanie służyło porównaniu nasilenia objawów depresji (apatii, obniżenia poczucia własnej wartości, zainteresowań), lęku (niepokoju, pobudzenia emocjonalnego), stresu (napięcia emocjonalnego, zdenerwowania) doświadczanych przez mieszkańców. Naukowcy badali też objawy charakterystyczne dla zespołu stresu pourazowego (np. powracające obrazy, sny, myśli związane z traumą), a także pobudzenie (charakteryzujące się np. wzmożoną czujnością, zniecierpliwieniem) oraz unikanie, czyli próby pozbywania się myśli, emocji lub rozmów związanych z wojną.

Dowiadujemy się z niego, że po wybuchu wojny niemal 50 proc. Ukraińców, 36 proc. Polaków i 14 proc. Tajwańczyków doświadczyło różnego rodzaju lęków. Jeśli zaś chodzi o depresję i stres pourazowy, to towarzyszyły one odpowiednio 46,5 proc. i 73,2 proc. Ukraińców, 29 proc. i 57,2 proc. Polaków oraz 11,2 proc. i 56,9 proc. mieszkańców Tajwanu.

A to jeszcze nie wszystko, bo 36 proc. Ukraińców, 13,6 proc. Polaków i 4,3 proc. Tajwańczyków skarżyło się na niską jakość snu w związku z wojną, a ponad 90 proc. Ukraińców, 85,8 proc. Polaków i 56,9 proc. mieszkańców Tajwanu odczuwało też gniew oraz poczucie niesprawiedliwości w związku z wojną.

Najbardziej zaskakujący jest chyba jednak wynik stresu pojawiającego się na skutek ekspozycji na obrazy wojny - mowa o 83,4 proc. Ukraińców, 80,3 proc. Polaków i aż 54,3 proc. Tajwańczyków.  Co więcej, pomimo że Tajwan nie jest bezpośrednio zaangażowany w wojnę, średnie wyniki nasilenia objawów PTSD uzyskane przez jego mieszkańców były tylko nieznacznie niższe niż uczestników z Ukrainy i wyższe niż u mieszkańców Polski.

Podsumowując, naukowcy podkreślają, że nie ma najmniejszych wątpliwości, że wojna rosyjsko-ukraińska znacząco zmieniła dobrostan psychiczny i codzienne życie ludzi nie tylko w Ukrainie, ale i Polsce, a nawet bardzo oddalonym Tajwanie, który widzi w Ukrainie potencjalną przyszłość swojego kraju na wypadek inwazji Chin.

Jednocześnie nawołują do działania w zakresie nowoczesnych form wsparcia, które ich zdaniem są niezbędne, aby mieszkańcy wspomnianych regionów lepiej radzili sobie ze stresem, wskazując choćby na internetowe formy wsparcia psychologicznego, do których dostęp jest możliwy za pośrednictwem przeglądarki internetowej oraz aplikacji.