W jaki sposób nasze neandertalskie geny pomagają nam w codziennym życiu?

Według najnowszych wyników badań domieszka neandertalskich genów stworzyła u nas zdolność do wczesnego budzenia. Możemy być wdzięczni naszym przodkom, że krzyżowali się z neandertalczykami.

Pierwsi współcześni ludzie, którzy przybyli na teren ówczesnej Eurazji spotkali się z nowymi wyzwaniami środowiskowymi - otóż musieli dostosować się do większej sezonowej zmienności "godzin dziennych". Jak się miało później okazać, naszym przodkom mieli pomóc m.in. neandertalczycy, którzy już wcześniej "dostroili się" do życia na wyższych szerokościach geograficznych. Homo sapiens, krzyżując się z nimi, nabył wiele przydatnych cech genetycznych.

Uczeni chcieli sprawdzić, czy krzyżowanie genetyczne mogło zmienić nasze wzorce snu. By to zbadać, naukowcy wykorzystali metody uczenia maszynowego, które zostały oparte na sekwencjach przeznaczonych do identyfikacji "archaicznych wariantów w ludzkim genomie", które z kolei wpływają na rytm okołodobowy.

Rytm okołodobowy jest swego rodzaju regulatorem cyklu snu i czuwania. Na ten system ma wpływ wiele czynników, ale tzw. geny okołodobowe odgrywają kluczową rolę w determinacji, czy dana osoba ma chronotyp nocnego marka, czy rannego ptaszka.

W artykule naukowym badacze piszą: "Krzyżowanie między współczesnymi ludźmi a neandertalczykami stworzyło potencjał adaptacyjnej introgresji, gdy ludzie przenieśli się do nowych środowisk, które były zamieszkane przez neandertalczyków od setek tysięcy lat. Zidentyfikowaliśmy wiele archaicznych wariantów, które mogą wpływać na splicing [składanie, wycinanie genów - red.] i regulację genów okołodobowych." 

Naukowcy, analizując naturę wspomnianych wariantów, zauważyli, że przesuwają one rytm dobowy w tym samym kierunku. - Najsilniejsze powiązane warianty zwiększają prawdopodobieństwo bycia rannym ptaszkiem u Euroazjatów - twierdzą badacze.

Autorzy badań wskazują, że u innych gatunków zamieszkujących północne obszary naszej planety rozwinęły się podobne adaptacje. Na przykład u muszek owocowych tożsame geny pomagają zsynchronizować ich zegar biologiczny z sezonem letnim, gdy słońce wcześniej wschodzi, a dni są dłuższe.

W artykule można również przeczytać: "Wyniki te znacznie poszerzają naszą wiedzę na temat tego, w jaki sposób genomy ludzi i naszych najbliższych krewnych reagowały na życie w środowiskach o różnych cyklach światła/ciemności i wykazują skoordynowany wkład archaicznej domieszki we współczesny chronotyp człowieka w kierunku zgodnym z adaptacją do wyższych szerokości geograficznych". Badania zostały złożone do publikacji na bioRxiv.