Trzęsienia ziemi w Polsce. Tak, niektóre są naprawdę silne
Trzęsienie ziemi to gwałtowne zaburzenie stanu równowagi we wnętrzu ziemi. Deformacje mogą być odczuwalne i katastrofalne w skutkach. Choć Polska nie znajduje się na obszarze sejsmicznym, to nie oznacza, że takie zjawiska u nas nie występowały. Jak powstają trzęsienia ziemi i które w Polsce były największe?
Powstawanie trzęsień ziemi uzależnione jest od obszaru i tego, czy występuje tam rozdzielanie i przesuwanie się płyt tektonicznych.
Trzęsienia mogą przybierać różne formy. Niektóre są lekkie i odczuwalne jedynie dla specjalistycznego sprzętu, inne zaś powodują zawalanie się budynków, infrastruktury i stanowią poważne zagrożenie dla życia lub zdrowia.
Chociaż trzęsienia ziemi w Polsce występują dość rzadko, to jednak mogą u nas występować. Nasz kraj znajduje się w regionie oznaczanym jako asejsmiczny lub pensejsmiczny. Oznacza to, że obszar państwa obejmuje tereny niezagrożone trzęsieniami, ewentualnie takie, w których mogą występować rzadko i z niewielkim nasileniem.
Za trzęsienia ziemi w Polsce odpowiada najczęściej działalność górnicza, która w niektórych regionach jest prowadzona od wielu lat. W tym wypadku wyszczególnić należy m.in. Górny Śląsk. Na skutek licznych odwiertów i prac prowadzonych przez górników, co roku odczuwa się kilka wstrząsów, których magnituda oscyluje w granicach 3,5.
Ostatnie wstrząsy ziemi w Polsce miały miejsce na początku lipca na Dolnym Śląsku i 22 sierpnia 2023 roku na Górnym Śląsku. Mieszkańcy kilku miast regionu, m.in. Zabrza, Bytomia, Katowic i Chorzowa odczuli bardzo silne tąpnięcie. Zgodnie z relacjami świadków, zatrzęsły się całe budynki mieszkalne i nawet na wysokich piętrach w mieszkaniach poruszyły się meble.
9 października 2023 roku w południowo-wschodniej Polsce odczuwalne były z kolei wstrząsy po trzęsieniu ziemi na Słowacji o sile 5 stopni w skali Richtera.
Chociaż wzmianki o ruchach płyt tektonicznych i w efekcie o trzęsieniach ziemi mogą mieć nawet i tysiące lat, tak w przypadku naszego kraju odnotowywano ich relatywnie niewiele. Największe trzęsienie ziemi w Polsce miało miejsce około 5 czerwca 1443 roku na północ od Wrocławia. Trzęsienie miało 6 stopni w skali Richtera i było odczuwalne w całym regionie środkowej Europy.
Niemal tak samo potężne okazało się trzęsienie ziemi z 3 grudnia 1786 roku w okolicach wsi Tresna w województwie śląskim. Było odczuwalne od Wrocławia i Kalisza aż po Czechy, Słowację i Lwów. Szacuje się, że mogło dobiegać do wartości 6 w skali Richtera.
Z reguły trzęsienia ziemi w Polsce nie wywołują dużej burzy medialnej. Wszystko z powodu niewielkiej szkodliwości. Bardzo często zdarza się, że nawet mieszkańcy w okolicy nie są w stanie ich wyczuć. Najnowsze trzęsienia ziemi w Polsce datuje się na 22 sierpnia 2023 roku, chociaż jeszcze 6 lipca 2023 roku ziemia zatrzęsła się w okolicy Lubina i Legnicy.
O trzęsieniu w lipcu poinformowało Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne. Epicentrum miało miejsce 18 km od Lubina i 31 km od Legnicy. Powodem wystąpienia trzęsienia był najpewniej ruch górotworu, który wynika z wydobywania rudy miedzi w tych okolicach.
Chcąc uchronić siebie i bliskich w trakcie trzęsienia ziemi, należy podjąć kilka ważnych kroków. Zależą one od tego, czy w czasie wstrząsu znajdujemy się wewnątrz budynku, czy na dworze. Zestaw porad przygotowano na stronie gov.pl.
W przypadku znajdowania się w pomieszczeniu istotnym jest zakrycie głowy i położenie się na ziemi (najlepiej pod stołem). Należy unikać wychodzenia z budynku przed zakończeniem wstrząsów. Warto uważać na spadające przedmioty i nie korzystać z wind.
Podczas pobytu na dworze należy unikać zatrzymywania się w pobliżu drzew, wysokich budynków i instalacji elektrycznych. Podobnie w sytuacji, gdy prowadzimy pojazd. Należy zaparkować go z dala od wymienionych obiektów.
Od wydawcy: Materiał zaktualizowany po trzęsieniu ziemi na Słowacji, do którego doszło 9 października 2023 roku i było odczuwalne w Polsce, m.in. na Podkarpaciu i w Małopolsce.
