W poniedziałek rano bez kawy ani rusz. I nie chodzi tu o kofeinę
Nowe badania sugerują, że kawa jest niezastąpiona do porannego pobudzenia. Napoje zawierające taką samą ilość kofeiny co filiżanka małej czarnej (lub z mlekiem) nie są w stanie zmobilizować nas do działania w takim samym stopniu.
Choć wielu specjalistów od zdrowia zaleca na rozbudzenie szklankę wody i poranne ćwiczenia, to w rzeczywistości wiele osób niemal na autopilocie idzie do kuchni zrobić sobie kawę. Częściowo rozbudza nas ten wspaniały zapach roznoszący się po mieszkaniu, a już całkiem pierwszy łyk. Też tak macie? Naukowcy kolejny raz zbadali wpływ kawy na nasz organizm i ku swojemu zaskoczeniu odkryli, że nasze pobudzenie po jej wypiciu związane jest nie tylko z zawartą w niej kofeiną.
Czy w kawie najważniejsza jest kofeina?
Naukowcy poprosili grupę osób, aby powstrzymały się od jedzenia i picia napojów zawierających kofeinę przez minimum trzy godziny przed badaniem. W ramach badania część uczestników piła kawę, innym podano kofeinę. Każdemu z nich wykonano rezonans magnetyczny przed i 30 minut po wypiciu kawy. Ze względu na dość dobrze poznane neurochemiczne efekty picia kawy, lekarze mieli pewne podejrzenia co do potencjalnych wyników. W obu przypadkach, zgodnie z przewidywaniami, działanie pobudzającego związku sprawiło, że uczestnicy badania łatwiej się rozbudzali.
Zaskoczeniem jednak było pobudzenie części mózgu zaangażowanej w pamięć, kontrolę poznawczą i zachowanie ukierunkowane na cel. U osób, którym podano kofeinę, takiego efektu nie obserwowano. Wynika z tego, że jeśli chcemy być nie tylko czujni, ale także gotowi do działania, musimy napić się filiżanki kawy.
Badani byli bardziej skorzy do działania i wyczuleni na bodźce zewnętrzne po wypiciu kawy.
- Biorąc pod uwagę, że niektóre efekty, jakie odkryliśmy, zostały odtworzone przez kofeinę, spodziewaliśmy się, że inne napoje zawierające ją będą miały podobne efekty. Jednak niektóre były specyficzne dla picia kawy, napędzane czynnikami, takimi jak szczególny zapach i smak napoju lub psychologiczne oczekiwania związane ze spożywaniem tego napoju ― dodała dr Picó-Pére.
Dobra wiadomość dla miłośników bezkofeinowej
Część obserwowanych efektów miała związek z doświadczeniem picia kawy. To dobra wiadomość dla osób, które na co dzień piją kawę bezkofeinową. One również mogą odczuć niektóre pozytywne skutki jej działania, w tym gotowość do działania.
Wydaje się więc, że picie kawy wywołuje efekt placebo - już sama świadomość tego, że pijemy kawę, pobudza nasz organizm do działania.
Źródło: Picó-Pérez M, Magalhães R, Esteves M, Vieira R, Castanho TC, Amorim L, Sousa M, Coelho A, Moreira PS, Cunha RA i Sousa N (2023) Spożycie kawy zmniejsza łączność tylnej sieci trybu domyślnego (DMN) w spoczynku. Przód. Zachowanie Neuronauka. 17:1176382. doi: 10.3389/fnbeh.2023.1176382
