Europę z Azją łączą gigantyczne konstrukcje! Nie wszyscy o nich słyszeli

Europa i Azja to można powiedzieć, dwa najbliżej położone kontynenty. Z punktu widzenia fizycznogeograficznego to w zasadzie jeden wielki kontynent o nazwie Eurazja, który dzieli się na dwie części świata Europę (która jednocześnie jest dużym półwyspem Eurazji) i Azję. Natomiast ze względów historyczno-kulturowych często wydziela się dwa osobne kontynenty.

Granica pomiędzy Europą i Azją przebiega na lądzie, ale oddzielają je również Morze Kaspijskie, Morze Azowskie, Cieśnina Kerczeńska, Morze Czarne, Cieśnina Bosfor, Morze Azowskie, Cieśnina Dardanele, Morze Egejskie i Śródziemne. O ile przedostanie się pomiędzy morzami jest możliwe za pomocą statków, to w cieśninach było możliwe zbudowanie mostów i tuneli.

Stambuł jest jednym z największych miast świata, jest w pierwszej dziesiątce najczęściej odwiedzanych przez turystów miast. Ale jednym z elementów, które najbardziej je wyróżnia to fakt, że jest jedyną metropolią świata, która znajduje się na dwóch kontynentach. Położenie nad cieśniną Bosfor sprawia, że zachodnia część miasta znajduje się w Europie, wschodnia w Azji. Bosfor jednak nie jest jedyną drogą wodną w mieście. Tuż przed otwarciem cieśniny na wody Morza Marmara znajduje się głęboko wcięta zatoka Bosforu o wdzięcznej nazwie Złoty Róg.

Według danych z 2021 w stolicy Turcji żyje 16 milionów ludzi. Wiele z nich mieszka po jednej stronie miasta, pracuje po drugiej, co sprawia, że w dowolnym momencie znaczna część mieszkańców jest w ruchu, nie mówiąc już o turystach. Jest to możliwe dzięki kilku mostom.

Przynajmniej pod taką nazwą znamy go w Polsce, Turcy po nieudanym zamachu stanu w 2016 roku przemianowali go na Most Męczenników 15 Lipca, ale wielu miejscowych wciąż z czułością określa go Boğaziçi Köprüsü, czyli Pierwszy Most. Zanim otwarto go 29 października 1973 roku w 50. rocznicę powstania Republiki Tureckiej, jedynym sposobem przedostania się z Europy do Azji w Stambule było skorzystanie z promu.

Dane techniczne mostu:
Całkowita długość: 1560 m,
długość najdłuższego przęsła: 1074 m,
szerokość: 33,4 m,
wysokość jezdni nad powierzchnią cieśniny: 64 m,
wysokość pylonów: 165 m.

Początkowo mogli z niego korzystać piesi, którzy podziwiali widoki na Pałac Topkapi, XIX-wieczny meczet Büyük Mecediye nad brzegiem wody w Ortaköy i Morze Marmara w oddali. Obecnie mogą wejść tam tylko raz z roku podczas maratonu.

Zwany również Drugim Mostem Bosforskim, otwarty 3 lipca 1988 roku. Został nazwany na cześć tureckiego sułtana Mehmeda II Zdobywcy - tego, który w 1453 roku i ustanowił panowanie osmańskie w Konstantynopolu, ówczesnej stolicy Cesarstwa Bizantyjskiego (jednocześnie kończąc jego istnienie).

Dane techniczne mostu:
Długość: 1510 m,
szerokość 39 m,
wysokość pylonów: 105 m,
Odległość pomiędzy pylonami: 1090 m,
wysokość jezdni nad powierzchnią cieśniny: 64 m.

To najmłodszy most nad cieśniną Bosfor, otwarty w 2016 roku, najbliżej Morza Czarnego. Został nazwany na cześć sułtana Selima I Groźnego, który był jednym z budowniczych potęgi imperium osmańskiego i wnukiem sułtana Mehmeda II Zdobywcy.

Most pobił kilka rekordów - jest najdłuższą tego typu konstrukcją, najszerszym mostem wiszącym na świecie (osiem pasów ruchu i dwutorowa linia kolejowa).

Dane techniczne mostu:
Długość: 2164 m
Szerokość: 58,5 m
Rozpiętość przęseł: 1408 m
Wysokość pylonów: 322 m

Ten most znajduje się już nad kolejną cieśniną Dardanele, łączącą Morze Marmara i Morze Egejskie. Rozciąga się od okolic Gallipoli po europejskiej stronie, do Lapseki w Azji. Jest najdłuższym mostem wiszącym na świecie.

Jego otwarcie w 18 marca 2022 roku zastąpiło godzinną (według Wikipedii półgodzinną, a w praktyce z oczekiwaniem na prom nawet pięciogodzinną) przeprawę promową do ok. 6-minutowej przejażdżki. Wśród mieszkańców nie jest jednak zbyt popularny, ze względu na opłaty za przejazd.

Dane techniczne mostu:
Długość: 4608 m
Wysokość: 318 m
Długość przęsła pomiędzy pylonami: 2023 m

Jedyna podwodna przeprawa pomiędzy Europą a Azją ma 5,3 kilometra długości i przebiega pod cieśniną Bosfor. Choć pod względem inżynierii może zachwycić, to jest bardziej funkcjonalny niż piękny. Otwarty w 2016 tunel zagłębia się pod powierzchnię ziemi na maksymalnie 106 metrów. Podróż pomiędzy kontynentami trwa ok. 5 minut z prędkością do 70 km/h. Za przejazd obowiązują opłaty, trzeba mieć odpowiednią naklejkę na szybie, która jest skanowana przez system automatycznie pobierający opłatę.

Tunel kolejowy pod cieśniną Bosfor połączył linie po obu stronach cieśniny, stając się pierwszym połączeniem kolejowym o standardowym rozstawie torów między Europą a Azją. Nazwa Marmaray (Marmara Rail) pochodzi od połączenia nazwy Morza Marmara z tureckim słowem ray (kolej).

Projekt obejmował budowę 13,6-kilometrowego tunelu pod Bosforem i modernizację 63 km istniejących podmiejskich linii kolejowych w celu stworzenia 76,6-kilometrowej linii pasażerskiej o dużej przepustowości.

Schodząc na głębokość ok. 60 metrów poniżej poziomu morza, jest najgłębszym zanurzonym tunelem na świecie.

Nie dało się nie zauważyć, że niemal wszystkie połączenia mostami i tunelami pomiędzy Europą i Azją położone są na terenie jednego państwa - Turcji. Ale jest jedna konstrukcja, która się wybija. To łączący Krym z Rosją Most Krymski.

Most Krymski to najdłuższy most w Europie. Został wybudowany w 2018 r. nad Cieśniną Kerczeńską, w związku z czym jego druga funkcjonująca nazwa to most Kerczeński. Łączy Półwysep Krymski z Półwyspem Tamańskim. Po rozpadzie ZSRR cieśnina stanowiła granicę między Rosją a Ukrainą. Po nielegalnej aneksji Krymu przez Rosję most stanowił jedyne połączenie regionu z pozostałą częścią Rosji. Most Krymski jest podwójnym równoległym mostem kolejowo-drogowym.

Dane techniczne mostu:
Całkowita długość części kolejowej: 18,1 km
Całkowita długość części drogowej 16,9 km
Prześwit: 35 m
Średnia głębokość wody: 9 m
Przepustowość mostu drogowego: ok. 40 tys. samochodów w każdą ze stron
Maksymalna przepustowość linii kolejowej: 47 składów na dobę
Maksymalna prędkość pociągów pasażerskich: 120 km/h
Maksymalna prędkość pociągów towarowych 80 km/h.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!