Wygląd południowego bieguna pulsara J0030+0451

Eksperyment Neutron star Interior Composition Explorer (NICER) dotarł na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w czerwcu 2017 roku dzięki misji CRS-11 kapsuły Dragon. Zadaniem NICER jest obserwacja Wszechświata na paśmie rentgenowskim. Co ciekawe, instrument NICER wykorzystano także do eksperymentalnej nawigacji ISS za pomocą orientacji względem źródeł rentgenowskich - jest to potencjalny kierunek rozwoju przyszłych technologii orientacji i nawigacji statków kosmicznych podczas misji do innych obiektów Układu Słonecznego.

Dane z NICER z okresu od lipca 2017 do grudnia 2018 pozwoliły na stworzenie pierwszej mapy pulsara. Tym “zmapowanym" obiektem jest pulsar o oznaczeniu J0030+0451, znajdujący się 1100 lat świetlnych od Układu Słonecznego.

Pulsar J0030+0451 ma masę około 1,3-1,4 masy Słońca i średnicę około 25 -26 km. Dwa niezależne zespoły naukowców postanowiły przeanalizować dane z NICER. Jeden z nich uważa, że na powierzchni J0030+0451 znajdują się dwa “gorące punkty" - jeden stosunkowo mały i okrągły, zaś drugi podłużny. Natomiast drugi zespół naukowców uważa, że na tym pulsarze znajdują się trzy “gorące punkty".

Co ciekawe, oba zespoły naukowców uważają, że “gorące punkty" znajdują się dość blisko siebie na południowej półkuli J0030+0451. Taki obraz jest zaskoczeniem - naukowcy spodziewali się dwóch “gorących punktów" po przeciwległych stronach pulsara. Warto tu dodać, że silne pole grawitacyjne zniekształca obraz J0030+0451. W efekcie można “dostrzec" więcej powierzchni pulsara J0030+0451.

Dane z NICER otwierają nowe możliwości obserwacji pulsarów we Wszechświecie oraz dynamiki procesów zachodzących na tych obiektach. Już teraz pojawia się pytanie - jak typowy jest pulsar J0030+0451 względem innych?

Krzysztof Kanawka