Polak na ISS. Co się stanie z jego ciałem w stanie nieważkości?
Planowany start misji Axiom AX-4 ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie został przesunięty na 10 czerwca. Podczas wizyty na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, nasz rodak będzie musiał zmagać się ze stanem nieważkości. Czym jest ów stan i jaki może mieć wpływ na ludzki organizm?
Czym jest stan nieważkości?
Co to jest stan nieważkości? W dużym uproszczeniu - jest to stan, w którym ciało, pomimo swojej masy, nie odczuwa ciężaru. Na znajdującego się w nieważkości człowieka działa jedynie siła grawitacji, a żadne siły zewnętrzne nie powodują nacisku i stąd wynika wcześniej wspomniane odczucie.
Gdzie występuje nieważkość? Okazuje się, że ów stan może być odczuwalny nie tylko w przestrzeni kosmicznej, ale również na Ziemi, na przykład w trakcie przejażdżki na kolejce górskiej, skoku na bungee czy lotu parabolicznego samolotem.
Jeśli chodzi o ten ostatni przykład, to istnieją nawet firmy specjalizujące się w organizacji tego rodzaju lotów. W ich trakcie uczestnicy doznają stanu nieważkości podczas około 30-sekundowych łuków parabolicznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że koszt takiej atrakcji jest dość spory i wynosi mniej więcej 7-8 tysięcy euro za osobę.
Jak stan nieważkości wpływa na ludzkie ciało?
W trakcie misji na ISS (Międzynarodowej Stacji Kosmicznej), astronauci odczuwają stan nieważkości przez cały czas. Okazuje się jednak, że długotrwała nieważkość może mieć negatywne skutki dla ludzkiego zdrowia. Przede wszystkim należy tutaj wspomnieć o zaniku mięśni (atrofii mięśniowej). Żeby zniwelować negatywne skutki nieważkości pod tym względem, astronauci znajdujący się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej muszą regularnie wykonywać ćwiczenia fizyczne.
Przebywanie w stanie nieważkości może również odbić się negatywnie na funkcjonowaniu układu nerwowego. Po powrocie na Ziemię wiele osób doświadcza dezorientacji czy mdłości. Należy również wspomnieć o ryzyku wystąpienia zaburzeń związanych z układem krążenia czy utracie masy kostnej, która skutkuje zwiększonym ryzykiem pęknięć bądź złamań kości. By zniwelować ten ostatni skutek, astronauci muszą przestrzegać diety bogatej w wapń.
Przeważnie astronauci, którzy udają się na Międzynarodową Stację Kosmiczną z kilkunastodniową misją, stosunkowo szybko dochodzą do siebie po powrocie na Ziemię. Z większym problemem muszą zmagać się ci, którzy przebywają w przestrzeni kosmicznej znacznie dłużej. Rekordzistą pod tym względem jest Oleg Kononenko, który na orbicie spędził ponad 1100 dni.
Źródło: zpe.gov.pl
