ESA wybiera cele naukowe misji L2 i L3

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) realizuje szereg misji badawczych. Największe z nich noszą oznaczenie "L" (od ang. Large, czyli duże). Pierwszą misją klasy L będzie JUpiter ICy Moon Explorer (JUICE), której start nastąpi w 2022 roku. Celem tej wyprawy jest Jowisz oraz jego księżyce, w szczególności Ganimedes.

Co nastąpi po JUICE? Niedawno ESA ogłosiła cele naukowe misji L2 i L3. Start tych wypraw jest planowany na 2028 i 2034 rok, czyli za dopiero 15-20 lat. Ten czas zostanie wykorzystany na przygotowania - od określenia stanu dostępnych technologii poprzez wyznaczenie projektów rozwojowych aż do budowy satelity. W przypadku dużych misji badawczych okres 20 lat to dość typowy czas na przygotowania do startu.

Misja L2, której start zaplanowano na 2028 rok, będzie prawdopodobnie realizowana w formie zaawansowanego obserwatorium rentgenowskiego. Celem tej misji powinno by być przede wszystkim dostarczenie odpowiedzi na dwa pytania: jak materia się składa w galaktyki i grupy galaktyk, które dziś obserwujemy oraz jaki jest mechanizm rozrostu czarnych dziur.

Z kolei misja L3 będzie studiować wpływ grawitacji we wszechświecie na czasoprzestrzeń. Przykładem takich badań mogą być obserwacje łączących się ze sobą czarnych dziur. Start tej misji zaplanowano na 2034 rok.

Proces selekcji celów naukowych dla L2 i L3 rozpoczął się w marcu 2013 roku, gdy ESA zwróciła się do środowisk naukowych o dostarczenie propozycji misji. Spośród 32 zgłoszonych propozycji wybrano opisywane w tym artykule dwie wyprawy. Kolejnym etapem będzie konkurs na przeprowadzenie studiów nad koncepcjami misji - dla L2 konkurs zostanie ogłoszony w 2014 roku, a dla L3 - prawdopodobnie rok później. W trakcie tych studiów zostaną ocenione możliwości technologiczne (aktualne i przyszłe), zdolności finansowe ESA, potencjalny zwrot nauki oraz zaprezentowana zostanie wstępna wizja przeprowadzenia misji. Sama budowa satelitów powinna nastąpić nie wcześniej niż około 2025 roku. Do tego czasu Polska powinna być już doświadczonym członkiem ESA, co oznacza, że pewna ilość systemów i instrumentów tych misji może być zbudowana w naszym kraju.