Planetoida 10199 Chariklo posiada dwa pierścienie

Wokół wszystkich gazowych gigantów naszego Układu Słonecznego krążą mniej lub bardziej rozbudowane systemy pierścieni. Są to jednak duże planety, zdolne do utrzymania wielu księżyców oraz pierścieni. Wokół mniejszych obiektów dotychczas nie wykryto żadnych pierścieni, choć wydaje się być prawdopodobne, że w przeszłości czasowo niektóre mniejsze planety, w tym i Ziemia mogły mieć pierścienie. Te twory mogły powstać wskutek uderzenia innego obiektu w planetę, tworząc pierścienie złożone z wyrzuconych odłamków.

Ku zdumieniu astronomów okazało się, że i znacznie mniejsze obiekty mogą posiadać pierścienie. Pierwszym odkryciem tego typu okazała się być planetoida 10199 Chariklo. Jest to największa planetoida z grupy centaurów, czyli obiektów przebywających zwykle pomiędzy orbitą Saturna a Urana. 10199 Chariklo została odkryta w 1997 roku i jej średnica została wyliczona na około 250 km.

Trzeciego czerwca zeszłego roku doszło do zjawiska zakrycia słabej gwiazdy przez tę planetoidę. Pas "zaćmienia" na Ziemi przebiegał przez tereny, w których znajdują się teleskopy należące do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).

Zazwyczaj podczas takiego zjawiska zakrycia przesłaniana gwiazda znika na kilka sekund. Czasem zdarza się, że dochodzi do drugiego przesłonięcia gwiazdy, co zwykle jest dowodem na obecność księżyca planetoidy. Pod tym względem charakterystyka "zaćmienia" 10199 Chariklo miała zupełnie inną charakterystykę - zanotowano łącznie pięć przesłonięć gwiazdy, z których tylko jedno należało do planetoidy. Pozostałe cztery musiały należeć do innego obiektu w pobliżu 10199 Chariklo. Po porównaniu charakterystyk tych czterech przesłonięć astronomowie doszli do wniosku, że planetoida 10199 Chariklo posiada własne pierścienie. Co więcej, okazało się, że to nie jest jeden pierścień lecz dwa!

Dalsze wyliczenia wykazały, że szerokość tych dwóch pierścieni to zaledwie siedem i trzy kilometry. Separacja pomiędzy tymi pierścieniami wynosi zaledwie 9 kilometrów. Co więcej, wydaje się, że w okolicy tych pierścieni znajduje się przynajmniej jeden mały księżyc planetoidy 10199 Chariklo, który powstrzymuje pierścienie przez rozproszeniem.

Prawdopodobnie pierścienie wokół 10199 Chariklo powstały wskutek uderzenia innego obiektu w tę planetoidę. Sugeruje to, że potencjalnie inne planetoidy w naszym Układzie Słonecznym mogą posiadać pierścienie, które czekają na odkrycie.

Poniższe nagranie zostało przygotowane przez ESO i zawiera zestaw dostępnych informacji na temat 10199 Chariklo.