Rozbłysk gamma może w każdej chwili zniszczyć życie na Ziemi
Najpotężniejsze kosmiczne eksplozje, czyli rozbłyski gamma (GRB), stanowią stałe zagrożenie dla życia na Ziemi. Według jednej z hipotez, zjawisko to odpowiada za masowe wymieranie na Ziemi, do jakiego doszło przed około 450 milionami lat. Na szczęście od tego czasu w pobliżu naszej planety nie wystąpił żaden podobny rozbłysk, ale bez wątpienia takie zdarzenie kiedyś nadejdzie.
O istnieniu takich zjawisk jak rozbłyski gamma nie było wiadomo aż do drugiej połowy XX wieku. Zjawisko to wykryto przypadkiem podczas zimnej wojny. Amerykanie umieścili wówczas na orbicie okołoziemskiej specjalnego satelitę, którego zadaniem było śledzenie za pomocą aparatury pokładowej, czy ZSRR nie dokonuje próbnych wybuchów nuklearnych w przestrzeni kosmicznej. Przy okazji odkryto nieznany rodzaj potężnych eksplozji kosmicznych.
Od tego czasu zaobserwowano już setki rozbłysków gamma, ale na szczęście wszystkie wystąpiły na tyle daleko, że nie stanowiły dla nas zagrożenia. Poza tym, przed docierającym do Ziemi promieniowaniem gamma chroni nas ziemska powłoka ozonowa. Gdyby jednak do Ziemi dotarła większa ilość promieniowania, oznaczałoby to wielkie kłopoty.
Promieniowanie gamma rozkłada ozon, więc taka emisja pozbawiłaby naszą planetę warstwy ochronnej. To oznacza, że kataklizmem byłby nie tylko sam rozbłysk gamma, ale także wywołane nim zwiększenie ilości promieniowania UV docierającego do Ziemi ze Słońca.
Naukowcy jakiś czas temu zaproponowali hipotezę, wedle której wielkie wymieranie na Ziemi, do którego doszło 450 milionów lat temu, było spowodowane pobliskim rozbłyskiem gamma. W jego wyniku z powierzchni Ziemi zniknęło 60 proc. gatunków zwierząt.
Niestety, nauka nie jest w stanie przewidzieć, czy współcześnie grozi nam równie niebezpieczny rozbłysk gamma. Aby tak się stało, musiałoby do niego dojść blisko Ziemi.
Jeśli rozbłysk wydarzy się w naszej galaktyce, będziemy mówili o prawdopodobnej klęsce żywiołowej, ale jeśli jego źródło będzie w odległości mniejszej niż 6 000 lat świetlnych, naszej planecie grozi kompletne spustoszenie.
Jak powstają rozbłyski gamma
Warunki powstawania rozbłysków gamma nie zostały jeszcze całkowicie poznane. Zakłada się, że jest to efekt zderzenia gwiazd neutronowych lub czarnych dziur, a także przekształcania się olbrzymich gwiazd w czarne dziury. Rozbłyski gamma tworzone w czasie kolizji gwiazd trwają zwykle około sekundy, a w tym drugim przypadku czas wielkiej emisji promieniowania gamma może dochodzić do kilku minut.
Może się wydawać, że prawdopodobieństwo, iż zostaniemy zniszczeni za pomocą rozbłysku gamma, nie jest duże. Matematyka jednak wskazuje, że GRB są na tyle częste, iż można mówić o pełnieniu przez nie funkcji "sterylizatora kosmosu". Zdaniem ekspertów, powodują one, że jedynie 10 proc. pozaziemskiego życia dostaje szansę na przetrwanie wystarczająco długo. Zjawisko to jest również uważane za wytłumaczenie dla niepowodzeń w poszukiwaniu innych inteligentnych istot we wszechświecie.
