Supermasywne czarne dziury nie takie rzadkie we wszechświecie
Według najnowszych badań wykonanych przy wykorzystaniu kilku obserwatoriów, w tym teleskopu Chandra, niektóre z największych czarnych dziur we wszechświecie mogą być w rzeczywistości większe niż pierwotnie zakładano. Te obiekty, nazywane supermasywnymi czarnymi dziurami, zlokalizowane są w centrach galaktyk, a ich masy wynoszą zazwyczaj od kilku milionów do kilku miliardów mas Słońca.
Wyniki poszukiwań najjaśniejszych obiektów ze zbioru 18 gromad galaktyk wskazują, iż przynajmniej dziesięć z nich posiada w swoim centrum "ultramasywną" czarną dziurę, której masa zawiera się w zakresie od 10 do 40 miliardów mas naszego Słońca.Badacze oceniali masę czarnych dziur z badanej próby na podstawie ustalonego współczynnika korelacji pomiędzy masą czarnych dziur, a ilością promieniowania rentgenowskiego oraz radiowego, które jest przez nie generowane. Uzyskane w czasie badania przez astronomów masy obiektów były jednak o około dziesięć razy większe od tych, które powinny być uzyskane w przypadku wykorzystania standardowego współczynnika korelacji pomiędzy masą czarnej dziury a wymiarami galaktyki, w której się ona mieści. Wyniki te wskazują, iż mechanizm koegzystencji pomiędzy największymi czarnymi dziurami, a ich galaktykami, nie jest do końca dobrze poznany.Wszystkie z potencjalnych ultramasywnych czarnych dziur znalezionych w wyniku przeprowadzonych badań leżą w centrach dużych gromad galaktyk, zawierających ogromne ilości gorącego gazu. Rozbłyski tych ultramasywnych czarnych dziur zapobiegają ochłodzeniu się gazu i w efekcie uniemożliwiają powstanie młodych gwiazd. Istnienie tych obiektów zostało już wcześniej przewidziane z uwagi na konieczność wytłumaczenia najsilniejszych obserwowanych rozbłysków.Rezultaty przeprowadzonych badań będą mogły zostać potwierdzone po dokładnym oszacowaniu mas czarnych dziur z przebadanej próby. Jednym ze sposobów na dokładne oszacowanie masy jest obserwacja i modelowanie ruchu gwiazd i gazu w pobliżu czarnej dziury. Dokonano tego ostatnio dla czarnej dziury z centrum galaktyki M87 i potwierdzono, iż jej masa jest znacznie większa niż wynikałoby z zastosowania wspomnianego w tym artykule współczynnika korelacji. Uzyskana informacja, w postaci szacowanej poprawki, wykorzystana została do określenia mas czarnych dziur opisanych w przebadanej próbie.Źródło informacji (NASA)
Maciej Mickiewicz
