Kupiłem nowy telewizor. Czy muszę zarejestrować smart TV?
Oprac.: Jacek Waśkiel
Nabywając nowy telewizor, konsumenci mogą podlegać obowiązkowi jego rejestracji. Zapominalskim grożą surowe kary finansowe. Obowiązek ten wynika z Ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych. W teorii opłaty dotyczą każdego właściciela odbiornika, bez względu na to, czy jest to zaawansowany technologicznie Smart TV, czy prostsze urządzenie. Jednak praktyka okazuje się bardziej skomplikowana. Czy sposób wykorzystania telewizora ma wpływ na obowiązek rejestracji i wnoszenia regularnych opłat? Czy za Smart TV trzeba płacić abonament? Wyjaśniamy.
Spis treści:
Czy nowy telewizor trzeba zarejestrować?
W świetle obowiązującej w Polsce Ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych, nabywcy telewizorów i sprzętu audio muszą zarejestrować swoje urządzenia w wyznaczonym terminie - nie później niż dwa tygodnie od momentu zakupu. Obowiązkowi rejestracji podlegają jednak tylko te urządzenia, które są przeznaczone do odbioru audycji telewizyjnych czy radiowych. Nie każde urządzenie kwalifikuje się jako odbiornik w rozumieniu prawa; wyłączenie obejmuje sprzęty takie jak odtwarzacze audio-video służące tylko do przeglądania zapisanych treści lub telewizory wykorzystywane jako monitory bądź w ramach procesów produkcyjnych.
Rejestracja nowo zakupionego telewizora w Polsce jest procesem, który można zrealizować na dwa sposoby: odwiedzając osobiście dowolną placówkę Poczty Polskiej lub korzystając z dedykowanego formularza dostępnego na oficjalnej stronie internetowej tej instytucji. Nabywcy po rejestracji otrzymują unikalny numer identyfikacyjny oraz dane do opłacania abonamentu. Niezarejestrowanie telewizora wiąże się z ryzykiem nałożenia wysokiej grzywny. Kontrola, która wykryje niezgłoszony odbiornik, może skutkować sankcją finansową sięgającą 819 złotych, co odpowiada 30-krotności aktualnej stawki abonamentu RTV w momencie wykrycia naruszenia.
Od roku 2021, zakres osób uprawnionych do przeprowadzania kontroli abonamentu RTV został poszerzony - oprócz pracowników Poczty Polskiej, uprawnienia te otrzymali również funkcjonariusze Urzędu Skarbowego. W przypadku, gdy inspektor stwierdzi w domu obecność telewizora, który nie został zarejestrowany, właściciel urządzenia naraża się na konieczność zapłacenia kary. Kontrolerzy w trakcie swoich czynności mają obowiązek przedstawienia stosownych dokumentów: upoważnienia do kontroli, identyfikatora służbowego, a na życzenie mieszkańca - dowodu osobistego. Ważnym aspektem jest jednak fakt, że mieszkańcy nie są prawnie zobowiązani do wpuszczania kontrolera do swojego mieszkania.
Przeczytaj też: Masz telefon? Zapłacisz abonament RTV - to już pewne
Smart TV bez podłączonej anteny. Czy trzeba płacić abonament RTV?
Właściciele nowoczesnych telewizorów Smart TV, takich jak te z systemem Android TV, którzy korzystają wyłącznie z internetowych platform streamingowych jak Netflix, YouTube, Amazon Prime Video czy Disney+, stają przed dylematem rejestracji urządzenia i opłacania abonamentu RTV. Chociaż zasadniczo każdy posiadacz telewizora zobowiązany jest do uiszczania opłat abonamentowych, sytuacja zmienia się, gdy telewizor nie jest połączony z tradycyjną anteną lub dekoderem.
Wątpliwości w tej sprawie rozwiał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2023 r. o sygn. akt II GSK 94/20, w którym czytamy, że:
"Za odbiornik radiofoniczny albo telewizyjny uważa się urządzenie stałe lub przenośne umożliwiające natychmiastowy odbiór programu radiowego, lub telewizyjnego. Charakteru odbiorników nie mają odtwarzacze audio i odtwarzacze wideo, pozwalające na odtworzenie nagranej wcześniej audycji lub filmu, a także telewizor niepodłączony trwale ani czasowo do żadnej instalacji umożliwiającej odbiór programu, pełniący rolę monitora lub wykorzystywany wyłącznie do celów produkcyjnych".
W kontekście polskiej ustawy abonamentowej kluczowym kryterium dla obowiązku płacenia abonamentu RTV jest zdolność urządzenia do natychmiastowego odbioru nadawanych programów. Tym samym posiadacze telewizorów Smart TV, które nie są podłączone do anteny naziemnej, dekodera, ani satelity i służą wyłącznie do korzystania z serwisów streamingowych typu Netflix czy Youtube, są zwolnieni z tego obowiązku.
Przeczytaj też: Co jest lepsze - Smart TV czy Android TV?
Kto nie musi płacić abonamentu RTV i czy ta opłata zostanie zlikwidowana?
Aktualnie grupa przynajmniej 3,7 miliona obywateli jest zwolniona z obowiązku uiszczania opłat abonamentowych RTV. Do tej kategorii zaliczają się osoby starsze (powyżej 75. roku życia), obywatele z istotnym stopniem niepełnosprawności, w tym całkowicie niezdolni do pracy, posiadacze pierwszej grupy inwalidztwa, inwalidzi wojenni, osoby represjonowane w okresie PRL, a także emeryci o dochodach nieprzekraczających połowy średniej krajowej. Abonamentu nie muszą płacić też osoby posiadające status bezrobotnego czy prawo do zasiłku przedemerytalnego.
Obecnie przepisy starej ustawy wciąż obowiązują. Chociaż w sejmie regularnie pojawiają się propozycje wprowadzenia radykalnych zmian w abonamencie RTV. Zgodnie z projektowanymi założeniami, Telewizja Polska oraz Polskie Radio otrzymają środki z opłaty, którą będą uiszczać wszyscy zobowiązani do płacenia podatku dochodowego. Opłata ta, naliczana razem z podatkiem, ma wynieść około 8-9 złotych miesięcznie, co stanowi znaczącą zmianę w porównaniu do obecnej stawki abonamentowej (27,30 zł).
To oznacza, że w przeciwieństwie do dotychczasowego systemu, gdzie ściągalność abonamentu kształtowała się na niskim poziomie, uniknięcie opłaty audiowizualnej będzie niemożliwe dla osób aktywnych na rynku pracy. Z drugiej strony nowy projekt również przewiduje zwolnienia dla osób o niskich dochodach, bezrobotnych oraz osób z niepełnosprawnościami wzroku czy słuchu, co ma na celu ochronę najbardziej wrażliwych grup społecznych przed dodatkowym obciążeniem finansowym.
Przeczytaj też:
