Po długiej i ciężkiej pracy umysłowej w naszych mózgach wytwarza się silna toksyna
Czy po długim dniu w pracy czujesz, że jesteś pozbawiony/a energii i masz wyłącznie chęć na oglądanie telewizji i zamówienie jedzenia, mimo tego, że siedziało się wyłącznie za biurkiem? Wiemy, dlaczego tak jest – winna jest toksyczna substancja, która powstaje w naszych mózgach w wyniku długotrwałego skupiania się i analizowania.
Naukowcy przeprowadzili badania, w których skanowali mózgi ludzi w różnych momentach ich dnia pracy. Analizy wykazały, że zadania wymagające stałej i intensywnej koncentracji mogą prowadzić do nagromadzenia się potencjalnie toksycznej substancji zwanej glutaminianem. Glutaminian pomaga w wysyłaniu sygnałów z komórek nerwowych, jednakże w dużych ilościach powoduje zmianę działania obszaru mózgu zaangażowanego w planowanie i podejmowanie decyzji. Jest to obszar czołowej kory przedczołowej (IPFC).
Zmęczenie psychiczne ma realne skutki dla naszego ciała. Wcześniejsze badania wykazały, że od stopnia zmęczenia sędziego (w sądach), zależne są jego decyzje - po długim dniu pracy bardziej prawdopodobne jest to, że sędzia odmówi zwolnienia warunkowego. Ponadto inne badania wskazują, że lekarze częściej przepisują niepotrzebne antybiotyki pod koniec swojego dyżuru.
Zmęczenie psychiczne a podejmowanie decyzji
Nowe badania sprawdzały, czy powstanie zmęczenia IPFC jest spowodowane długotrwałym skupianiem się, wielozadaniowością, czy rozwiązywaniem problemów. Naukowcy sprawdzili także, czy takie zmęczenie wpływa na podejmowanie decyzji.
Mózg koordynuje wszystkie nasze czynności, co wiąże się z poborem ogromnych ilości energii. Komórki nerwowe rozkładają składniki odżywcze, by uwolnić energię potrzebną do prawidłowego funkcjonowania. Proces ten powoduje także powstawanie produktów ubocznych. Jednym z nich jest glutaminian - jest on toksyczną substancją chemiczną, która jest usuwana podczas naszego snu.
W ramach badań naukowcy podzielili 40 uczestników na dwie grupy, które następnie zostały usadowione w biurze przed komputerem na sześć i pół godziny. Pierwsza grupa musiała wykonywać trudne zadania, które wymagały zastosowania tzw. pamięci roboczej i nieustannej uwagi. Pamięć robocza to specjalny system poznawczy o ograniczonej pojemności, który może tymczasowo przechowywać informacje. Jest to istotne dla naszego rozumowania, zachowania i kierowania podejmowaniem decyzji. Pamięć ta jest często używana jako synonim pamięci krótkotrwałej.
W ramach tych zadań uczestnicy musieli sortować pojawiające się na ekranie co 1,6 sekundy litery, na samogłoski i spółgłoski, lub sortować je w zależności od koloru, albo ze względu na to, czy były one duże lub małe. Druga grupa musiała wykonać podobne zadania, lecz o wiele prostsze. Następnie badacze wykorzystali spektroskopię rezonansu magnetycznego do skanowania mózgów i pomiaru poziomu metabolitów, w różnych odstępach czasowych. Odkryli oni tzw. markery zmęczenia, tj. zwiększone stężenie glutaminianu, u pierwszej grupy, która "ciężej pracowała". Nagromadzenie się toksycznych substancji zaobserwowano jedynie w bocznej korze przedczołowej.
Po zadaniach poznawczych, grupy uczestników musiały wziąć udział w testach decyzyjnych, które polegały na dokonaniu wyboru dotyczącego ich chęci do wysiłku fizycznego, wysiłku poznawczego i cierpliwości (jak długo byli gotowi czekać na otrzymanie większej nagrody). Nagrody wahały się od 0,1 euro do 50 euro. Opóźnienia w otrzymaniu nagrody wahały się od natychmiastowego otrzymania pieniędzy po eksperymencie lub przelewu bankowego po roku. Naukowcy zarejestrowali, że "ciężej pracująca" grupa preferowała mniej obciążające wybory. Przeznaczali oni także mniej czasu na podjęcie decyzji. Zatem ciężka praca umysłowa może być potencjalnie szkodliwa dla naszego zdrowia i zachowania.
