Co trzeci Polak ofiarą oszustwa danych osobowych

Nowe badanie przeprowadzone przez serwis ChronPESEL.pl i Krajowy Rejestr Długów ujawnia, że co trzeci Polak doświadczył kradzieży lub próby wyłudzenia danych osobowych, jednak nie każdy zgłosił taki przypadek do służb.

Aż 18% respondentów zetknęło się z próbą wyłudzenia danych osobowych, a w 5% przypadków taka kradzież się powiodła. Z kolei 7% ankietowanych zadeklarowało, że doświadczyło zarówno próby wyłudzenia, jak i kradzieży tożsamości.

- Oznacza to, że już co trzeci numer PESEL wpadł lub prawie trafił w ręce cyberprzestępców - podkreślili autorzy publikacji.

Badanie wykazało jednocześnie, że tylko 11 proc. Polaków, którzy zetknęli się z wyłudzeniem danych osobowych, zgłosiło ten incydent na policji lub do CERT Polska.

Najbardziej rozpowszechniony jest phishing, czyli podszywanie się pod osoby lub instytucje wzbudzające publiczne zaufanie. Może to być w formie fałszywego maila, SMS-a lub stron internetowych. W 2024 roku CERT Polska odnotował ponad 40 tysięcy incydentów związanych z phishingiem, co stanowiło 39 proc. wszystkich zarejestrowanych naruszeń.

Jak wygląda takie oszustwo? Ofiara może otrzymać maila, że konieczna jest dopłata do dostawy paczki, bo inaczej nie zostanie dostarczona pod adres. Jest to zazwyczaj drobna opłata, a strona, do której przenosi link, służy w rzeczywistości wyłudzeniu danych logowania do banku lub danych karty płatniczej. Innym przykładem jest konieczność zmiany hasła w wyniku jego ujawnienia - w ten sposób cyberprzestępca nakłania do jak najszybszej zmiany, przez co ofiara nieświadomie może podać aktualne hasło.

Jak się bronić? Przede wszystkim nie klikaj podejrzanych linków i plików do pobrania w wiadomościach. Jeśli treść wydaje ci się pilna, masz mało czasu na reakcję - to może być technika, która ma na celu wymusić u ciebie szybką, bezrefleksyjną reakcję. I uważaj na prośby o pieniądze - nawet od najbliższych osób. Ich konto mogło zostać zhakowane, szczególnie to w social mediach.

Co drugi Polak (52%) obawia się kradzieży tożsamości, jednak nie każdy w takim samym stopniu. Młodzi ludzie i mieszkańcy wsi czują się bezpieczniejsi niż osoby w średnim wieku i seniorzy żyjący w miastach.

- Młodzi ludzie z pokolenia Z urodzili się niemal ze smartfonem w ręku i nie wyobrażają sobie życia bez internetu i urządzeń mobilnych. Dlatego w świecie online czują się wyjątkowo pewnie, co potwierdzają wyniki naszego badania - mówi Bartłomiej Drozd, ekspert serwisu ChronPESEL.pl.

- W przeciwieństwie do nich seniorzy sporadycznie korzystający z nowych technologii, wykazują się zdecydowanie większą ostrożnością. Jednak takie podejście jest złudne, ponieważ cyberprzestępcy stosują coraz bardziej wyrafinowane metody oszustw, które mogą zmylić każdego, niezależnie od wieku - dodaje.

Badanie pokazuje, że Polacy największy lęk czują przed złodziejami tożsamości, którzy wezmą na ich dane kredyt lub pożyczkę - aż 71% osób deklaruje, że to ich największa obawa. Nic dziwnego, bo sytuacja taka jest bardzo poważna i jeśli będzie miała miejsce, odkręcenie jej potrwa miesiące.

43-44% badanych boi się innych form wykorzystania danych, na przykład przejęcia konta bankowego lub karty płatniczej przez złodzieja, wykorzystania ich tożsamości do popełniania przestępstw oraz utraty prywatnych wiadomości czy kont internetowych.

- To pieniądze są głównym celem cyberprzestępców. Dlatego najczęściej stosują metody, które prowadzą do szybkiego przejęcia środków - od phishingu po deepfake. Każdy może paść ofiarą, niezależnie od wieku, wykształcenia czy kompetencji cyfrowych - ostrzega Drozd.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!