Jak zwierzęta zdobywają odporność na kleszcze? Odkrycia naukowców
Badania przeprowadzone przez naukowców z Washington State University wykazały, że zwierzęta mogą nabywać odporność na kleszcze, co prowadzi do zmniejszenia liczebności tych pasożytów. Odkrycie to może mieć kluczowe znaczenie dla opracowania nowoczesnych metod zwalczania kleszczy i ochrony przed chorobami przez nie przenoszonymi.
Zwierzęta rozwijają częściową odporność po ugryzieniu przez kleszcze - a to prowadzi do zmniejszenia populacji tych pajęczaków. Nowe ustalenia naukowców przedstawia pismo "Ticks and Tick-borne Diseases".
Jak zwierzęta radzą sobie z kleszczami?
Podczas żerowania, podejmowane czynności żywiciela kleszcza są równie ważne, jak działanie układu odpornościowego - przez gryzienie, drapanie czy lizanie zwierzę może pozbyć się tymczasowego pasożyta, uszkodzić go lub zabić. Obrona immunologiczna i behawioralna są zintegrowane - odpowiedź immunologiczna to także uwalnianie substancji, które stymulują swędzenie i pielęgnację. Tego rodzaju mechanizmy obronne żywiciela odzwierciedlają zjawisko określane mianem nabytej odporności na kleszcze.
Naukowcy z Washington State University (WSU) przeprowadzili badania nad uodpornianiem się zwierząt na roznoszące choroby kleszcze.
Okazało się, że narażone na kleszcze zwierzęta rozwijały odporność na ukąszenia, co z czasem dramatycznie zmniejszało populację tych pajęczaków. Jest to ważne, ponieważ więcej kleszczy oznacza więcej chorób i innych problemów, wywoływanych u ludzi oraz dzikich i gospodarskich zwierząt.
Większość podobnych badań nad kleszczami opiera się na zwierzętach laboratoryjnych, które nie są ich celem na wolności. Dlatego naukowcy wykorzystali populacje trzech gatunków, które są żywicielami kleszcza Dermacentor andersoni w naturalnym środowisku: myszaków, królików i bydła.
Podczas eksperymentów na zwierzętach żerowały kleszcze w trzech fazach swojego życia - stadium larwy, nimfy i osobnika dorosłego. Naukowcy porównywali żerowanie, rozwój i rozmnażanie kleszczy na zwierzętach, które zostały przez nie wcześniej zaatakowane, z tymi, które nie miały wcześniej z nimi kontaktu.
Okazało się, że w każdym przypadku żywiciele wcześniej zaatakowani rozwinęli odporność, a populacja kleszczy zmniejszyła się na wszystkich etapach życia. Na żywicielach narażonych na kleszcze osiągnęło dorosłość niemal o 23% mniej kleszczy, a dorosłe samice wyprodukowały o 32% mniej larw. Późniejsze symulacje wskazały, że nabyta odporność żywicieli może zmniejszyć średni wzrost populacji kleszczy z trzema żywicielami o 68%.
- Łącznie, w całym cyklu życia, skutki są bardzo duże - powiedział Jeb Owen, adiunkt entomologii na WSU, współautor badań. - Daje nam to nowy wgląd w to, dlaczego populacje kleszczy rosną i maleją.
Jakie są skutki ukąszeń kleszczy?
Choroby przenoszone na ludzi przez kleszcze to m.in. borelioza, gorączka plamista Gór Skalistych czy wirusowa gorączka Colorado - niektóre z nich mogą być śmiertelne.
Również zwierzęta hodowlane i dzikie są narażone na bezpośrednie szkody, takie jak anemia i zahamowanie wzrostu, które wynikają z mniejszego apetytu po ugryzieniu, kiedy zwierzę poświęca czas na ocieranie się i drapanie.
Czy powstanie szczepionka?
Uzyskane wyniki sugerują, że naturalna odpowiedź immunologiczna może być odtworzona poprzez opracowanie szczepionki. Wymagałoby to dalszych badań, na przykład jak szybko zwierzęta rozwijają odporność na kleszcze i jak długo ona trwa.
Jednak już uzyskane wyniki rzucają nowe światło na to, co wpływa na populacje kleszczy - do tej pory badania skupiały się bardziej na wpływie pogody i innych czynników "abiotycznych" w środowisku.
Źródło: PAP
