Polska pobiła własny rekord. Wykonano ogromną liczbę transplantacji
W 2023 roku Polska pobiła swój rekord sprzed ponad 10 lat w liczbie wykonanych przeszczepów narządów od zmarłych dawców. Jak wygląda obecnie sytuacja?
Jak podaje Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji "Poltransplant" w 2023 roku miał miejsce bardzo duży skok w liczbie wykonanych transplantacji - przeszczepiono aż 1805 narządów wewnętrznych, takich jak serce, płuca, nerki, wątroba, czy trzustka. Z kolei w 2022 roku takich operacji wykonano 1402, a w 2021 r. 1274.
Poprzedni rekord został ustanowiony w 2012 roku, kiedy przeszczepiono 1546 organów. Warto zauważyć, ze w latach 2012-2014 liczba dokonanych przeszczepów wynosiła ponad 1530. Sytuacja nieco się pogorszyła w okresie 2015-2019 r. Załamanie liczby przeprowadzanych transplantacji nastąpiło podczas pandemii, w 2020 roku wykonano tylko 1180 operacji, a w 2021 r. już 1274.
Wygląda na to, że polska transplantologia zaczyna się szybko odradzać. W poprzednim roku zarejestrowano 764 dawców, w tym pozyskano 573 tzw. zmarłych dawców rzeczywistych, czyli takich, od których narządy nadawały się do przeszczepu. W 2022 r. było ich odpowiednio 640 i 445.
W sumie w 2023 roku przeszczepiono 977 nerek, 523 wątroby, 178 serc, 98 płuc, 24 nerki wraz z trzustką, 4 trzustki i 1 serce wraz z płucem. Najwięcej operacji wykonano w kwietniu minionego roku, było to 189 oraz w czerwcu - 178. Z kolei najmniej w styczniu (96) i w sierpniu (98).
W Polsce nadal rozwija się transplantacja wątroby, a liczba takich operacji z roku na rok rośnie. Warto także dodać, że od kilku lat w naszym kraju rozwijane są także przeszczepy płuc. Przykładowo w 2007 wykonano ich zaledwie 7, szesnaście lat później było to już niemal 100.
Niestety trzeba zauważyć, że liczba przeszczepów od żywych dawców wciąż jest bardzo niska - jest to ponad pięć procent wykonywanych przeszczepów ogółem. W poprzednim roku było to 105 operacji - 78 przeszczepień nerki i 27 przeszczepień części wątroby.
Najczęściej transplantacje te są transplantacjami rodzinnymi - narządy pobierane są zazwyczaj do osób z najbliższej rodziny. Jak informują lekarze, narządy pobrane od żywego dawcy zazwyczaj dłużej funkcjonują w organizmie biorcy. Spowodowane jest to tym, że takie organy są w lepszym stanie (m.in. w krótszym czasie są niedokrwione).
Ile osób czeka na przeszczep?
Jak podaje "Poltransplant" w grudniu 2023 r. było 1965 osób, które czekają na przeszczepienie narządu unaczynionego. Najwięcej pacjentów czeka na przeszczep nerki (1193) oraz serca (415). Natomiast na przeszczep wątroby czeka 161 osób, a przeszczepu płuc oczekuje 133 pacjentów. Trzeba jednocześnie zauważyć, że liczba osób, które oczekują przeszczepienia tkanek oka (w grudniu 2023 r.), wynosiła aż 3463.
Jednoczenie potencjalnych dawców komórek krwiotwórczych w naszym kraju jest prawie 2 190 000 (stan na 31.12.2023 r.). W Polsce narządy do przeszczepu pobiera się w 123 szpitalach.
