Technologiczne przełomy 2023 roku. Co osiągnęła ludzkość w ostatnich 12 miesiącach?

W niniejszym zestawieniu znajdują się technologie z zakresu sztucznej inteligencji, robotyki, chemii, biologii, czy medycyny, dlatego też każdy znajdzie "coś dla siebie". Rok 2023 był niezwykle owocny w nowe osiągnięcia technologiczne i nie sposób wymienić tutaj wszystkich niezwykłych odkryć lub dziedzin, w których doszło do wielkiego skoku technologicznego. Jednakże można wyszczególnić kilka z nich, które powstały w poprzednim roku i które będą miały niewątpliwy wpływ na nasz świat w najbliższej przyszłości.

Zestawienie rozpoczynamy wyjątkowym narzędziem do edycji genów, czyli CRISPR. Dwa lata temu kobieta z Nowej Zelandii jako pierwsza osoba na świecie została poddana zabiegowi edycji genów - pacjentka cierpiała m.in. na dziedziczne ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu. Dzięki zabiegowi naukowcy trwale obniżyli u niej poziom tego składnika.

Specjaliści twierdzą, że może być to punkt zwrotny w tej dziedzinie. Jednocześnie zauważają, że CRISPR coraz częściej przenosi się z laboratoriów naukowych do klinik. Czy w najbliższych latach zabiegi edycji genów będą "na porządku dziennym"?

Wygląda na to, że tak. W 2023 roku Brytyjska Agencja Regulacji Leków i Opieki Zdrowotnej (MHRA) zatwierdziła pierwszą na świecie terapię genową, która jest oparta na metodzie CRISPR. Ta wyjątkowa terapia będzie stosowana w leczeniu anemii sierpowatej i talasemii (ilościowe zaburzenia syntezy hemoglobiny).

Mówiąc o przełomach technologicznych w 2023 roku, nie można zapomnieć o gigantycznym rozwoju sztucznej inteligencji. W ciągu ostatniego roku powstało wiele modeli AI, czy to różnego rodzaju czatów, czy też kreatorów obrazów. Jak informuje MIT Technology Review dzięki kreatorom obrazów, które bazują na AI, w ciągu ostatniego roku miliony ludzi na całym świecie stworzyło dziesiątki milionów obrazów. Portal pisze: "Artyści znaleźli się w samym środku jednego z największych wstrząsów w ciągu ostatniej dekady".

Forbes dodaje, że sztuczna inteligencja stała się w 2023 roku niemal wszechobecna i zmieniła sposób interakcji biznesu z klientami - stała się ona w zasadzie "fundamentalnym elementem przekształcającym świat biznesu".

Modele AI ponadto pomagają badaczom w skomplikowanych analizach z zakresu m.in. biologii, chemii, medycyny, zmian klimatu, czy geologii. Doprowadziło to do nagłego przyspieszenia w dokonywaniu nowych odkryć naukowych, dzięki czemu Ziemia stoi u bram nowej ery nauki.

Dalej trzeba wspomnieć o wzroście znaczenia dronów, zwłaszcza dronów wojskowych. W poprzednich latach drony tego typu były niezwykle drogie, stosunkowo ubogie w zaawansowane narzędzia i wręcz niedostępne dla mniejszych krajów. Teraz w wyniku zmian w globalnej polityce, wojskowe bezzałogowe statki powietrzne przeżywają swój "złoty wiek". Dokonuje się miniaturyzacji nowoczesnego sprzętu wojskowego, by jak najwięcej mogło się go "zmieścić" w ograniczone "ciało" drona. Jednocześnie jednostkowy koszt takiej maszyny znalazł się w zasięgu ręki mniejszych państw.

Odchodząc od militariów, należy wrócić do medycyny. Specjaliści informują, że 2023 rok mógł być przełomowy pod względem genetycznych modyfikacji świń, których narządy mogą być przeszczepiane ludziom. Jednocześnie technologia służąca do ich tworzenia w 3D i przy użyciu tkanek danego pacjenta niezwykle się rozwinęła w ostatnich 12 miesiącach.

Rok 2023 był też wyjątkowy pod względem zmian w pojazdach elektrycznych. Ich cena spada, przez co stają się bardziej dostępne dla szerszego grona użytkowników. Jednocześnie wiele koncernów motoryzacyjnych zadeklarowało tworzenie aut, których napęd będzie wyłącznie elektryczny. Ponadto rozszerza się liczba miast i krajów, gdzie wprowadzono bardziej rygorystyczne przepisy lub całkowicie zakazało używania pojazdów jeżdżących na "konwencjonalne paliwo".

Kolejnym aspektem, o którym należy wspomnieć, jest rewolucja w zakresie analizy starożytnego DNA. Coraz nowocześniejsze narzędzia do sekwencjonowania genomu pozwalają naukowcom zajrzeć w ludzkie DNA sprzed setek, a nawet tysięcy lat - do tej pory takie badania były niezwykle rzadkie, a także niesamowicie skomplikowane i drogie. Archeolodzy już zacierają ręce na nową możliwość zajrzenia w ludzką historię. Dodatkowo takie badania mogą ujawnić ewolucję dawnych epidemii i patogenów, i odpowiedzieć na pytania skąd się one wzięły, jak się rozwijały i w jaki sposób się kończyły - mając na uwadze pandemię COVID-19, może mieć to ogromny wpływ na losy ludzkości.

W poprzednim roku doszło do kilku znaczących osiągnięć w świecie robotyki. Jednym z nich jest opracowanie humanoidalnego robota Valkyrie przez NASA. W najbliższej przyszłości urządzenie to ma pomagać astronautom w księżycowych misjach Artemis. Obecnie robot przechodzi końcowe testy w Centrum Lotów Kosmicznych im. L.B. Johnsona w Houston.

Jak można przeczytać w komunikacie NASA: "Valkyrie i inne zaawansowane roboty mobilne mogą okazać się niezbędnymi narzędziami umożliwiającymi ludziom zdalne nadzorowanie niebezpiecznych prac oraz odciążanie nudnych i powtarzalnych zadań, umożliwiając ludziom pracę nad zadaniami wyższego szczebla, w tym wdrażanie i konserwację robotów. Zasady te mają zastosowanie zarówno w przestrzeni kosmicznej, jak i na Ziemi".

W 2023 roku została także uruchomiona pierwsza na świecie zautomatyzowana robo-restauracja, w której kucharzem jest robot Flippy - jego kuchenne działania bazują na sztucznej inteligencji. Niektórzy już mówią, że to początek końca ludzkich kucharzy.

Kilka miesięcy temu świat ujrzał także nowego robota od Tesli, czyli Optimusa. Nowy wariant jeszcze lepiej odzwierciedla naturalne ruchy człowieka i coraz bardziej go przypomina (pod względem fizycznym i ruchowym). Jak mówi Elon Musk, pewnego dnia Optimus będzie wykorzystywany do wykonywania codziennych spraw swoich właścicieli, przykładowo ma chodzić po zakupy. Ponadto robot ma w przyszłości zastąpić ludzi w wykonywaniu prostych i powtarzających się czynności, np. w fabrykach.

Dokąd zaprowadzą nas kolejne odkrycia technologiczne? To zależy tylko od nas samych.

Polecamy na Antyweb: Jak fotografować nocne niebo smartfonem?