Jak leczono 15 tys. lat temu w Maroku? Trepanacje czaszki i ziołowe leki
Czy ludzkość już 15 tysięcy lat temu posiadała zaawansowaną wiedzę o zastosowaniu roślin w celach leczniczych? Nowe odkrycia z jaskini w Maroku pokazują, że to bardzo prawdopodobne. Archeolodzy odkryli tam dowody na użycie przęśli, zioła znanego ze swoich właściwości leczniczych, co rzuca nowe światło na rozwój medycyny w czasach prehistorycznych.
W jaskini Grotte des Pigeons (z fr. Jaskinia Gołębi), znanej jako najstarsze miejsce pochówku w Afryce Północnej, zespół badaczy natrafił na wyjątkowo dobrze zachowane pozostałości roślinne pochodzące z późnego plejstocenu (ok. 130 tys. - 11,7 tys. lat temu).
Odkrycie jaskini miało miejsce w 1908 roku, obecne badania dostarczają jednak nowych, zaskakujących informacji. Najnowsze analizy opublikowane w "Scientific Reports" ujawniają, że w warstwach archeologicznych znaleziono tam owoce przęśli.
Przęśl, dobrze znana w tradycyjnej medycynie chińskiej, była stosowana do leczenia astmy, zapalenia oskrzeli i przeziębień. Nowe odkrycie wskazuje, że nie tylko dawni Chińczycy, ale także ludy zamieszkujące tereny dzisiejszego Maroka 15 tys. lat temu miały świadomość leczniczych właściwości tej rośliny.
Szczątki rośliny cudem przetrwały do dziś
W trakcie badań archeologicznych odkryto, że przęśl znajdowała się w obszarach jaskini przeznaczonych do pochówku. Roślinę tę prawdopodobnie stosowano więc m.in. podczas rytuałów związanych ze śmiercią i żałobą, popularnych wśród ludów epoki kamienia, szczególnie od 22 tys. do 7 tys. lat temu.
O wyjątkowości odkrycia świadczy niezwykle dobre zachowanie się śladów organicznych, co zdecydowanie nie jest zjawiskiem częstym. Badacze podkreślają, że nasiona czy owoce roślin, bardzo rzadko są w stanie przetrwać tysiące lat, mówią wręcz, że graniczy to z cudem.
Przęśl zawiera efedrynę, która wykazuje działanie lecznicze - łagodzi przekrwienie, stymuluje układ nerwowy i pomaga w leczeniu m.in. niedociśnienia czy astmy oskrzelowej.
Praktyki medyczne sprzed tysięcy lat
W pochówku dorosłego mężczyzny w jaskini znaleziono zwęglone resztki roślin, które były pozostałościami po konsumpcji bądź obróbce przęśli. Towarzyszyły im moździerz i tłuczek pokryte ochrą oraz szczątki zwierząt.
Badania wskazują, że większe stężenie przęśli w osadach ze “strefy pogrzebowej" w porównaniu do innych części jaskini sugeruje, że była ona używana wyłącznie w specyficznych okolicznościach. Prawdopodobnie już wtedy znane były efekty uboczne regularnego stosowania tego zioła i to one mogły o tym decydować.
Prehistoryczna trepanacja czaszki
Jednym z najciekawszych dowodów na zaawansowane praktyki medyczne łowców zbieraczy z neolitycznego Maroka jest przypadek trepanacji czaszki odkrytej wśród pochówków ludu.
Otwór w czaszce wykazywał ślady zagojenia, co dowodzi, że pacjent przeżył zabieg, a naukowcy przypuszczają, że przęśl prawdopodobnie została wtedy wykorzystana w celu zatamowania krwawienia i zmniejszenia bólu pacjenta.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
