Nowe miejsca wpisane na listy UNESCO. Lwów, Kijów i Jerycho

Chyba wszyscy kojarzą słynną Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ma ona zadanie chronić najcenniejsze dziedzictwo kulturowe i naturalne o "wyjątkowej powszechnej wartości" dla ludzkości. W związku z tym UNESCO podejmuje liczne decyzje, które mają wspierać poszczególne państwa w ochronie m.in. zabytków, które są na ich terenie. Dlatego też po trzęsieniu ziemi w Maroko zadeklarowano "pełne wsparcie dla narodu marokańskiego". - Maroko może liczyć na solidarność UNESCO - podkreśliła Audrey Azoulay, dyrektor generalna UNESCO. W razie potrzeby, na taką pomoc będzie mogła liczyć również Ukraina.

Komitet Światowego Dziedzictwa podjął decyzję o wpisaniu Soboru św. Zofii wraz z budynkami klasztornymi i Ławrą Peczerską, a także zespołu historycznego centrum Lwowa na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu ze względu na możliwość ich zniszczenia, jakie stwarza rosyjska agresja.

Nie są już spełnione optymalne warunki, aby w pełni zagwarantować ochronę wyjątkowej uniwersalnej wartości dobra i że jest ono zagrożone potencjalnym niebezpieczeństwem na skutek wojny.

---

Nie chodzi wyłącznie o możliwe bezpośrednie ataki na wyżej wymienione cele, ale także zagrożenie falami uderzeniowymi spowodowanymi bombardowaniem obu miast. Uznano, że te dwa obiekty pozostają w zagrożeniu od 24 lutego 2022 roku, czyli początku rosyjskiej inwazji. - Wpisanie ich na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu przypomina 195 państwom będącym stronami Konwencji, o ich odpowiedzialności za monitorowanie i przyczynianie się do ochrony tych miejsc. Otwiera także drzwi do dodatkowej pomocy finansowej i technicznej, w celu wdrożenia nowych środków nadzwyczajnych - zgodnie ze środkami podjętymi już przez Ukrainę we współpracy z UNESCO - informuje organizacja w komunikacie prasowym. Wpisanie tych dwóch obiektów na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu stanowi uzupełnienie wpisu Historycznego Centrum Odessy już w styczniu 2023 roku.

Sobór św. Zofii (Sobór Sofijski) to cerkiew w Kijowie, która obecnie pełni funkcję muzeum państwowego. Do XIII wieku była największą cerkwią miasta, pełniła funkcje katedry biskupiej. Z kolei Ławra Peczerska w Kijowie to prawosławny klasztor i jedno z największych chrześcijańskich centrów na Ukrainie. Duchowy i intelektualny wpływ Ławry przyczynił się do powstania szerzenie się wiary i myśli prawosławnej na kontynencie europejskim w XVII, XVIII i XIX wieku. Od 1990 roku obiekt znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, jak informuje UNESCO.

Jeśli zaś chodzi o Lwów, to jego historyczne centrum zostało pisane na Listę w 1998 roku. Jego średniowieczny układ został zachowany w nienaruszonym stanie wraz ze śladami różnych społeczności etnicznych zamieszkujących miasto. Przetrwały również wspaniałe budowle z okresu baroku i późniejszych okresów.

Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO głosował w niedzielę za wpisem stanowiska archeologicznego Tell es-Sultan w Jerychu na Listę. Decyzję podjętą na  konferencji w Rijadzie ogłoszono we wpisie na platformie X (dawniej Twitter). Jerycho jest jednym z najstarszych miast świata, prawdopodobnie też najstarszym nieprzerwanie istniejącym siedliskiem człowieka. Tell es-Sultan położone jest w Dolinie Jordanu. Ma kształt owalnego wzgórza, którym znajdują się prehistoryczne pozostałości działalności człowieka, a także sąsiadujące z nim wieloletnie źródło "Ain es-Sultan". Dzięki stałemu dostępowi do wody i żyznej glebie w oazie stała osada była tu już w okresie od IX do VIII w. p.n.e. Materiały archeologiczne wskazują nie tylko na praktyki kultowe, ale także planowanie urbanistyczne.

Decyzja nie spodobała się jednak Izraelowi. Decyzję UNESCO skomentowano, jako "kolejną oznakę cynicznego wykorzystywania UNESCO przez Palestyńczyków i upolitycznienia tej organizacji". Przypomnijmy, że konflikt pomiędzy Izraelem a Palestyną sięga połowy XX wieku. Ma charakter terytorialny, religijny i etniczny.