Spod ziemi na orbitę. Polak zabrał na ISS bryłkę z najsłynniejszej polskiej kopalni soli

Wczoraj w kosmos w ramach misji Ax-4 poleciał polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski - drugi Polak w historii w kosmosie, a zarazem pierwszy, który ma dotrzeć na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Dokowanie do ISS planowane jest na dziś, 26 czerwca 2025 roku, około godziny 13:00 czasu polskiego. Po tym przyjdzie czas, by śledzić dalsze kroki załogi. Przede wszystkim na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zrealizowana zostanie polska misja IGNIS, w ramach której będą prowadzone zaawansowane eksperymenty badawcze oraz inicjatywy edukacyjne.

- Polska dołącza do kosmicznych liderów. 25 czerwca 2025 r. o godzinie 8:31 czasu polskiego z przylądka Canaveral wystartowała misja IGNIS. To pierwsza w historii Polski misja technologiczno-naukowa realizowana na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) z udziałem polskiego astronauty. To historyczny moment dla polskiej nauki, technologii i przedsiębiorczości - podała POLSA Polska Agencja Kosmiczna.

Co zabrał ze sobą polski astronauta na ISS? W przestrzeń kosmiczną wyruszyły pamiątki z rozmaitych polskich instytucji nauki i kultury. Znalazł się tam także element wydobyty spod ziemi.

Sławosz Uznański-Wiśniewski, wybrany spośród ponad 22 tysięcy kandydatów, jest astronautą projektowym Europejskiej Agencji Kosmicznej. Podczas Axiom Mission 4 pełni funkcję specjalisty misji. W trakcie pobytu na ISS w ramach IGNIS Polak przeprowadzi 13 eksperymentów. "Ta misja będzie początkiem epoki. Dla nas i dla przyszłych pokoleń" - powiedział Sławosz Uznański-Wiśniewski znajdując się setki kilometrów nad powierzchnią Ziemi. Wraz z nim w przestrzeni kosmicznej znalazły się rozmaite przedmioty, a wśród nich - sól zabrana z Wieliczki, najsłynniejszej kopalni soli w Polsce, obiektu wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Odrobina soli udostępniona Polskiej Agencji Kosmicznej przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka poleciała w kosmos ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim. POLSA zwróciła się do wielickiego muzeum o przekazanie bryłki soli kamiennej jeszcze w ubiegłym roku.

- Sól z wielickich podziemi - wydobywana od XIII wieku, po raz pierwszy w historii przekroczyła granice naszej planety! To nie tylko piękny gest, ale też przypomnienie, że tradycje mogą lecieć z duchem czasu… a nawet szybciej - z prędkością rakiety! - poinformowało Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.

Z Polakiem na ISS wyruszyła sól szybikowa, pochodząca z pokładowej części wielickiego złoża, powstałego około 13,6 mln lat temu. "Bryłka waży 115 gramów i jest okazem soli szybikowej z okolic komory Bukaria z III poziomu wielickiej kopalni", wyjaśnia Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Instytucja w komunikacie na temat wielickiej w kosmos, poinformowała, że po powrocie na Ziemię bryłka soli trafi na specjalną ekspozycję w muzeum słynnej kopalni.

- Sól - dar ziemi, który od wieków towarzyszy ludzkości. Dziś wyrusza w nieznane, przekraczając granice naszej planety. Z głębokich korytarzy Kopalni Soli "Wieliczka" prosto w przestrzeń kosmiczną. Co czeka ją w tej nowej, gwiezdnej podróży? - podano wczoraj na instagramowym profilu kopalni.

Sól z Małopolski znalazła się w doborowym gronie innych przedmiotów zabranych na orbitę. Wśród nich znalazły się także: rękopis mazurka autorstwa Fryderyka Chopina, wiersze Wisławy Szymborskiej, fragment dzieła "De revolutionibus" Mikołaja Kopernika, osobiste pamiątki po Marii Skłodowskiej-Curie, krajka z tradycyjnego stroju ludowego z Łodzi, bursztyn z Sobieszewa, biało-czerwona flaga oraz historyczna naszywka z misji Sojuz 30 noszona przez pierwszego w historii Polaka w kosmosie - Mirosława Hermaszewskiego.

Kopalnia Soli w Wieliczce to jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytków w Polsce. Jej początki sięgają XIII wieku, a przez ponad 700 lat wydobywano w niej sól kamienną - jeden z najważniejszych surowców w historii, niegdyś niezwykle cenny, nazywany "białym złotem". Wieliczka zasłynęła nie tylko z powodu wydobycia soli, ale też dzięki niezwykłym komorom, kaplicom i rzeźbom wykutym ręcznie przez górników w solnych skałach. Jednym z najbardziej imponujących miejsc w głębi kopalni jest Kaplica św. Kingi - przestronna, ozdobna sala z żyrandolami z soli i płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny biblijne. W podziemiach organizuje się również koncerty, wystawy i różne wydarzenia specjalne.

Dziś kopalnia wielicka stanowi unikalny pomnik historii, inżynierii i sztuki podziemnej, który jest perłą regionu, będącą niezwykle popularną atrakcją turystyczną - odwiedzana jest przez ponad milion osób rocznie, turyści napływają tu z całego świata. W 1978 roku Kopalnia Soli w Wieliczce została wpisana na pierwszą listę światowego dziedzictwa UNESCO. To wyróżnienie podkreśla jej ogromne znaczenie historyczne, kulturowe i techniczne.