Naukowcy twierdzą, że jeden łyk alkoholu wystarczy, aby trwale zmienić mózg
Wyniki badań wskazują, że zatrucie pojedynczą dawką etanolu może powodować ostre i długotrwałe zmiany neurologiczne w mózgu. Pierwsze zatrucie alkoholem może być także decydującym czynnikiem ryzyka późniejszego rozwoju uzależnienia.
Naukowcy z Uniwersytetu w Kolonii, Manheim i Heidelbergu wykazali w badanach, że nawet pojedyncza dawka alkoholu trwale zmienia morfologię neuronów. Wpływa on przede wszystkim na strukturę synaps, a także na dynamikę mitochondriów, które są maleńkimi "elektrowniami" komórki.
Profesor Henrike Scholz i członkowie jej zespołu badając system genetyczny muszki owocowej Drosophila melanogaster odkryli, że zmiany w migracji mitochondriów w synapsach zmniejszają "nagradzający efekt alkoholu". Według badaczy otrzymane wyniki sugerują, że nawet pojedynczy przypadek picia może stanowić podstawę uzależnienia od alkoholu. Jak zaznaczają naukowcy, do tej pory skupiano się na konsekwencjach przewlekłego picia alkoholu, nie zaś na pierwszych zatruciach alkoholem w młodym wieku.
Postanowiliśmy odkryć zmiany molekularne zależne od etanolu. Te z kolei stanowią podstawę trwałych zmian komórkowych po pojedynczym ostrym zatruciu etanolem. Skutki pojedynczego podania alkoholu zostały zbadane na poziomie molekularnym, komórkowym i behawioralnym
Picie alkoholu szkodzi
W ramach badań naukowcy wykorzystali muszki owocowe oraz myszy. Zaobserwowali, że zmiany wywołane etanolem zachodziły w obszarze dynamiki mitochondrialnej i równowagi między synapsami w neuronach. Mitochondria dostarczają energię do komórek, jednocześnie poruszają się, aby optymalnie ją dostarczać.
W komórkach, które były pod wpływem działania etanolu ruch mitochondriów był zaburzony, tak samo, jak równowaga chemiczna niektórych synaps. Zaburzenia te były trwałe i zostały potwierdzone przez zmiany w zachowaniu zwierząt, otóż myszy i muszki owocowe spożywały więcej alkoholu w późniejszym życiu i częściej do niego wracały. Przebudowa morfologiczna neuronów jest podstawą pamięci i uczenia. Uważa się, że tzw. mechanizmy plastyczności komórkowej są dla nich kluczowe. Są one także podstawą tworzenia wspomnień, które z kolei są skojarzone z "poczuciem nagrody" związanej z zażywaniem narkotyków.
Niektóre z obserwowanych zmian mogą wpływać na tworzenie się pamięci powiązanej z etanolem. Naukowcy spekulują, że zaburzenia komórkowe mają kluczowe znaczenie dla rozwoju uzależnień. Jak mówi Scholz: - To niezwykłe, że procesy komórkowe przyczyniające się do tak złożonego efektu nagrody są zachowane u różnych gatunków, co sugeruje podobną rolę u ludzi. Może to być możliwy ogólny proces komórkowy niezbędny do uczenia się i zapamiętywania. -
- Mechanizmy te mogą mieć nawet znaczenie dla obserwacji u ludzi, że pierwsze zatrucie alkoholem w młodym wieku jest krytycznym czynnikiem ryzyka późniejszego rozwoju uzależnienia od alkoholu. Oznacza to, że identyfikacja trwałych zmian zależnych od etanolu jest ważnym pierwszym krokiem w zrozumieniu, jak spożywanie alkoholu może przekształcić się w jego nadużywanie - dodaje Scholz.
