Odkrycie naukowców. Rany ludzkie goją się trzy razy dłużej niż u innych naczelnych
Wnioski z badań wskazują, że ludzkie rany goją się trzy razy wolniej niż u innych naczelnych, co może być skutkiem ewolucyjnych dostosowań związanych z gęstością owłosienia i grubością skóry. Naukowcy przeanalizowali rany u różnych małp i gryzoni oraz dokonali analogicznych obserwacji u ludzi.
Nowe badania opublikowane w piśmie "Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences" wykazały, że rany goją się u ludzi trzy razy wolniej niż u innych naczelnych.
Jak przebiega gojenie się ran u ludzi?
Najpierw krew krzepnie, aby zapobiegać krwawieniu, po czym komórki odpornościowe, takie jak neutrofile i makrofagi migrują do uszkodzonego obszaru, aby go zabezpieczyć, zabijając bakterie, a także usuwają martwą tkankę i zanieczyszczenia. Następnie fibroblasty naprawiają uszkodzenia, wytwarzając kolagen i białko, powstają również nowe naczynia krwionośne, a komórki migrują do rany i tworzą na niej ochronną warstwę.
Gojenie się ran u innych ssaków
Inne ssaki goją się w podobny sposób jak my. Niektóre gatunki, takie jak szczury, myszy, konie i koty, goją się dzięki obkurczaniu rany, której krawędzie są ściągane razem.
Aby dowiedzieć się więcej na temat tego zjawiska, naukowcy przetestowali gojenie się ran u pawianów oliwkowych (Papio anubis), małp Sykesa (Cercopithecus albogularis) i kotawców sawannowych (Chlorocebus pygerythrus), które zostały schwytane na wolności, a następnie przebywały w Kenijskim Instytucie Badań nad Naczelnymi. Naczelne zostały znieczulone, po czym zadano im ranę o średnicy 40 milimetrów, a następnie mierzono powierzchnię, długość i szerokość rany każdego dnia.
Podczas badania analizowano zdjęcia naturalnie występujących ran u pięciu szympansów w Sanktuarium Kumamoto Uniwersytetu w Kioto. Mierzono również szybkość gojenia się u ludzi i gryzoni. Jednocześnie dwudziestu czterech ludzkich ochotników, którzy przeszli operacje usunięcia guzów skóry, miało codziennie fotografowane rany w Szpitalu University of the Ryukyus. Rany szczurów i myszy były monitorowane w laboratorium.
Zaskakujące wyniki badania
Okazało się, że ludzkie rany goją się około trzy razy wolniej niż takie same obrażenia u małp naczelnych, w tym szympansów, które są naszymi najbliższymi żyjącymi krewnymi. Nie wystąpiły jednak istotne różnice między gojeniem się ran u czterech gatunków naczelnych innych niż człowiek ani u szczurów i myszy.
Naukowcy twierdzą, że wolniejsze gojenie się ran prawdopodobnie wyewoluowało u ludzi, co podkreśla możliwość ewolucyjnych adaptacji. Mogło się to stać stosunkowo niedawno, po oddzieleniu się od naszego ostatniego wspólnego z szympansami przodka 6 milionów lat temu.
Autorzy badań sugerują, że wolniejsze gojenie się ran u ludzi może wynikać z różnic w owłosieniu ciała, grubości skóry czy gęstości gruczołów potowych. Zwiększona koncentracja tych ostatnich doprowadziła do zmniejszenia gęstości owłosienia ciała, co prawdopodobnie uczyniło skórę bardziej podatną na urazy. Mogło to zapoczątkować ewolucję grubszej warstwy skóry w celu zwiększenia ochrony, co z kolei mogło skutkować wolniejszym tempem gojenia.
Pierwsze próby z roślinami leczniczymi mogły pomóc złagodzić wady wolniejszego gojenia się ran u ludzi, jednak, aby naprawdę zrozumieć przyczyny powolnego gojenia potrzeba więcej badań, integrujących dane genetyczne, komórkowe, morfologiczne, wykopaliskowe - oraz istniejące dane dotyczące naczelnych innych niż człowiek.
Źródło: PAP
