Wpływ nałogów na zdrowie. Wyniki długofalowego badania
Fińscy naukowcy wzięli pod lupę niezdrowe nawyki, takie jak palenie tytoniu, nadmierne picie alkoholu i brak ruchu, badając ich wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Badanie objęło osoby z fińskiego miasta Jyväskylä, które były obserwowane od dzieciństwa do wieku 61 lat.
Fińscy naukowcy namawiają, aby zerwać z paleniem tytoniu, piciem dużych ilości alkoholu i brakiem ruchu jak najszybciej.
Wcześniejsze badania na ten temat były skupione na uczestnikach w wieku od średniego i trwały przez około 20 lat, jak przypominają naukowcy. Wykazały one, że palenie tytoniu i inne nawyki dotyczące zdrowia kształtują się zwykle przed 30. rokiem życia.
Teraz jednak zaczęto monitorować znacznie młodsze osoby, jednocześnie przyglądając się wpływowi szkodliwych nawyków na zdrowie psychiczne.
Jakie niebezpieczeństwa wynikają z nadmiernego palenia, picia alkoholu i małej ilości ruchu?
Grupę badawczą stanowiło kilkaset dzieci urodzonych w fińskim mieście Jyväskylä w 1959 roku. Były obserwowane od dzieciństwa do lat sześćdziesiątych, a zespół przeanalizował ich zdrowie psychiczne i fizyczne na podstawie danych zebranych z ankiet i badań lekarskich, gdy mieli oni 27 lat oraz 36, 42, 50 i 61 lat.
Ankiety badały zdrowie psychiczne na podstawie pytań dotyczących objawów depresji oraz ogólnego dobrostanu psychicznego. W ramach parametrów fizycznych sprawdzano ryzyko metaboliczne oparte na ciśnieniu krwi, obwodzie talii oraz poziomie glukozy, cholesterolu i innych tłuszczów we krwi. Ochotników pytano także o subiektywne odczucia odnośnie ich zdrowia.
Każdy etap był również oceną trzech ryzykownych zachowań: palenia tytoniu, nadmiernego spożycia alkoholu (co najmniej 7000 g rocznie przez kobiety i 10 000 g przez mężczyzn) oraz braku aktywności fizycznej (ćwiczenia rzadziej niż raz w tygodniu).
Okazało się, że osoby, które wykazywały wszystkie trzy niezdrowe nawyki, były w znacznie gorszej kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej, w porównaniu do osób bez ryzykownych zachowań. Objawy depresyjne wzrosły o 0,1 punktu, wskaźnik ryzyka metabolicznego o 0,53 punktu, dobrostan psychiczny spadł o 0,1 punktu, a samoocena stanu zdrowia o 0,45 punktu.
Długotrwałe podtrzymywanie tych nawyków było jeszcze silniej powiązane ze złym stanem zdrowia.
Na co działa aktywność fizyczna, tytoń i alkohol?
Badanie dowiodło, że brak aktywności ruchowej był szczególnie powiązany ze złym stanem zdrowia fizycznego, palenie tytoniu - ze złym stanem psychicznym, natomiast nadmierne spożycie alkoholu wiązało się z pogorszeniem zarówno zdrowia psychicznego, jak i fizycznego.
- Choroby niezakaźne, takie jak choroby serca i rak, powodują prawie trzy czwarte zgonów na całym świecie. Jednak poprzez prowadzenie zdrowego stylu życia można zmniejszyć ryzyko rozwoju tych chorób i obniżyć szanse na przedwczesną śmierć - podkreśla główna autorka badania, dr Tiia Kekäläinen z Laurea University of Applied Sciences.
I chociaż warto dbać o zdrowie jak najwcześniej, to nigdy nie jest za późno, aby się do tego zabrać, zwracają uwagę badacze. Zauważają, że badanie miało charakter jedynie obserwacyjny, więc nie można było stwierdzić, że ryzykowne zachowania powodowały pogorszenie zdrowia, a nie odwrotnie.
Możliwe, że zależności te wpływały na siebie. Na przykład zestresowana osoba może nadmiernie pić, aby sobie poradzić z trudnościami, co z kolei może prowadzić do problemów w relacjach z rodziną i przyjaciółmi, przez co cierpi psychika.
Naukowcy dodają, że dla młodszych pokoleń wyniki badania mogą być mniej istotne ze względu na zmiany kulturowe i społeczne oraz częściowo inne zachowania ryzykowne, które występują obecnie.
