Złota krew. Najrzadszą grupę krwi ma tylko kilkadziesiąt osób
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Wyróżniamy cztery podstawowe grupy krwi: A, B, AB i 0. Każda z tych grup krwi ma również czynnik Rh - dodatni lub ujemny. Naukowcy znaleźli jednak nietypową grupę krwi Rh-null określaną jako "złota krew”, która nie zawiera żadnych antygenów z układu Rh. Na świecie zidentyfikowano zaledwie kilkadziesiąt osób z tą grupą, co czyni ją niezwykle cenną, zwłaszcza dla osób z innymi rzadkimi grupami Rh, potrzebującymi transfuzji. Ze względu na rzadkość i uniwersalność, "złota krew" jest niezwykle poszukiwana w medycynie. Czy warto być posiadaczem najrzadszej grupy krwi na świecie?
Spis treści:
Określenie grupy krwi jest tak ważne ze względu na możliwość jej transfuzji w trakcie operacji. Znaczna utrata krwi powoduje śmierć, dlatego odkrycie transfuzji krwi pozwoliło znacznie skuteczniej ratować ludzkie życie. Transfuzję po raz pierwszy wykonał w 1667 roku wykonał nadworny lekarz Ludwika XIV - Jean Baptiste Denis.
Jakie są grupy krwi?
Naukowy termin określający najrzadszą grupę krwi to Rhnull (Rhesus null), czyli Rh 0. Ze względu na swoją wyjątkowość, tę grupę krwi nazywa się również "złotą krwią". Aby zrozumieć unikatowość tej grupy krwi, należy zwrócić uwagę na podział grup krwi.
Jeśli chodzi o podział grup krwi, najważniejsze są grupy główne AB0 i układy Rh.
- Grupa 0 nie ma antygenu w krwinkach
- Grupa A - ma antygen A
- Grupa B - ma antygen B
- Grupa AB ma antygeny A i B
Oprócz tego w surowicy krwi znajdują się przeciwciała, które są skierowane przeciwko nieobecnemu w krwinkach antygenowi:
- Grupa 0 - ma przeciwciała anty-A i anty-B
- Grupa A - przeciwciała anty-B
- Grupa B - przeciwciała anty-A
- Grupa AB - brak przeciwciał.
Oprócz antygenów A i B można określić równie antygen D. Jeśli antygen D występuje, można mówić o grupie krwi Rh dodatniej. Ma go aż 85 procent społeczeństwa.
Jeśli antygen D nie występuje, wtedy mówimy o grupie Rh ujemnej. Łącznie istnieje 61 antygenów grup krwi. Podział na dodatnie i ujemne odnosi się tylko i wyłącznie do antygenu D.
Co to jest "złota krew" i skąd się bierze?
"Złota krew" nie zawiera żadnego z 61 antygenów Rh. Nie jest więc ani dodatnia, ani ujemna. Jej Rh to zero. Jak każda inna grupa krwi, tak i "złota krew" jest dziedziczna. Jak podaje portal iflscience.com przyczyną jest mutacja w genie RHCE odziedziczona po każdym z rodziców - to zjawisko znane jako dziedziczenie autosomalne recesywne, gdy dziedziczymy dwie kopie zmutowanego genu, po jednej od każdego z rodziców.
Złota krew. Jak często występuje najrzadsza grupa krwi na świecie?
Pierwszy przypadek osoby z czynnikiem Rh zero został zidentyfikowany i opisany w 1961 r. u rdzennej Australijki. Naukowcy szacują, że "złotą krew" może posiadać jedna na sześć mln osób na całym świecie. Do tej pory potwierdzono zaledwie kilkadziesiąt przypadków osób posiadających tę najrzadszą grupę krwi.
Czy dobrze jest mieć "złotą krew"?
Są pozytywne i negatywne skutki posiadania “złotej krwi". Osoby posiadające "złotą krew" są cenione jako uniwersalni dawcy dla tych, którzy mają rzadkie grupy krwi. Jednak dla samych posiadaczy najrzadszej grupy krwi sytuacja może być bardzo trudna, gdyż w przypadku potrzeby transfuzji, znalezienie kompatybilnej krwi jest niezwykle rzadkie i trudne. Z tego powodu, osoby mające "złotą krwią" są często zachęcane do oddawania krwi "na zapas" dla potencjalnych własnych przyszłych potrzeb medycznych. Są już na świecie pierwsi pacjenci po transfuzji komórek krwi wyhodowanych w laboratorium, co może w przyszłości poprawić sytuację posiadaczy najrzadszej grupy krwi na świecie. Naukowcy zajmujący się przeszczepami dowiedli, że możliwa jest bezpieczna konwersja grupy krwi w narządach dawców przeznaczonych do przeszczepów.
