Czy wiesz, jak odczytywać prognozę pogody i prawdopodobieństwo opadów?
Prognozowanie pogody to złożony proces, w którym wykorzystuje się najnowsze technologie, zbierając dane z wielu źródeł, takich jak satelity czy radary. Meteorolodzy analizują te informacje, by stworzyć modele numeryczne, które pomagają przewidzieć warunki pogodowe z coraz większą dokładnością. Kluczowe znaczenie w prognozie ma pojęcie prawdopodobieństwa opadów, które nie tylko pokazuje szanse na deszcz, ale również uwzględnia obszar oraz pewność synoptyka.
Przez tysiące lat ludzie przewidywali pogodę z lepszym bądź gorszym efektem, jednak dzisiejsze technologie pozwalają robić to z niezwykłą dokładnością nawet na dłuższe terminy. Na pewno wiele razy słyszałeś w telewizji o prawdopodobieństwie opadów w twojej okolicy. Aby dobrze analizować prognozę pogody, warto zrozumieć, czym ono jest.
Jak przewiduje się pogodę?
Tym zawiłym procesem zajmują się meteorolodzy, czyli specjaliści, którzy analizują ogromne ilości danych atmosferycznych. W Polsce głównym instytutem zajmującym się tym jest IMGW (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej), jednak istnieje wiele indywidualnych stanowisk, które mają swoich własnych ekspertów, np. lotniska czy wojsko.
Meteorolodzy zbierają informacje z wielu źródeł jednocześnie, aby stworzyć mapę pogody, m.in. ze stacji meteorologicznych, balonów, satelitów czy radarów pogodowych. Każde z nich ma inne zastosowanie, które wnosi cenne dane do całości. Kiedy wszystkie informacje są dostępne, do akcji wkraczają modele numeryczne. Te gigantyczne programy komputerowe przeliczają, jak będzie zmieniać się pogoda.
Pojawiają się coraz nowsze technologie przewidywania pogody, np. Aurora od Microsoftu, która ma na zawsze zmienić sposób prognozowania pogody.
Co tak naprawdę oznacza "prawdopodobieństwo opadów"?
Opady mogą przybierać różne formy, m.in. deszcz, śnieg czy połączenie tych dwóch. Są prognozowane za pomocą danych satelitarnych i wzorów matematycznych.
- Jeśli jest napisane 30 procent, niekoniecznie oznacza to, że będzie padać na 30 procentach obszaru - tłumaczy meteorolożka Cyrena Arnold. - Nie ma też informacji o tym, jak intensywny będzie deszcz. To nie jest tak, że 30 procent oznacza lekki deszcz, a 100 procent ulewę.
Meteorolodzy korzystają z kilku różnych typów modeli prognostycznych do przewidywania pogody, w tym Globalnego Systemu Prognoz (GFS) czy Europejskiego Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF). Wszystkie one wykorzystują dane satelitarne i wzory matematyczne do śledzenia frontów atmosferycznych i przewidywania, kiedy i gdzie mogą wystąpić opady. Określając prawdopodobieństwo opadów, bierze się pod uwagę dwa czynniki, które następnie podkładane są pod określony wzór. Aby obliczyć prawdopodobieństwo opadów, meteorolodzy używają wzoru, który wygląda następująco: P = C x A, gdzie C oznacza pewność, a A dotyczy powierzchni.
Jeśli synoptyk miał 80 procent pewności, że wystąpią opady deszczu, ale spodziewał się, że obejmą one tylko 50 procent obszaru objętego prognozą, wówczas w prognozie widniałoby "40 procent szans na deszcz" w dowolnej lokalizacji.
- Trzeba też pamiętać, że nie daje to żadnych wskazówek, jak długo będzie padało lub jak silne opady będą - dodaje ekspertka.
Dużym ułatwieniem dla interpretacji prognozy są mapy z interaktywnym wyświetlaniem prognozowanych opadów na danym terenie na przestrzeni czasu, takie jak te przygotowywane przez IMGW.
Kiedy prognoza jest najdokładniejsza?
Nie zdradzę sekretu, jeśli powiem, że im bliższa prognoza pogody, tym jest dokładniejsza. Przewidywanie pogody za godzinę czy dwie ma niemal 100-procentową pewność, natomiast nie jest tak w przypadku prognoz z większym wyprzedzeniem. Krótkoterminowe prognozy, takie jak 1-3 dni, są bardziej wiarygodne niż te tygodniowe.
Na szczęście modele przewidywania są aktualizowane na bieżąco, bo każda, nawet niewielka zmiana warunków atmosferycznych, może wpłynąć na wynik symulacji. Jeśli czekasz na ważne wydarzenie, a w aplikacji widnieje słaba prognoza, odświeżaj ją, a może się zmieni.
