Zobacz morze chmur w polskich górach. Tu najpiękniej widać efekt inwersji
Późna jesień oraz zima to idealny czas, żeby wybrać się w góry i zobaczyć morze chmur. Gdy dochodzi do inwersji temperatury, górskie doliny wypełniają się warstwą niskiego zachmurzenia, a szczyty wystają ponad nie. Wychodząc w góry, można więc poczuć, że spaceruje się ponad chmurami. Czym jest inwersja temperatury, kiedy do niej dochodzi i gdzie w górach w Polsce najlepiej widać efekt w postaci morza chmur?
Plecak na plecy i ruszaj w góry. Możesz zobaczyć piękne zjawisko
Niekiedy planując wyprawę w góry, wstajemy wcześnie rano i stwierdzamy "nie, jednak nie dziś". Często wpływa na to po prostu chęć powrotu do łóżka i pospania jeszcze trochę dłużej, ale niekiedy to także kwestia widocznych za oknem warunków pogodowych. Jednak rezygnując z wycieczki, możemy stracić okazję podziwiania wspaniałych widoków i wyjątkowych zjawisk.
Spektakle serwowane przez naturę potrafią zaskoczyć nawet doświadczonych obserwatorów. Od zorzy rozświetlającej noce przez rzadkie zjawisko gloria po owiane legendami widmo Brockenu, każdy z takich fenomenów robi wrażenie. Wśród nich znajduje się również ten, który jest związane z inwersją temperatury, a najlepiej widać to właśnie w górach.
Jeśli o poranku zauważymy, że wisi gęsta mgła i przez to trudno zmotywować się do wstania z łóżka i wyjścia w góry, to jednak warto się przemóc, sprawdzić prognozę i wyruszyć. Z dużym prawdopodobieństwem kilkadziesiąt metrów wyżej może być już przejrzyście, a to gwarancja podziwiania wspaniałego spektaklu, jaki funduje nam inwersja temperatury - pojawia się tzw. morze chmur czy morze mgieł. Późna jesień, a także zima, to doskonały czas, by je podziwiać.
Co to jest inwersja temperatury i efekt morza chmur?
Inwersja temperatury to w meteorologii zjawisko atmosferyczne objawiające się wzrostem temperatury powietrza wraz z wysokością. Temperatura gruntu jest wtedy niższa niż w miejscach położonych wyżej.
Zwykle temperatura powietrza jest wyższa bliżej powierzchni Ziemi i stopniowo spada wraz ze wzrostem wysokości. Jednak w przypadku inwersji zależność ta ulega odwróceniu i gęstsza chłodna masa powietrze zalega na dole, a cieplejsze powietrze gromadzi się wyżej, tworząc swoistą blokadę.
Warstwa cieplejszego powietrza hamuje unoszenie się wilgoci. Doliny wypełniają się chmurami, podczas gdy słońce ogrzewa górskie szczyty, które wynurzają się ponad tę granicę. Tworzy się spektakularny krajobraz z morzem chmur - wychodząc w góry widzimy, że roztacza się ono jakby tuż pod naszymi stopami.
Kiedy występuje inwersja temperatury? Zobacz morze chmur
Gęsta warstwa niskiego zachmurzenia, która tworzy się pod inwersją, jest zwykle najlepiej widoczna wcześnie rano. Na morze chmur da się trafić przez cały rok, ale najczęściej i najintensywniej występuje ono późną jesienią, zimą i wczesną wiosną. Inwersji sprzyjają m.in. bezchmurne noce, brak wiatru, a także pokrywa śnieżna. Warto przy tym pamiętać, że efekt "puchatego kożuszka" pokrywającego doliny utrzymuje się zazwyczaj tylko przez kilka godzin.
Dla terenów górskich charakterystyczna jest inwersja orograficzna. Powietrze ochłodzone w wyniku wypromieniowania ciepła z ziemi spływa z górskich zboczy wprost na dno dolin, tworząc zachwycający krajobraz. Inwersji sprzyja też wyżowa pogoda, dochodzi do osiadania i ogrzewania się masy powietrza w rejonie wyżu atmosferycznego. To właśnie w takich warunkach turyści mogą zobaczyć chmury rozlewające się pod stopami niczym biały, falujący ocean.
Morze chmur w górach w Polsce
Inwersja jesienią i zimą. Gdzie w Polsce podziwiać morze chmur?
W Polsce spektakularne widoki podczas inwersji temperatury można podziwiać w wielu miejscach np. w Tatrach, Karkonoszach, Górach Stołowych, Bieszczadach i Beskidach. Niesamowite wrażenie daje obserwacja tego zjawiska między innymi w Beskidzie Wyspowym, gdzie widać wówczas wynurzające się ponad morze chmur charakterystycznie rozsiane "wysepki" odosobnionych, pojedynczych szczytów tego pasma górskiego.
Efekt doskonale prezentuje się też z punktów widokowych nad położonymi w dolinach zbiornikami wodnymi, np. nad Jeziorem Czorsztyńskim czy Żywieckim.
Wiele poszczególnych szczytów w Polsce uchodzi ponadto za miejsca, z których zjawisko rozlewającego się pod stopami morza chmur wygląda szczególnie atrakcyjnie.
Lista 10. polecanych miejsc w Polsce do obserwacji morza chmur:
- Kasprowy Wierch (Tatry)
- Połonina Caryńska (Bieszczady)
- Śnieżka (Karkonosze)
- Szczeliniec Wielki (Góry Stołowe)
- Babia Góra (Beskid Żywiecki)
- Mogielica (Beskid Wyspowy)
- Wysoki Wierch (Pieniny)
- Skrzyczne (Beskid Śląski)
- Lubań (Gorce)
- Wielka Sowa (Góry Sowie)
Niezwykle fotogeniczne zjawisko ma swoje ciemne strony
Inwersja to jeden z tych przykładów, w których dość proste naukowe wyjaśnienie splata się z niezwykłym wrażeniem wizualnym w postaci morza mgieł. Widok ten potrafi na długo pozostać w pamięci.
Niestety zjawisko ma też jednak swoje ciemne strony - inwersje występujące przez dłuższy czas mogą wpływać na intensyfikowanie się zalegania zanieczyszczenia powietrza nad obszarami zamieszkałymi. Wyżej w górach przy inwersji jest piękna widoczność i można oddychać pełną piersią, ale na dole jakość powietrza ulega pogorszeniu. Ponadto zimą inwersja czasem sprzyja powstawaniu opadów marznącego deszczu.
Inwersja z jednej strony może więc utrudniać życie mieszkańcom miast i wsi, sprzyjając kumulacji zanieczyszczeń, z drugiej - w górach staje się jednym z najbardziej oczekiwanych zjawisk fotograficznych, na które polują setki wędrowców.
Źródła: Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy, Łowcy Burz.
