Ile waży śnieg? To zależy czy jest mokry, czy jest suchy
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Chociaż na pierwszy rzut oka śnieg wydaje się lekki i puszysty, jego rzeczywista masa może być dużo większa, zwłaszcza gdy jest mokry lub zbity. Waga śniegu ma znaczenie dla inżynierów budowlanych (bezpieczeństwo dachów budynków), meteorologów, a nawet sportowców uprawiających sporty zimowe (warunki na stokach narciarskich).
Czy śnieg mokry jest cięższy od śniegu suchego?
Waga śniegu zależy przede wszystkim od jego cech fizycznych, a te mogą być bardzo różne. Stopień wilgotności opadów wpływa później na to, czy będzie bardziej nadawał się do bitwy na śnieżki, do lepienia bałwana (najlepszy jest gęsty i lepki), czy do szusowania na nartach (najbardziej pożądany jest sypki puch).
Co do zasady śnieg mokry waży znacznie więcej niż suchy. Szacuje się, że jeden metr sześcienny mokrego śniegu to nawet 800 kg! Dla porównania taka sama ilość śniegu suchego waży "zaledwie" ok. 200 kg. Najcięższy oczywiście będzie lód, który powstaje pod wpływem bardzo niskich temperatur. Wspomniany metr sześcienny lodu to obciążenie rzędu 900 kg. Aby wyobrazić to sobie jeszcze lepiej, można powiedzieć, że już 20 cm śniegu powoduje "nacisk" w okolicy 50 kg/m2 powierzchni, np. dachu.
Rodzajów śniegu jest oczywiście znacznie więcej. Oto jak wygląda ciężar każdego z nich:
- śnieg bardzo puszysty - mniej niż 30 kg/m3,
- śnieg suchy świeży - od 30 do 100 kg/m3,
- śnieg mokry świeży - od 100 do 200 kg/m3,
- śnieg świeży dodatkowo zbity wiatrem - ok. 200 kg/m3,
- śnieg zbity w późnym okresie zimy - od 200 do 300 kg/m3,
- śnieg roztopowy (w okresie wczesnej wiosny) - ok. 400 kg/m3.
Jak widać, ciężar śniegu w dużej mierze zależy od okresu, w którym nastąpiły opady, oraz od struktury białego puchu. Warto mieć to na uwadze zwłaszcza w rejonach, w których śnieg występuje obficie przez cały sezon. Ma to duże znaczenie m.in. dla bezpieczeństwa.
Czy śnieg na dachu to ciężki problem?
Mokry śnieg, który przez dłuższy czas zalega na dachu budynku, to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Choć śnieżne zwały należy stamtąd regularnie usuwać, nie zawsze się to udaje. Poza płatem śniegu zsuwającym się na głowy niebezpieczne bywają także sople lodu czy śniegowe nawisy. Za odśnieżanie dachu odpowiadają prawnie administracja lub właściciel danego obiektu. Zaniedbanie tego obowiązku może poskutkować karą finansową w postaci mandatu, a nawet wyłączeniem budynku z użytku (co czasem może być bardziej dotkliwe niż grzywna).
Jak dokładnie wyglądają zobowiązania zarządców obiektów pod względem odśnieżania dachów? Jeżeli powierzchnia całej zabudowy jest większa niż 2000 m2 lub sam dach przekracza powierzchnią 1000 m2, właściciel lub administrator musi przeprowadzić kontrolę techniczną obiektu dwa razy w roku. Nad przestrzeganiem tego przepisu czuwają przedstawiciele Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane zobowiązuje zarządców budynków do usuwania z dachu lodu oraz śniegu. Szczególnie niebezpiecznym okresem jest odwilż, w trakcie której wystarczy zaledwie kilka centymetrów zaległego śniegu, aby zmienił się on w ciężką i twardą pokrywę. To poważne zagrożenie dla wytrzymałości konstrukcji płaskich dachów, którymi pokrywa się choćby galerie handlowe. Właściciel obiektu powinien zadbać o bezpieczeństwo jego użytkowników, m.in. poprzez odśnieżanie dachów.
Przypadków zaniedbania tego obowiązku i ich tragicznych skutków nie trzeba szukać daleko. Przykładem jest tutaj choćby zawalenie się hali na Śląsku w 2006 roku. Przyczyną tragedii, w której zginęło ponad 60 osób, było właśnie zaniedbanie związane z odśnieżaniem.
Powyższe szacunki pokazują, że obciążenie dachu spowodowane śniegiem może zmieniać się w trakcie okresu zimowego. Okazuje się, że najgroźniejszy będzie śnieg niemal wiosenny - warto wziąć to pod uwagę zwłaszcza w tych rejonach, które na brak opadów nie mogą narzekać i gdzie występują silne wiatry. Przezorność i regularność w odśnieżaniu dachów może zapobiec najgorszym scenariuszom.
