Nowa technologia pozwala zamienić mgłę w wodę w suchych regionach

Alto Hospicio na północy Chile to szybko rozwijające się miasto liczące blisko 10 tys. mieszkańców. Nie mają oni stałego dostępu do czystej wody, dlatego grupa badaczy postanowiła sprawdzić w tym regionie potencjał wydobywania wody z mgły.

Okazuje się, że technologia wydobywcza jest zaskakująco prosta i przywodzi na myśl podstawowe techniki survivalowe. Między dwoma słupami zawiesza się siatki o drobnych oczkach. Na siatce kondensuje się wilgoć z atmosfery, tworząc krople. Te spadają do rynny i są przechowywane w zbiorniku na wodę. W porównaniu z konwencjonalnymi źródłami wody ta technika nie wymaga nawet prądu i działa pasywnie. Jest więc proekologiczną i oszczędną metodą dostarczania wody do regionów objętych suszą.

Ile wody może dostarczyć mgła? Jak wynika z badania opublikowanego w "Frontiers in Environmental Science", 100 km² kolektorów mgły produkowało od 0,2 do 5 litrów wody na metr kwadratowy dziennie. W najbardziej wydajnych miesiącach - sierpniu i wrześniu - wynik ten zwiększał się do 10 litrów. Badania te wykazały, że skraplanie mgły może być łatwo dostępnym źródłem wody, zwłaszcza w okresach o dużej częstotliwości występowania mgły.

Badanie to reprezentuje istotną zmianę paradygmatu w rozumieniu pozyskiwania wody z mgły. Do tej pory postrzegano je raczej jako technologię wiejską, wdrażaną na niewielką skalę. Teraz badacze sugerują ją jako alternatywne źródło zasobów dla miast pustynnych, takich jak Alto Hospicio.

Możliwe zastosowania tej technologii to:

• Dostarczanie wody dla publicznych obszarów zielonych w miastach na pustyni
• Nawadnianie w uprawach bezglebowych, pozwalające uzyskać 20 kg zielonych warzyw liściastych miesięcznie
• Skalowanie, by pokryć tygodniowe zapotrzebowania na wodę nieformalnych osiedli

Implementacja technologii skraplania mgły ma jednak pewne ograniczenia. Po pierwsze, ważna jest lokalizacja. Nie wszędzie bowiem to zjawisko atmosferyczne występuje na tyle często, by produkcja była wydajna. Drugim czynnikiem jest zmienność pór roku. W różnych sezonach występuje różne natężenie wilgotności, dlatego mgła nie może służyć za jedyne źródło wody, a raczej za dodatkowe rozwiązanie.

Po trzecie, należy brać też pod uwagę wietrzność i ukształtowanie terenu. Pomyślne wydobywanie wody z mgły zależy od jej gęstości, kierunku wiatru i wysokości położenia terenu, dlatego miejsce jest naprawdę istotne. Mimo tych ewidentnych trudności naukowcy mają nadzieje, że ich wyniki badań skłonią władze do uwzględnienia zbierania wody z mgły w krajowych planach gospodarki wodnej.

Postępujące zmiany klimatyczne i urbanizacja sprawiają, że niedobory wody na świecie stają się coraz większym problemem. Alternatywne źródła tego niezbędnego do życia płynu mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa również w miastach. Pracują nad tym naukowcy nie tylko z suchego i gorącego Chile. Przykładowo w 2023 r. badacze z ETH Zurich znaleźli sposób na zamienianie mgły w wodę pitną dla ludności bez dostępu do urządzeń sanitarnych, a także dla ubogich społeczności.

Coraz częściej można usłyszeć głosy, że dostęp do czystej wody pitnej jest jednym z praw człowieka oraz że postępująca industrializacja przyczyni się do niedoborów wody na świecie. O apokaliptycznym wymiarze suszy pisał już 90 lat temu H.P. Lovecraft w opowiadaniu "Aż wyschną głębie mórz". Słynny pisarz wyobrażał sobie koniec świata właśnie w ten sposób - gdy ostatni człowiek na Ziemi umierał w walce o kroplę wody.