Pierwszy lot polskiego F-35. Kamień milowy sił powietrznych

Pierwszy lot testowy polskiego F-35 miał miejsce w bazie NAS Joint Reserve Base Fort Worth w Teksasie, gdzie znajduje się także fabryka Lockheed Martin – producenta samolotów F-35. Jak poinformowało Dowództwo Generalne RP lot trwał ponad godzinę. Podczas niego sprawdzono podstawowe systemy i działanie maszyny. Z całego lotu zachowały się zdjęcia, stanowiące idealny zapis tego wielkiego kamienia milowego dla programu samolotów F-35 dla Polski.

Patrząc na zdjęcia z lotu pierwszego polskiego F-35 możemy zauważyć polską szachownicę, jednak bez sławnych biało-czerwonych barw. To szachownica w odcieniu low-visibility, czyli w specjalnym odcieniu szarości zgraną z właściwościami powłoki samolotu. To świadoma decyzja polskich wojskowych ze względu na fakt, że przy konstrukcji twardego stealth (technologii zmniejszonego wykrycia) w jakiej powstał F-35, nawet dodatkowe kolory mogą zwiększać jego sygnaturę radarową, co de facto pozbawia go ważnych właściwości bojowych. Prawie wszyscy użytkownicy stosują szare symbole swoich sił powietrznych na F-35.

Ciekawym wyjątkiem są Duńczycy, którzy faktycznie na swoich F-35 posiadają symbole narodowe w stonowanych kolorach. Duńskie F-35 posiadają flagę narodową na tylnym skrzydle oraz okrągły symbol swoich sił powietrznych przy wlocie powietrza. Wykorzystują czerwony oraz jasnoszary odcień. Według duńskich sił powietrznych nie zmniejsza to zdolności stealth F-35. Dostępne informacje sugerują, że czerwony kolor na duńskich F-35 miał zostać stworzony z wykorzystaniem specjalnego barwnika, zgodnym z właściwościami pochłaniającymi powłoki F-35, który sam nie wchodzi w reakcje chemiczne z tą powłoką. Jednak taka decyzja wiązała się ze znacznie większymi kosztami, prawdopodobnie także w utrzymaniu myśliwców i ominięcie takowych było priorytetem przy pozyskiwaniu F-35 dla Polski,.

Pierwszy lot testowy polskiego F-35 miał miejsce lekko ponad trzy miesiące po oficjalnym roll-oucie tego samolotu z polską szachownicą. Jednak F-35, który widzimy na pierwszych zdjęciach w powietrzu to zupełnie inna maszyna. F-35 z sierpniowej prezentacji nosił oznaczenie AZ-01, z numerem identyfikacyjnym na tylnym skrzydle 3501. Natomiast pierwszy polski F-35, który wzniósł się w powietrze to maszyna numer dwa, AZ-02. Samolot, który został pokazany w oficjalnej prezentacji, najprawdopodobniej niedługo także pojawi się w powietrzu.

Dwa pierwsza myśliwce F-35 dla Polski jeszcze w tym miesiącu mają trafić do Ebbing Air National Guard Base w Arkansas. Tam powitane zostaną przez polskich pilotów, którzy rozpoczną na nich szkolenie. Jak mówił w rozmowie dla GeekWeeka płk Krystian Zięć, ich szkolenie na F-35 może trwać do roku, co w przypadku tak zaawansowanej maszyny jest niezwykle krótkim czasem. Wynika to z faktu, że pierwsi polscy piloci F-35 należą do najbardziej doświadczonych w polskich Siłach Powietrznych, wcześniej pilotując myśliwce F-16. Łącznie w Stanach ma zostać wyszkolonych 24 pilotów, z których część pozyska uprawnienia instruktora, pozwalając w przyszłości na przeprowadzanie szkoleń na F-35 w Polsce.

Jak mówił jeszcze na początku października na antenie Polskiego Radia gen. Ireneusz Nowak, polscy piloci już wtedy rozpoczęli szkolenie w Stanach, prawdopodobnie zaznajamiając się z procedurami przed dostarczeniem pierwszych samolotów F-35. Warto dodać, że szkolenie przechodzą także polscy technicy. 24 lipca Dowództwo Generalne poinformowało, że do 32. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Łasku zawitały F-35 amerykańskich sił powietrznych, na których szkolili się polscy technicy w ramach programu X-Servicing. Jednak samo szkolenie inżynierów ma też mieć miejsce w Stanach. Tam przeszkolonych zostanie 92 osób personelu technicznego.

Polska zakupiła 32 myśliwce F-35A wraz z pakietem szkoleniowym i zapasem silników za 4,6 mld dolarów netto w ramach umowy z 31 stycznia 2020 roku. Dostawy wszystkich samolotów mają zostać zrealizowane do 2030 roku.

Harmonogram przewiduje, że po przekazaniu do końca 2024 roku dwóch pierwszych F-32, w 2025 do bazy Ebbing Air National Guard Base Lockheed Martin dostarczy jeszcze sześć samolotów. Pierwsze polskie F-35 trafią do naszego kraju być może na przełomie 2025/2026 roku. Wejdą na wyposażenie bazy w Łasku.

Jak podaje Dziennik Zbrojny dalsze rozłożenie dostaw polskich F-35 rozkłada się następująco: 2026 – 14 samolotów, 2027 – 4, 2028 – 4, 2029 – 2. Obok bazy w Łasku, polskie F-35 będą także stacjonować w 21. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie. Obie bazy są przystosowywane pod względem infrastruktury na przyjęcie nowych samolotów polskich sił powietrznych. W nich mają znaleźć się m.in. symulatory misji.

F-35 Lightning II to samolot bojowy 5. generacji, opracowany w technologii twardego stealth. Jego główną cechą jest możliwość działania we współpracy z różnymi systemami wojska. Dzięki naszpikowaniu elektronicznymi sensorami i radarami F-35 może m.in. wspomagać działania jednostek lądowych czy obrony lotniczej jako samolot wczesnego ostrzegania i zwiadu.

Polska zakupiła F-35A, czyli standardowy model wykorzystywany do startów z konwencjonalnych pasów startowych. Co jednak ważne nasze siły powietrzne otrzymają F-35 w wersji Block 4. To najnowsza wersja tego samolotu, która niejako wprowadza rozwiązania, które docelowo były planowane już przy wprowadzaniu F-35 do służby w poprzedniej dekadzie. Najnowsza wersja F-35 Block 4 bazuje na nowym oprogramowaniu TR-3 (Technical Refresh 3), która wprowadza do F-35 nowe wyświetlacze oraz większą pamięć komputera i moc obliczeniową. To pozwala zaimplementować całą sieć modyfikacji do samolotu. Modyfikacje w wersji Block 4 dla obejmują aż 80 zmian, z których niektóre mogą trafić na F-35 dopiero w następnej dekadzie. Wśród nich jest ulepszenie samolotu o nowy radar z elektronicznym skanowaniem fazowym (AESA) AN/APG-85, który na ten moment ma wejść na wyposażenie tylko amerykańskich F-35. W Block 4 samolot uzyska także możliwość przenoszenia najnowszej broni, także takiej, która dopiero jest projektowana oraz otrzyma zmodyfikowany system walki elektronicznej AN/ASQ-239.

Podstawowe parametry F-35A Lightning II:

• Producent: Lockheed Martin
• Rok pierwszego oblotu/wejścia do służby: 2006/2015
• Długość: 15,7 m
• Rozpiętość skrzydeł: 11 m
• Wysokość: 4,4 m
• Maksymalna waga startowa: 31,800 kilogramów
• Napęd: Silnik turboodrzutowy Pratt & Whitney F135-PW-100
• Prędkość maksymalna: 1,8 Ma (1960 km/h)
• Zasięg: 1800 kilometrów
• Maksymalny pułap: 15 kilometrów

Uzbrojenie F-35A Lightning II:

• Działko: GAU-22/A kalibru 25 mm
• Pociski powietrze-powietrze: AIM-9X Sidewinder, AIM-120 AMRAAM, AIM-132 ASRAAM
• Pociski powietrze-ziemia: AGM-88G AARGM-ER, AGM-158 JASSM, AGM-179 JAGM
• Bomby z ładunkiem konwencjonalnym: AGM-154 JSOW, GBU-39, GBU-53, JDAM
• Bomby z ładunkiem nuklearnym: B61 Mod 12