Co najbardziej przyciąga komary? Te zapachy działają jak magnes

Komary potrafią skutecznie uprzykrzyć spędzanie czasu na zewnątrz, a pozostawione przez nie swędzące ślady mogą dokuczać jeszcze na długo po powrocie do domu. Żeby zmniejszyć liczbę ukąszeń, stosuje się różnego rodzaju aerozole i inne środki na komary.

Mimo takich zabiegów niektóre osoby wciąż przyciągają te stworzenia i to zauważalnie bardziej niż inni. Co jest za to odpowiedzialne? Zapach wytwarzany przez ludzi jest ważną częścią tego, co przyciąga komary.

Komary to niezwykle dokuczliwe insekty, które we znaki dają się w Polsce od wiosny do jesieni. Jest ich u nas ok. 50 gatunków, a samice tylko czekają, aby napić się krwi. Larwy tych owadów najczęściej rozwijają się w rozmaitych zbiornikach wodnych - w stawach, oczkach, rozlewiskach i innych stałych, zamkniętych akwenach, m.in. w pobliżu siedzib ludzkich, tam też można spotkać dorosłe okazy. Spędzanie czasu nad wodą w ciepłe miesiące to niemal gwarantowany przepis na swędzące bąble od ugryzień komarów.

Często jednak wygląda to tak, że tylko parę osób jest obsiadanych przez te uciążliwe owady, a reszta może w miarę spokojnie cieszyć się pogodą. Jak to się dzieje, że niektórzy bardziej przyciągają komary niż inni? Naukowcy przeprowadzili szeroko zakrojone badania w tym temacie i wyróżnili trzy kluczowe zapachy wydzielane przez ludzkie ciało, które wabią komary.

Aby zrozumieć, co oddziałuje na komary najbardziej i dzięki temu m.in. sprawdzić ich zdolność "wyczuwania człowieka" oraz rozwinąć badania z zakresu medycyny związane z przenoszeniem przez nie malarii i innych chorób, naukowcy przygotowali przemyślany plan. Wznieśli specjalną osłoniętą konstrukcję (20 m x 20 m) z systemem do wykrywania preferencji zapachowych komarów.

Wokół obiektu rozmieszczono namioty, w których przebywali uczestnicy eksperymentu. Powietrze z tych namiotów - a więc i zapachy ciała oraz oddechu emitowane przez członków badania - było pompowane długimi rurami do "areny" na specjalne podkładki. Te obiekty były ponadto podgrzewane i wzbogacane dwutlenkiem węgla, aby naśladować śpiącego człowieka.  

Następnie setki komarów uwięzionych w obiekcie były nęcone tymi zapachami, a kamery na podczerwień śledziły ich ruchy. Okazało się, że faktycznie niektórzy uczestnicy badania bardziej przyciągali komary niż inni. Odpowiadały za to zapachy, które wiążą się z trzema substancjami: kwasem masłowym, kwasem izomasłowym i kwasem izowalerianowym.

Komary najbardziej przyciągały więc unoszące się w powietrzu kwasy karboksylowe, w tym kwas masłowy, kwas izomasłowy i kwas izowalerianowy, które przypominają wonią wymioty, zjełczałe masło i stare skarpetki - czy też po prostu intensywny ludzki pot. Te kwasy karboksylowe są wytwarzane przez bakterie na ludzkiej skórze i zwykle nie są dla nas zauważalne, ale stanowią istny magnes na komary. Co ciekawe, w innych badaniach wykazano takie same wnioski, a próby prowadzono na różnych gatunkach komarów. To może ułatwić tworzenie nowych repelentów i pułapek na komary.

A jaka woń cieszyła się najmniejszym zainteresowaniem wśród komarów? Wyniki badań pokazały, że komary najmniej preferowały zapach pozbawiony kwasów karboksylowych i wzbogacony o olejek eteryczny z eukaliptusa. Komary odpychało także wysokie stężenie naturalnych związków roślinnych z szałwii i cytryny. Wyniki te wskazują, że ludzki zapach odgrywa kluczową rolę w tym, kogo wybiorą na żywiciela samice komarów i to właśnie kwasy karboksylowe i związane z nimi wonie są najsilniej powiązane z atrakcyjnością człowieka dla komarów. Warto wziąć to pod uwagę planując dietę oraz wybierając środki odstraszające te insekty.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!