Głęboko w Azji odprawiano drastyczne rytuały. Nowe ustalenia badaczy

Zaangażowanie naukowców oraz nowe sposoby prowadzenia badań co rusz pozwalają na rozwiązywanie kolejnych zagadek, które dotyczą życia i śmierci niegdysiejszych mieszkańców Ziemi. Odkodowywane są zagadkowe zapisy, odkrywane są nieznane wcześniej miejsca kultu oraz wiele innych aspektów dotyczących dawnych ludów.

Do takich odkryć zaliczyć można najnowsze badania prowadzone przez archeolog Yue Zhang i jej współpracowników. Analizy ekspertów dostarczają szczegółowych informacji na temat nietypowego rytuału usuwania zdrowych zębów. Korzenie tej praktyki sięgają tysięcy lat przed naszą erą.

Najwcześniejsze społeczności rolnicze na Tajwanie praktykowały bardzo charakterystyczny, z dzisiejszej perspektywy dość drastyczny rytuał, który stanowił wyznacznik tożsamości. Były to zabiegi w postaci celowej ekstrakcji zębów przednich. Jak zaznaczają badacze, rytuał ten przetrwał bardzo długo, a pierwsze dowody na tę nietypową modyfikację ciała można prześledzić na Tajwanie aż do 4800 lat p.n.e. Następnie wraz z migracją ludów praktyka ta rozprzestrzeniła się w inne regiony Azji.

I choć o tym rytuale badacze wiedzieli od dawna, to stanowił on sporą zagadkę — pojawiały się różne ustalenia, ale nie istniał kompleksowy przegląd archeologiczny i etnograficzny, co wytworzyło sporą lukę w wiedzy na temat tego, jak ta praktyka się wytworzyła, w jaki sposób kształtowała i dlaczego przetrwała tysiące lat. Nowe ustalenia archeologów umożliwiają szersze spojrzenie na tę praktykę.

Badacze zwrócili uwagę, że rytuał dotyczył usuwania wyłącznie górnych zębów — tzw. dwójek i trójek po obu stronach. Po co? Badacze przedstawili różne powody — motywacją zależnie od grupy były np. względy estetyczne (odróżnienie od zwierzęcia); poddanie się rytuałowi świadczyło o odwadze, a niektórzy dopatrywali się w tej praktyce rytuału przejścia w dorosłość.

Co ciekawe, choć szczątki szkieletowe wskazują, że pierwotnie ekstrakcja zębów była praktykowana jednakowo u obu płci, to z czasem te uwarunkowania zaczęły się zmieniać — w pewnym momencie obustronnemu usuwaniu górnych przednich zębów poddawały się głównie kobiety. Z czasem znów wahało się to jednak zależnie od grupy — praktyka ta przetrwała bowiem do nowożytności, odnotowywano przypadki nawet w późniejszych czasach.

- Przemiana w praktykowaniu usuwania zębów wśród mężczyzn może odzwierciedlać szersze zmiany kulturowe i społeczne. Ponieważ neolityczny materiał i kultura zostały w pełni zaadaptowane i w epoce żelaza ewoluowały do bardziej lokalnych form ekspresji, ekstrakcja zębów mogła zostać inaczej zinterpretowana — stwierdziła Zhang.

Zaskoczeniem okazały się nie tylko różne motywacje, zależne od praktykujących rytuał grup i czasów, w jakich żyły, ale i metody jego przeprowadzania, a także wiek osób, którym go poddawano. Niekiedy ekstrakcję przeprowadzano u dzieci w wieku ok. 8 lat, innym razem u dorosłych w wieku ok. 20 lat. „Mówiąc ogólnie, północne regiony Tajwanu wolały wybijać zęby, uderzając je metalowym, drewnianym lub kamiennym narzędziem. Tymczasem południowe regiony wolały wyrywać zęby, zwykle ułatwiając to jednym lub dwoma drewnianymi albo bambusowymi patykami przymocowanymi do nici ciasno owiniętej wokół zęba”, podsumowano. Po usunięciu zęba dziurę wypełniano solą albo popiołem, by zatamować krwawienie i zminimalizować ryzyko infekcji.

- Zęby reprezentują coś więcej niż tylko elementy anatomiczne i potencjalnie działają jako płótno dla bogatej symboliki kulturowej. [...] - Identyfikacja zwyczaju usuwania zębów w różnych rejonach Azji, gdzie zaobserwować można odrębne trajektorie rozwojowe, sugeruje potencjalne dziedziczenie rytuału od wspólnego przodka. Ta perspektywa dostarcza nowych spostrzeżeń na temat rozszyfrowania relacji między starożytnymi populacjami mówiącymi w językach austronezyjskich i austroazjatyckich — podsumowali badacze.

Badania zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Archeological Research in Asia”.

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!