Kosmiczny spektakl. Wyjątkowa noc spadających gwiazd, Starlinki i kometa
Warto spojrzeć w niebo - w nocy swoje maksimum będzie miał bowiem związany ze słynną kometą Halleya rój Orionidów, określany jako "najpiękniejszy deszcz meteorów w roku". Tej nocy na niebie obserwować będzie można także inne zjawiska: złożony ze Starlinków kosmiczny pociąg oraz kometę C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS.
Orionidy, rój meteorów związany z kometą Halleya, pozwala na obserwację tzw. spadających gwiazd przez cały październik i kilka dni listopada.
Jednak najpiękniej rój prezentuje się w drugiej połowie października - osiąga wtedy bowiem swoje maksimum. Oznacza to, że przy dobrych warunkach już tej nocy będzie można podziwiać nawet 20-30 spadających gwiazd na godzinę.
Kiedy podróżująca w kosmosie kometa Halleya zbliża się do Słońca, traci około 250 mln ton swojej materii. Oddalając się od gwiazdy, pozostawia odłamki, które zasilają pas Orionidów. To prowadzi do tworzenia się deszczu meteorów. Widoczność Orionidów co roku przypada na okres od 2 października do 7 listopada.
Maksimum zjawisko osiąga natomiast 21 października. W jego trakcie można zaobserwować od 20 do 30 meteorów na godzinę, a zdarzały się wyjątkowo obfite deszcze - np. w 2008 r., gdy obserwować można było nawet 40 meteorów na godzinę.
Co warto podkreślić, Orionidy słyną także ze swojej jasności i prędkości. Prędkość roju wynosi ok. 66 km/s, a odłamki nie tylko wyraźnie zarysowują się na ciemnym niebie, ale i niekiedy zostawiają po sobie utrzymujące się jasne, świetliste smugi.
Gdzie i o której godzinie oglądać rój meteorów Orionidy? Radiant znajduje się na pograniczu gwiazdozbiorów Oriona i Bliźniąt - nieco w górę i na lewo od Betelgezy. Warto użyć jednej z wielu dostępnych na systemy Android i iOS aplikacji do śledzenia nocnego nieba i skorzystać z podpowiedzi. Zjawiska okresowe takie jak komety czy roje meteorów są tam często zaznaczone. Deszcz meteorów z roju Orionidów ma być w tym roku najintensywniejszy w nocy z 20 na 21 października i z 21 na 22 października. Meteory będą widoczne od godziny ok. 1-2 w nocy do świtu.
Warto mieć na uwadze, że ze względu na niedawną październikową superpełnię i niezwykle jasny Księżyc, obserwacja meteorów może być w tym roku nieco utrudniona, zaznacza NASA. By cieszyć się zjawiskiem, potrzebna jest więc dobra pogoda - oraz miejsce z dala od miasta, by uniknąć dodatkowego zanieczyszczenia światłem. Przyda się też lornetka lub inny sprzęt ułatwiający obserwację zjawiska.
Oprócz nocy spadających gwiazd obserwatorów z Polski czeka też spektakl w postaci kosmicznego pociągu złożonego z satelitów Starlink. Pierwszy wieczorny przelot może stanowić rozgrzewkę przed nocnym oglądaniem meteorów, bo w niedzielę 20 października Starlinki pojawią się na niebie o godz. 19:17.
By je dostrzec, należy spoglądać w kierunku zachodnim - odnośnikiem może być jasna gwiazda Arktur z gwiazdozbioru Wolarza.
Przed deszczem meteorów, ale już podczas wieczornego przelotu Starlinków można wciąż starać się odszukać na niebie kometę C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS. Ten niezwykły obiekt nadal jest widoczny, ale niestety już bardzo słabo. Najlepiej zabrać więc ze sobą lornetkę albo aparat, czy też inny sprzęt, aby ułatwić sobie lokalizację komety. Tak jak w przypadku Orionidów, wsparciem w określeniu lokalizacji obiektu może okazać się jedna z aplikacji do obserwacji nocnego nieba.
Gdzie na niebie znajduje się kometa C/2023 A3? Należy patrzeć na zachód, w okolice konstelacji Węża i Wężownika, w kierunku jasnej gwiazdy - Arktura, a więc tak samo, jak w przypadku Starlinków. Zjawiska będą widoczne blisko siebie w podobnym czasie.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
