Niezwykłe odkrycie ujawnia sekret rytuałów Majów w Chichén Itzá

Starożytni Majowie od dawna fascynują badaczy i pasjonatów. Odkrycia dotyczące tej wysoko rozwiniętej cywilizacji, której korzenie sięgają 400 r. p.n.e., nadal potrafią nieźle zaskoczyć — nawet ekspertów, którzy od lat specjalizują się w badaniach nad ich dokonaniami. Tak jest i tym razem. 

Badacze, którzy skupili się tym razem na analizie genomu starożytnych Majów z miasta Chichén Itzá na półwyspie Jukatan w Meksyku, odkryli coś niezwykłego. 

Od dawna wiadomo było, że Majowie praktykowali składanie ofiar z ludzi, także dzieci, jednak eksperci chcieli lepiej zrozumieć motywy stojące za tymi rytuałami. Międzynarodowy zespół badaczy z takich instytucji, jak Instytuty Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka, Krajowa Szkoła Antropologii i Historii (ENAH), Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) i Uniwersytet Harvarda przeprowadziły szczegółowe badania genetyczne szczątków 64 dzieci rytualnie pochowanych w Chichén Itzá. 

Wyniki zaskoczyły ekspertów, wskazując jednocześnie na nowy trop związany bezpośrednio z zapisami w świętej księdze Majów — Popol Vuh.

Starożytne miasto Majów Chichén Itzá jest jednym z najbardziej znanych i zagadkowych stanowisk archeologicznych w Ameryce Północnej. Mimo jego znaczenia jako reliktu, a także jako atrakcji turystycznej, miejsce to wciąż pozostaje owiane tajemnicami. Wśród nich są kulisy składania przez Majów ofiar z ludzi. Badacze odkryli już liczne świadectwa takich praktyk, a przekonania na temat rytuałów dotyczyły do tej pory składania w ofierze głównie dzieci i młodzieży płci żeńskiej.

Aktualne badania wywróciły tę teorię do góry nogami. Okazało się bowiem, że w przypadku rytuałów w Chichén Itzá skupiano się na chłopcach i młodych mężczyznach — wszystkie 64 przebadane szczątki należały bowiem do osobników płci męskiej. 

- Relacje z początku XX wieku fałszywie spopularyzowały ponure opowieści o składaniu w ofierze młodych kobiet i dziewcząt w tym miejscu — powiedziała phys.org Christina Warinner, profesor nadzwyczajny nauk społecznych i antropologii Johna L. Loeba na Uniwersytecie Harvarda oraz kierownik grupy w MPI-EVA.

Największym zaskoczeniem stało się ponadto odkrycie, że wiele z tych dzieci było ze sobą spokrewnionych, a wśród ofiar dla bóstw znaleźli się też bliźniacy, co sugeruje ścisłe powiązanie z mitami opisanymi w świętej księdze Majów — Popol Vuh. Złożenie w ofierze bliźniąt Hun Hunahpu i Vucub Hunahpu, którzy zeszli do podziemnego świata, jest bowiem istotnym wątkiem w tych zapiskach. Ich potomkowie, także bliźniacy, ruszają pomścić krewnych — a niezwykle ważny motyw tych bohaterów i ich przygód jest szeroko rozpowszechniony w klasycznej sztuce Majów. 

Ze względu na to, że podziemne konstrukcje były dla Majów symbolicznymi miejscami łączącymi świat ludzi ze światem bóstw, pochówek bliźniaków i par bliskich krewnych w chultún (podziemne komory budowane przez starożytnych Majów) w Chichén Itzá może odwoływać się do tak ważnych dla tej cywilizacji mitologicznych wydarzeń z udziałem bliźniaków — bohaterów.

- Nowe informacje uzyskane ze starożytnego DNA nie tylko pozwoliły nam rozwiać przestarzałe hipotezy i założenia oraz uzyskać nowy wgląd w biologiczne konsekwencje przeszłych wydarzeń, ale dały nam wgląd w życie kulturalne starożytnych Majów — mówi starszy autor badania Johannes Krause, dyrektor Departamentu Archeogenetyki w MPI-EVA.

Wyniki badań opublikowano na łamach czasopisma naukowego "Nature".