Pierwsze gwiazdy we wszechświecie. Być może w końcu je znaleźliśmy

Pierwsze gwiazdy we wszechświecie były inne od tych, które znamy obecnie. Dotychczas nie udało się ich zaobserwować, ale możliwe, że doszło do przełomu. Gwiazdy III populacji powstały niedługo po Wielkim Wybuchu i ich badania pozwolą nam lepiej zrozumieć procesy zachodzące po narodzinach wszechświata.

Pierwsze gwiazdy we wszechświecie. Być może w końcu je ujrzeliśmy.
Pierwsze gwiazdy we wszechświecie. Być może w końcu je ujrzeliśmy.ESA/Hubble & NASAmateriał zewnętrzny

Wszechświat powstał kilkanaście mld lat temu po Wielkim Wybuchu. Jak wyglądał wczesny kosmos oraz procesy w nim zachodzące? Odpowiedzi przyniosą obserwacje pierwszych gwiazd, które być może w końcu udało się zlokalizować.

Pierwsze gwiazdy wszechświata po Wielkim Wybuchu

Jak powstał wszechświat? Najpopularniejszą teorią związaną z tym zagadnieniem jest Wielki Wybuch, do którego doszło około 13,8 mld lat temu. W ten sposób wielką ciemność zalała fala wodoru i helu. Z czasem powstały pierwsze gwiazdy, które nazywa się III populacją. Problem jednak w tym, że dotychczas ich nie zaobserwowano. Czy w końcu doszło do przełomu?

Duże nadzieje pokłada się w badaniach, za którymi ukrywa się międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez Seiji Fujimoto z Uniwersytetu Teksasu w Austin. W udostępnionym przedruku opisano coś, co może być miejscem pierwszych gwiazd we wszechświecie.

Badanie skupia się na wczesnej galaktyce o nazwie GLIMPSE-16403, która istniała już kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu. Co prawda dotychczas nie potwierdzono, że obiekt jest gospodarzem gwiazd III populacji (w skrócie Pop III), ale wskazuje się ją w roli kandydata do takiego kosmicznego tworu.

Ta praca toruje jasną ścieżkę do odkrycia pierwszych galaktyk Pop III. Bez względu na los obecnych kandydatów, metody opracowane w tym badaniu umożliwią poszukiwania galaktyk Pop III w całej erze JWST
wyjaśniają badacze.

Gwiazdy III populacji musiały być ogromne

Naukowcy twierdzą, że wczesne gwiazdy, których późniejsze supernowe dały początek cięższym pierwiastkom we wszechświecie, musiały być ogromne. Prawdopodobnie były masywniejsze od jakichkolwiek, które znamy z obecnych czasów.

Wiemy jednak, że duże gwiazdy mają krótszy żywot. Dla porównania Słońce ma już 4,6 mld lat i ma się dobrze. Natomiast kosmiczne twory tego typu z początków wszechświata mogły istnieć nawet tylko przez kilka mln lat, po czym wybuchały. Naukowcy szukają ich śladów od dawna i upatrzyli sobie dwie galaktyki.

Jedna z nich odpadła, ale druga w postaci GLIMPSE-16403 to twór z Kosmicznego Świtu, który istniał już po 825 mln lat od Wielkiego Wybuchu i spełnia założenia związane z szukaniem gwiazd Pop III.

To sprawia, że galaktyka GLIMPSE-16403 jest obecnie najlepszym kandydatem do szukania pierwszych gwiazd. Problem dotyczy jednak samych badań. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, który jest obecnie najpotężniejszym obserwatorium tego typu w dziejach ludzkości, może być niewystarczający. Możliwe, że efekty uda się uzyskać dopiero w przyszłości. Z pomocą jeszcze bardziej zaawansowanych instrumentów, jak na przykład Kosmicznego Teleskopu Nancy Grace Roman, który ma oferować jeszcze większe możliwości od JWST.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

Jak ugotować idealne jajko? Naukowcy opracowali przepis© 2025 Associated Press