Nowo odkryty prehistoryczny gatunek rekina dostarcza wskazówek dotyczących ewolucji naszych szczęk
Rozwój szczęk był kluczową innowacją w ewolucji kręgowców, dając zwierzętom możliwość spożywania znacznie większej różnorodności pokarmów. Dzięki czemu przyspieszyła ewolucja, pozwalając kolejnym gatunkom w zasiedlaniu nowych środowisk.
Paleontolodzy odkryli nowy gatunek prehistorycznej ryby szczękowej, który istniał aż 15 mln lat wcześniej, niż do tej pory znane zwierzęta z tego rodzaju. Nowy gatunek zwierzęcia otrzymał nazwę Fanjingshania i został zrekonstruowany z tysięcy maleńkich fragmentów szkieletu. Posiada on zewnętrzną "kościstą zbroję" oraz wiele par kolców, które usytuowane są na jego płetwach.
Naukowcy wykazali, że nowo odkryty gatunek jest anatomicznie zbliżony do grup wymarłych kolczastych "rekinów" znanych jako akantody. W przeciwieństwie do współczesnych rekinów, akantody w okolicy barku mają skostnienia skóry, które występują w prymitywnej formie u ryb szczękowych. Skamieniałe szczątki zostały znalezione w formacji Rongxi na stanowisku Shiqian w prowincji Guizhou w południowych Chinach. Odkrycie to stanowi namacalny dowód na zróżnicowanie głównych grup kręgowców na miliony lat przed początkiem "epoki ryb".
To najstarsza ryba szczękowa o znanej anatomii. Nowe dane pozwoliły nam umieścić Fanjingshanię w drzewie filogenetycznym wczesnych kręgowców i uzyskać bardzo potrzebne informacje o krokach ewolucyjnych prowadzących do powstania ważnych adaptacji kręgowców, takich jak szczęki, czy układy sensoryczne
Nieoczekiwanie skamieniałe kości wykazują dowody na rozległą resorpcję i przebudowę, które zazwyczaj związane są z rozwojem szkieletu ryb kostnych, w tym także szkieletu ludzi. Z przeprowadzonych analiz wynika, że gatunek reprezentuje wczesną ewolucyjną gałąź prymitywnych ryb chrzęstnoszkieletowych. Ma to głębokie implikacje dla zrozumienia, kiedy powstały ryby szczękowe. Ewolucja szczęk to niezwykle istotna cecha, która ostatecznie doprowadziła do powstania żab, dinozaurów i ludzi. Była ona już dobrze "ugruntowana" w okresie sylurskim (około 444 do 420 mln lat temu).
Krewni Fanjingshani dali początek dwóm głównym grupom współczesnych ryb, rybom chrzęstnoszkieletowym, a także rybom kostnoszkieletowym. Wraz z upływem wielu milionów lat przedstawiciele drugiej grupy dali początek zwierzętom zamieszkującym ląd, co ostatecznie dało początek ssakom i człowiekowi. Nowe odkrycie pomaga wypełnić kilka ważnych luk w prehistorycznej ewolucyjnej podróży od ryb do ludzi.
