Oceany ogrzewają się czterokrotnie szybciej niż w XX wieku
W ostatnim czasie wokół nas obserwujemy większą ilość katastrofalnych zdarzeń związanych ze zmianą klimatu. Naukowcy odkryli, że przyczynia się do nich postępujące coraz szybciej ocieplenie powierzchni oceanów. Czy da się łatwo wytłumaczyć to zjawisko?
Nieustanny wzrost temperatury na całym świecie od 2023 r. przyczynił się do katastrofalnych w skutkach zjawisk, jak ulewne deszcze, powodzie, czy obserwowane ostatnio pożary w Los Angeles. Nowe badania ujawniają, że prawdopodobnie przyczynił się do tego wzrost powierzchni oceanów. Według informacji przekazanych przez Uniwersytet w Reading ocieplenie górnej warstwy wód wzrosło ponad czterokrotnie od końca lat 80. XX w.
Oceany ogrzewają się w rekordowym tempie
Oczywiście z powodzeniem mogłaby to być kolejna historia spod znaku wzrostu emisji dwutlenku węgla do atmosfery i ocieplenia związanego z El Niño. Ale zespół naukowców, których wyniki badań opublikowano 28 stycznia 2025 r. w czasopiśmie Environmental Research Letters, przyjrzał się także innym teoriom, jak wzrost zatrzymującej ciepło pary wodnej z erupcji Hunga Tonga-Hunga Ha’apai w 2022 r., spadek aerozoli chłodzących powierzchnię wód związanych ze zmianą przepisów dotyczących żeglugi w 2020 r., a także szczytową aktywność Słońca, przez co w naszą stronę trafia więcej ciepła.
Jak to w nauce bywa, czasem nie wystarczy zsumować dane, żeby otrzymać piękny oczywisty wynik. Tak też i w tym przypadku, połączenie wyżej wymienionych zdarzeń nie pozwala na pełne wyjaśnienie obserwowanych zmian.
Meteorolog prof. Chris Merchant wraz ze współpracownikami postanowił wykorzystać dane satelitarne gromadzone od 1985 r., aby obliczyć zmiany tempa ocieplania się powierzchni morza. Tempo ocieplania się oceanów wzrosło ponad czterokrotnie w ciągu ostatnich czterech dekad, jak wykazały nowe badania. Temperatury oceanów rosły o około 0,06 stopnia Celsjusza na dekadę pod koniec lat 80., ale obecnie rosną o 0,27 stopnia Celsjusza na dekadę. Co więcej, ten wzrost nie jest liniowy. Nieustannie przyspiesza.
Zobacz również:
"Kran z ciepłą wodą płynie znacznie szybciej"
Temperatury oceanów na świecie osiągały rekordowo wysokie wartości przez 450 dni z rzędu w 2023 r. i na początku 2024 r. Część tego ciepła pochodziła z El Niño, naturalnego zjawiska ocieplenia na Pacyfiku. Naukowcy obliczyli, że około 44 proc. ocieplenia było spowodowane szybszym niż przewidywano pochłanianiem ciepła przez oceany w ciągu ostatniej dekady.
Gdyby oceany były wanną z wodą, to w latach 80. kran z ciepłą wodą płynąłby wolno, podgrzewając wodę o ułamek stopnia na dekadę. Ale teraz kran z ciepłą wodą płynie znacznie szybciej, a ocieplenie nabrało tempa.
Prawdopodobne jest, że wzrost temperatury oceanów obserwowany w ciągu ostatnich 40 lat zostanie przekroczony w ciągu najbliższych 20 lat. – Pozostawia to bez odpowiedzi ważne pytanie, co spowodowało tendencję do zaburzania równowagi energetycznej na Ziemi – czytamy w publikacji. Ponieważ powierzchniowe oceany wyznaczają tempo globalnego ocieplenia, ma to znaczenie dla klimatu jako całości.
Źródła: Uniwersytet w Reading, ScienceAlert
Publikacja: Quantifying the acceleration of multidecadal global sea surface warming driven by Earth's energy imbalance, Environmental Research Letters (2025).DOI: 10.1088/1748-9326/adaa8a
