Odnaleziono szczątki, które mogą wywrócić nasze rozumienie ewolucji największych ssaków
Oprac.: Wiktor Piech
Dlaczego wieloryby stały się tak duże? Kwestia ta od dekad zastanawia naukowców. Do tego dochodzi tajemnicza luka w zapisie kopalnym ich przodków. Jednakże badacze odkryli wyjątkowe szczątki wieloryba sprzed 19 mln lat, które mogą wyjaśnić wiele nieznanych do tej pory kwestii.
Jak podają naukowcy, istnieje pewna luka w zapisie kopalnym małych wielorybów sprzed 4 mln lat, która może wyjaśniać obecne rozmiary większych zwierząt. Otóż tajemnicze zniknięcie mniejszych stworzeń jest przypisywane epoce lodowcowej, która zmusiła dawne wieloryby do migracji. W kolejnych setkach tysięcy lat większe osobniki coraz lepiej radziły sobie w zmieniającym się środowisku, co dalej skutkowało zwiększaniem rozmiaru kolejnych pokoleń - obecnie takie podejście funkcjonuje w nauce.
Aczkolwiek takie rozumienie powstało na podstawie analizy wyłącznie skamieniałości wielorybów z półkuli północnej. Nowe analizy naukowców z Australii mogą wywrócić utarte pojmowanie ewolucji wielorybów.
Badania, które wywrócą ewolucję?
W 1921 roku na brzegu rzeki Murray w Australii Południowej odnaleziono wyjątkowe szczątki bezzębnego wieloryba, które mają około 19 mln lat. Zwierzę miało około dziewięciu metrów długości, czyli mniej więcej tyle samo co współczesne płetwale karłowate. Jednakże dopiero po upływie 100 lat kości zostały gruntownie przebadane przez specjalistów.
Naukowcy porównali szczątki z innymi dawnymi wielorybami z półkuli południowej i stwierdzili, że gatunki te poszły inną ścieżką ewolucyjną, nie wybierając zwiększenia rozmiarów ciała.
Badacze uważają, że "Zamiast gwałtownie zwiększać swoje rozmiary w plio-plejstocenie, gatunki południowe osiągnęły stosunkowo duże rozmiary na wczesnym etapie, być może w wyniku większej środowiskowej produktywności regionalnej". Przeprowadzona analiza wykazała, że ciała wielorybów z półkuli południowej były "konsekwentnie większe" niż ciała zwierząt żyjących na półkuli północnej.
"Być może nie jest zatem przypadkiem, że zarówno zębowe, jak i bezzębne wieloryby fiszbinowe wyewoluowały najpierw większe rozmiary na południu, przy czym najwcześniejsze gatunki o dużych ciałach zbiegły się ze zlodowaceniem Antarktyki i sezonowo produktywnymi ekosystemami polarnymi około 36-33 milionów lat temu" - piszą badacze.
Kryl, który obecnie stanowi dużą część diety wielorybów wyewoluował około 23 mln lat temu, co również mogło skutkować dalszym wzrostem rozmiaru wielorybów.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences.
