Naukowcy rozwiązują zagadkę tajemniczych struktur na Księżycu

Obserwując teleskopem Księżyc, możemy natrafić na zaskakujące struktury powierzchniowe, które wyglądają jak wiry i podłużne wstęgi. Charakteryzują się niezwykle jasnym odcieniem i rozciągają się nawet na setki kilometrów. Przykuwają uwagę swoimi kształtami, wydając się niezwykle nienaturalnymi elementami Księżyca. Jakby ktoś celowo je tam umieścił.

I nie ma co się dziwić, że księżycowe wiry, jak przyjęło się je nazywać, dla niektórych nie są naturalnym zjawiskiem. Do tej pory nie pobrano żadnej próbki z takiego wiru i żaden astronauta nie znalazł się przy choć jednym z nich. Stąd naukowcy od lat debatują, czym właściwie są i skąd wzięły na Księżycu. I właśnie mogli znaleźć odpowiedź.

Grupa amerykańskich badaczy z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis i Uniwersytetu Stanforda wskazują, że za księżycowe wiry może odpowiadać jedna rzecz pod powierzchnią srebrnego globu oraz dziwna anomalia magnetyczna. Najnowsze badanie może być kamieniem milowym w dokładnym poznaniu cech Księżyca.

Analizy z poprzednich lat wykazały, że za jaśniejszy odcień księżycowych wirów odpowiada namagnesowanie ich skał. Normalnie ze względu na brak atmosfery Księżyc przyjmuje ogromne ilości promieniowania z wiatru słonecznego. Prowadzi to do ciemnienia skały na powierzchni satelity. Część skały księżycowej jest jednak na tyle namagnesowana, że odbija promieniowanie. W ten sposób zachowuje jasność, tworząc strukturę wyglądającą jak sieć dziwnych wirów i wstęg.

Pytanie jednak dlaczego akurat te skały układające się w niespodziewane kształty są namagnetyzowane. Według jednej hipotezy może za to odpowiadać magma płynąca pod powierzchnią Księżyca, która stygnie i tworzy anomalię magnetyczną. W ten sposób magnetyzuje część skał na powierzchni.

Badacze sprawdzili tę hipotezę na próbkach ilmenitu, czyli minerału występującego zarówno na Ziemi, jak i na Księżycu. Potrafi reagować na namagnesowanie, tworząc cząsteczki żelaza. Podczas eksperymentów udało się namagnesować fragmenty ilmenitu w warunkach symulujących warunki na Księżycu.

- Mniejsze cząstki, z którymi pracowaliśmy, wydawały się wytwarzać silniejsze pola magnetyczne, ponieważ stosunek powierzchni do objętości jest większy w przypadku mniejszych ziaren w porównaniu z większymi ziarnami. Nasze eksperymenty analogowe wykazały, że w warunkach księżycowych mogliśmy stworzyć magnetyzowany materiał, którego potrzebowaliśmy. Jest więc prawdopodobne, że te zawirowania są spowodowane przez podpowierzchniową magmę - stwierdził jeden z autorów badania, prof. Mike Krawczynski z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis.

Limitem tych badań jest założenie, że akurat w skale, na której tworzą się księżycowe spirale, znajduje się odpowiednia ilość ilmenitu. Bez ostatecznej próbki materiału z powierzchni księżycowego wiru trudno jest wyciągać ostateczne wnioski na temat ich pochodzenia. Niemniej badanie naukowców z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis i Uniwersytetu Stanforda jest bardzo silną poszlaką nad rozwiązaniem zagadki wirów Księżyca.

Ich zbadanie jest kluczem do poznania, w jaki sposób formowała się powierzchnia naszego satelity. Jeśli naprawdę w ich powstanie zaangażowany jest proces magnetyzmu, mogą także zdradzić wiedzę nt. magnetyzmu całego Księżyca. Ostateczną odpowiedź na to może przynieść tegoroczna misja Vertex, organizowana przez NASA. Zakłada wysłanie łazika na powierzchnię Księżyca określaną Reiner Gamma, gdzie znajduje się jedna z najlepiej znanych spirali księżycowych.

Badania opublikowano na łamach czasopisma Journal of Geophysical Research: Planets

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!