Ftalany są wszędzie. Czy można ich uniknąć?
Żyjemy w otoczeniu pełnym ftalanów, od pojemników na żywność po kosmetyki. Te chemikalia mogą przyczyniać się do zgonów związanych z chorobami serca, co potwierdzają najnowsze analizy. Dzięki odpowiednim wyborom można zminimalizować narażenie na ftalany, na przykład poprzez rezygnację z plastiku na rzecz szkła.
Pojemniki do przechowywania żywności, szampony, kosmetyki do makijażu, perfumy czy zabawki dla dzieci - wszystkie te produkty zawierają syntetyczne substancje chemiczne zwane ftalanami, które mogły przyczynić się do ponad 10% wszystkich zgonów w wyniku chorób serca na świecie w 2018 roku wśród kobiet i mężczyzn w wieku od 55 do 64 lat. Nowe badanie to potwierdza.
Jak ftalany wpływają na człowieka?
- Ftalany przyczyniają się do stanu zapalnego i ogólnoustrojowego stanu zapalnego w tętnicach wieńcowych, co może przyśpieszyć istniejące choroby i prowadzić nawet do śmierci - mówi starszy autor dr Leonardo Trasande, profesor pediatrii i zdrowia populacji w Grossman School of Medicine na Uniwersytecie Nowojorskim.
Dowiedziono, że ftalany zakłócają testosteron, którego niski poziom u mężczyzn jest przyczyną chorób sercowo-naczyniowych. Już wcześniejsze badania wykazały, że ftalany powiązane są z astmą, otyłością dziecięcą i rakiem, a także z problemami rozrodczymi, m.in. wadami rozwojowymi narządów płciowych, a u dorosłych mężczyzn niższą liczbą plemników i poziomu testosteronu.
Gdzie można spotkać ftalany?
Inaczej nazywane "chemikaliami powszechnie występującymi" ze względu na ich wykorzystanie, dodawane są do produktów konsumenckich, takich jak podłogi winylowe, produkty odporne na deszcz i plamy, przewody medyczne, węże ogrodowe, a także zabawki dla dzieci ze względu na ich właściwości - plastik jest bardziej elastyczny i trudniejszy do złamania.
Możemy również na nie trafić w opakowaniach żywności, detergentach, ubraniach czy meblach. W szamponach, mydłach i kosmetykach używa się ich, aby zapewnić dłuższy zapach. Ludzie mają kontakt ze ftalanami także podczas wdychania zanieczyszczonego powietrza lub spożywania żywności, mającej styczność z plastikiem.
Szokujące wyniki badania
We wtorek w czasopiśmie eBiomedicine opublikowano nowe badanie, które dotyczyło wpływu jednego ftalanu - di(2-etyloheksylo)ftalanu, w skrócie DEHP - na liczbę zgonów w 200 krajach.
Naukowcy porównali dane dotyczące narażenia na DEHP ze statystykami zgonów zebranymi przez Institute for Health Metrics and Evaluation - amerykańską grupę badawczą zajmującą się gromadzeniem globalnych informacji medycznych.
Wykazano, że narażenie na DEHP przyczyniło się do 368 764 zgonów w 2018 r. wśród mężczyzn i kobiet w wieku od 55 do 64 lat na całym świecie.
Ograniczeniem badania jest fakt, że do oszacowania liczby zgonów w innych krajach wykorzystano współczynniki ryzyka stosowane w USA, jednak naukowcy są zdania, że związek między narażeniem na DEHP a chorobami krążenia jest spójny na całym świecie.
Już wcześniejsze badanie, które przeprowadził Trasande i jego zespół, powiązało ftalany z przedwczesną śmiercią wśród Amerykanów w wieku od 55 do 64 lat.
Jak się chronić przed ftalanami?
Warto zrezygnować z plastikowych pojemników na żywność i zamiast nich korzystać ze szklanych czy ceramicznych. Trzeba pamiętać, aby nigdy nie podgrzewać jedzenia w plastikowym opakowaniu w mikrofalówce ani nie wkładać plastiku do zmywarki.
Wybierz bezzapachowe balsamy, detergenty do prania i inne środki czystości, aby zminimalizować ryzyko narażenia na ftalany. Zachęcaj także do częstego mycia rąk, co pomoże usunąć z nich substancje chemiczne.
