Odkryto średniowieczne graffiti w miejscu Ostatniej Wieczerzy Jezusa
Graffiti bywa często kojarzone z kulturą hip-hop czy współczesnymi chuliganami. Nowoczesne malunki na ścianach i wagonach zaczęły zdobić Nowy Jork w latach 60. XX wieku, ale w rzeczywistości ta praktyka sięga już prehistorii. Także ludzie żyjący w starożytności i średniowieczu dokonywali aktów wandalizmu o mniej lub bardziej artystycznych walorach. Takie średniowieczne graffiti odkryto właśnie w Wieczerniku, w którym według tradycji chrześcijańskiej miała miejsce Ostatnia Wieczerza.
Średniowieczne graffiti w miejscu Ostatniej Wieczerzy
Wieczernik lub "Sala na górze" to święte miejsce chrześcijan, w którym Jezus Chrystus wraz z uczniami miał spożywać Ostatnią Wieczerzę tuż przed aresztowaniem. Wydarzenie to jest wspominane w Wielki Czwartek. Sala ta znajduje się w Jerozolimie i choć badana była od dawna, to dopiero teraz nowoczesna technologia pozwoliła odkryć coś nowego. To średniowieczne graffiti, które nanieśli tam pielgrzymi.
Zespoły badaczy z Izraelskiego Urzędu Zabytków (IAA) oraz Austriackiej Akademii Nauk (ÖAW) natknął się na niezwykłe ślady po średniowiecznych pielgrzymach, a swoimi odkryciami podzielił się w artykule naukowym.
Za pomocą różnych technik cyfrowego obrazowania badaczom udało się zidentyfikować 30 inskrypcji i 9 rysunków na ścianach Wieczernika. Wiele z nich było prawie niewidocznych gołym okiem. Pochodzą one z okresu od końca XIV wieku do początku XVI wieku. Przedstawiają one wiele zróżnicowanych motywów popularnych w tamtej epoce. Narysowali m.in. obwarzanki (czy raczej bajgle), skorpiony, kielichy do wina i talerze z jedzeniem.
Pielgrzymki do Jerozolimy to wielokulturowy fenomen
Czy doszło do zbezczeszczenia? Pielgrzymi mogli mieć poczucie humoru, ale tak naprawdę nie wiemy, co autorzy mieli na myśli. Wspomniane przedstawienia pokarmów kojarzą się bowiem z Ostatnią Wieczerzą. Oprócz tego badacze odkryli ciekawy symbol heraldyczny. Powiązano go z Tristramem von Teuffenbachem ze Styrii, szlachcicem towarzyszącym Fryderykowi Habsburgowi w pielgrzymce do Jeruzalem w 1436 roku. Jego herb rodzinny został naniesiony na ścianę Wieczernika.
Odkryto również narysowaną węglem tarczę należącą do rodziny von Rümlingenów ze Szwajcarii, a także podpis Johannesa Polonera z Ratyzbony we wschodniej Bawarii, który odwiedził święte miejsce w latach 1421-1422. Wskazuje to na popularność pielgrzymek do Jerozolimy wśród średniowiecznych ludów germańskich.
Sacrum miesza się z profanum. O czym myśleli pielgrzymi?
Na ścianach znaleziono też inskrypcje, np. "Boże Narodzenie 1300" po ormiańsku czy "ya al-Ḥalabīya" po arabsku. Ten ostatni napis mógł zostać naniesiony przez chrześcijankę z Aleppo w Syrii. Pojawiły się również dowody na obecność pielgrzymów z terenów Czech i Serbii. "Te graffiti rzucają nowe światło na różnorodność geograficzną oraz międzynarodowy ruch pielgrzymów do Jerozolimy w średniowieczu" - powiedziała współautorka badania, Ilya Berkovich.
Te nowe odkrycia stanowią mocny dowód, że miejsce Ostatniej Wieczerzy było popularnym celem średniowiecznych pielgrzymów z Europy i Bliskiego Wschodu. Mimo że jest to miejsce wyjątkowej czci, to wiele osób wprowadzało do tego sacrum elementy profanum. Czy były świadome, że dopuszczają się wandalizmu? Tego nie wiemy. W średniowieczu nawet nie istniało takie słowo.
Zobacz również:
- Grób Jezusa jest prawdziwy? Odkryli coś, co pasuje do opisów biblijnych
- Obłęd jerozolimski. Psychiczna przypadłość dopada odwiedzających stolicę Izraela
- Starożytna toaleta zdradza wstydliwy sekret Jerozolimy - to był raj dla pasożytów
- Odkrycie archeologiczne przy grobie kobiety, która miała asystować przy narodzinach Chrystusa
Źródło: Sh. Halevi, I. Berkovich, M. Chernin, S. Grigoryan i A. Harutyunyan. The Holy Compound on Mount Sion - An Epigraphic Heraldic Corpus (Part 1): The Walls of the Cenacle. Liber Annuus 74 (2024), Pp. 331-74., 2025.
