Dziura ozonowa

Dziura ozonowa stanowi problem szczególnie nad Antarktydą, gdzie każdej wiosny południowej (wrzesień-październik) obserwuje się jej największe rozmiary. 

Zmiany klimatyczne i globalne ocieplenie mogą również wpływać na warstwę ozonową, choć związki między tymi zjawiskami są złożone i wciąż badane przez naukowców. Ostatnio, równie duży problem skala dziury ozonowej przyjęła nad Arktyką.

Dziura ozonowa powstaje w wyniku działalności człowieka, przede wszystkim przez emisję chlorofluorowęglowodorów (CFC) – związków chemicznych używanych w przeszłości w wielu produktach, takich jak aerozole, chłodziwa czy rozpuszczalniki. 

Cząsteczki CFC, dostając się do stratosfery, ulegają rozkładowi pod wpływem promieniowania UV, uwalniając atomy chloru. Chlor ten reaguje z cząsteczkami ozonu (O3), niszcząc je i przyczyniając się do powstawania dziury ozonowej.

 

Interwencja międzynarodowa w postaci Protokołu Montrealskiego z 1987 roku, miała na celu wyeliminowanie produkcji i użytkowania CFC oraz innych związków niszczących warstwę ozonową. Dzięki tym działaniom zauważono stopniową regenerację warstwy ozonowej, co daje nadzieję na jej całkowite przywrócenie w przyszłości.

Naukowcy British Antarctic Survey, Joe Farman, Brian Gardiner i Jon Shanklin, odkryli dziurę ozonową nad Antarktydą w 1985 roku. Ich odkrycie zaskoczyło świat naukowy, ponieważ do tego czasu uważano, że warstwa ozonowa jest stosunkowo stabilna.

 

Badania pokazują, że dzięki działaniom podjętym na mocy Protokołu Montrealskiego, warstwa ozonowa powoli się regeneruje. Szacuje się, że może być całkowicie przywrócona do poziomów z lat 80. XX wieku do połowy XXI wieku.

 

Do monitorowania warstwy ozonowej i dziury ozonowej wykorzystuje się satelity, takie jak Ozone Monitoring Instrument na satelicie Aura NASA. Dają one naukowcom możliwość obserwacji i analizowania zmian w warstwie ozonowej na całym świecie.