E-3 AWACS to powietrzny radar. Czy ten samolot wykrył tor lotu rakiety, która spadła w Polsce?

Według doniesień CNN samolot należący do sił NATO, który latał 15 listopada nad Polską, wykrył trajektorię rakiety, która rozbiła się po polskiej stronie granicy, w wyniku czego życie straciły dwie osoby. 

Prezydent USA Joe Biden powiedział, że rakieta należała do ukraińskich sił obrony przeciwlotniczej i została wystrzelona w celu strącenia innej wrogiej rosyjskiej rakiety.

Nie ma jednoznacznych informacji, który z samolotów zwiadowczych NATO zarejestrował lot rakiety, jednak wiele wskazuje na to, że może być to samolot E-3B AWACS. Maszyna ta została wysłana do Polski w marcu 2022  roku. Działalność ta ma na celu stałe monitorowanie sytuacji panującej w Ukrainie w związku z rosyjską napaścią na tej kraj. Bliźniaczy samolot E-3A AWACS został w tym samym czasie wysłany do Rumunii.

Jak powiedział w marcu rzecznik NATO Jay Janzen: - Samoloty mogą obserwować obszar o powierzchni ponad 300 tys. kilometrów kwadratowych i przede wszystkim będą nadzorować działalność w powietrzu i na morzu. Dodał wówczas, że samoloty nie opuszczą przestrzeni powietrznej NATO.

Według ekspertów, każdego dnia, co najmniej sześć samolotów należących do NATO patroluje niebo nad Europą Wschodnią, Bałtykiem, Europą Południową i nad Morzem Czarnym. W razie potrzeby maszyny te mogą pozostać w powietrzu przez wiele dni, za sprawą innych samolotów-cystern, które uzupełniają ich zapasy paliwa w trakcie lotu.

Natowskie samoloty rozpoznawcze krążą wyłącznie w przestrzeni powietrznej państw członkowskich oraz nad wodami międzynarodowymi, nigdy nie zapuszczając się na terytorium Ukrainy, Białorusi, czy Rosji.

Boeing E-3 AWACS to amerykański samolot wczesnego ostrzegania i dozoru przestrzeni powietrznej. Tych specjalnych maszyn wyprodukowano w sumie 68 (produkcja w latach 1977-1992). Głównym celem tego systemu jest wykrywanie innych statków powietrznych, w tym samolotów, helikopterów, dronów bojowych, statków nawodnych oraz wrogich pocisków. E-3 monitoruje dany obszar i dostarcza niezbędne informacje dowódcom. Mogą one wykrywać, identyfikować i śledzić powietrzne wrogie cele daleko od wyznaczonych granic.

Podstawą tego systemu jest Boeing 707, który stanowi zarówno centralę dowodzenia, jak i centralę telekomunikacyjną i naprowadzającą. Charakterystyczną cechą tego samolotu jest posiadanie na grzbiecie kadłuba dużej konsoli nawigacyjnej w kształcie dysku o średnicy 9 m — konstrukcja znajduje się 3,3 m nad kadłubem.

W środku dysku znajduje się radar panoramiczny AN/APY-2 oraz radiowy system identyfikacyjny przyjaciel-wróg INF/TADIL C. Radar ma zasięg około 400 km, zatem lecąc na wysokości 9 000 m, może objąć obszar ponad 300 000 tys. kilometrów kwadratowych, czyli mniej więcej tyle ile wynosi powierzchnia Polski.

Maszyna posiada również radar impulsowy (BTH) o zasięgu 650 km, który wykrywa samoloty lecące na średnich i dużych wysokościach. W połączeniu z wtórnym radarem dozorowania (SSR) i z elektronicznymi środkami wsparcia (ESM) system zapewnia możliwość "patrzenia w dół", co zapewnia wykrywanie, identyfikowanie i śledzenie nisko lecących obiektów.

NATO posiada w Europie 17 maszyn tego typu, które są obsługiwane przez wielonarodową załogę. Obecnie samoloty stacjonują w Niemczech, Turcji, Grecji, Norwegii i we Włoszech. W swoich wojskach AWACS posiada również USA, Francja, Wielka Brytania i Arabia Saudyjska. Samolot napędzany jest czterema silnikami turboodrzutowymi TF-33-PW110A. Rozpiętość skrzydeł wynosi ponad 44 m, przy długości maszyny ponad 46 m. Powierzchnia nośna to prawie 285 metrów kwadratowych. AWACS osiąga prędkość 855 km/h i może wznieść się na wysokość około 10 000 metrów. E-3 mają zasięg bez tankowania 7 400 km lub 8 godzin lotu.