F-16 w Ukrainie. Nowe informacje o dostawach i taktyce

Pierwsze samoloty wielozadaniowe F-16 pojawiły się w Ukrainie w lipcu 2024 roku. Wtedy miał dotrzeć transport sześciu maszyn przekazanych od Danii i kilku niezdatnych do lotu samolotów z zapasów USA, mogących służyć jako wabiki czy sprzęt ćwiczebny. Od tamtej pory Dania regularnie wysyłała F-16, których obiecała dostarczyć Ukrainie 19 sztuk. Teraz duński minister obrony Troels Lund Poulsen zdradził, że jego kraj przekazał do tej pory już 12 myśliwców F-16. Pozostałe mają zostać przebazowane już w tym roku.

Dania jest jednym z 11 państw, które należy do tzw. Koalicji F-16, czyli zbioru prowadzącego działania na rzecz przekazania tych myśliwców Ukrainie. Obok niej swoje maszyny w wersji AM/BM zgodziły się też wysłać Belgia, Holandia i Norwegia. Każde państwo zadeklarowało przekazanie kolejno 30, 24 i 6 F-16. Łącznie więc Kijów ma obiecanych 79 F-16.

Do tej pory strona ukraińska potwierdziła, że obok maszyn z Danii otrzymała F-16 z Holandii. O pierwszej dostawie eksholenderskiego myśliwca powiedział w październiku minister obrony Holandii Ruben Brekelmans. Dostawę potwierdzili Ukraińcy. Na początku lutego dostarczona została druga partia F-16 z Holandii. Ich liczba jest trzymana w tajemnicy. Obok tego Norwegia do końca 2024 roku miała przekazać deklarowanych sześć F-16. Niemniej nie zostało to potwierdzone.

Jak wskazuje redaktor magazynu Lotnictwo Marcin Strembski, jeżeli zapowiadane dostawy zostały zrealizowane w czasie obecnie w Ukrainie, może znajdować się 15-18 myśliwców F-16. Niemniej warto pamiętać, że jedna z eksduńskich maszyn została stracona 26 sierpnia, prawdopodobnie w wyniku bratobójczego ostrzału obrony przeciwlotniczej.

Ukraińcy będą musieli też poczekać na F-16 z Belgii. 20 lutego szef tamtejszego sztabu generalnego, gen. Frederik Vansina, powiedział, że początek dostaw ich myśliwców do Ukrainy zostaje przesunięty na koniec 2025 roku. Niemniej należy pamiętać, że bojowe wykorzystanie F-16 zależy nie tylko od liczby samych samolotów, ale także dostępności ukraińskich pilotów. Ci przechodzą szkolenia m.in. we Francji i Wielkiej Brytanii.

Nowe informacje o liczbach samolotów F-16 dla Ukrainy zbiegły się z doniesieniami rosyjskich analityków o zwiększonej aktywności tych samolotów na froncie. Maszyny od połowy lutego mają częściej operować na odcinku kurskim z konkretną strategią.

W niej F-16 wylatują do okolic przedwojennej granicy obwodu kurskiego z obwodami sumskim i połtawskim, po czym zawracają. Ich loty mają przypominać misje rekonesansu. F-16 prowadzi operacje z dwoma myśliwcami MiG-29, które dołączają do niego i lecą prosto do miejsca przedwojennej granicy. Stamtąd wypuszczają przekazane od Zachodu bomby szybujące jak JDAM czy AASM Hammer, które spadają na rosyjskie pozycje w obwodzie kurskim. W tym czasie F-16 znajduje się głębiej w ukraińskiej przestrzeni powietrznej, służąc za zwiad i platformę walki elektronicznej, wypatrując ewentualnych rosyjskich samolotów do zestrzelenia.

Tym samym Ukraińskie F-16 mają uaktywniać się w zadaniach ochrony i dominacji powietrznej. Wcześniejsze raporty sugerowały, że trzymane są w głębi kraju, skąd zestrzeliwują rosyjskie pociski. Wprowadzenie F-16 bliżej frontu może sugerować chęć wykorzystania możliwości tych samolotów do zapewnienia bezpieczeństwa poradzieckim maszynom, aby ograniczyć ich straty. Przy posiadaniu większej liczby pilotów na F-16 jest to naturalna decyzja.

Na ten moment nie wiadomo czy przyfrontowe operacje to krótki epizod, czy taktyczne działanie na dłuższą metę. Przy tym nie jest znana skuteczność takich operacji. Rosjanie stwierdzili, że przy jednej z nich 21 lutego udało im się zestrzelić myśliwiec MiG-29 co nie zostało potwierdzone. Niemniej należy pamiętać, że przy obecnej liczbie F-16 mogą dać ważne wsparcie na odcinku walk, jednak może ich być zbyt mało, aby wpłynęły na ogólną sytuację na froncie. Już przed pojawieniem się F-16 w Ukrainie eksperci podkreślali, że jak będą cennym wsparciem, to nie będą "gamechangerem".